�Op z'n Flakkees gezeit ..."

Hein was niet alleen 'n dienker, mar oak 'n vreselijke lezer.

Toch had en wel moeite gehad mit het lere leze. Eigenlijk niet mit het leze as zodaenig, mar mit 't op z'n HoUands uutspreke van de geleerde letters.

Mar gelolikig heit dat gêên rem op z'n leesdrift gezet.

Mit behulp van de „Sprekende Lettert>eelden" van Van Wulf en, waervan en de ofbeeldingen van de „O", deur 'n hoepel, de k deur 'n kuchende man op 'n stoel, de S deur 'n sissende s wurmige worste nog ziet, kreegen in de êêrste klasse de leeskunst onder de knieë. In in schole kreeg en leesstof bie meerdere vakken. Het antal leesboekjes was hêêl wat minder in dien tied dan noe; je las ze mêêr dan éèn kéèr deur. De gedichten kennende je bekant van buten deur die herhaelde lezing. Hein vroeg trouwens an de meester

Hein vroeg trouwens an de meester of 'n ze thuus overschrieve mog in 'n deur 'm angeleit versjesschrift. De taelboekjes bevattende oak leesvoer en dan de geschiedenisboekjes (mit die moaie ofbeeldiengen), die zo boeiend vertelden! en die gelezen wiere nae de boeiende vertellieng van de meester. In dan den Biebel, die in de vuuvde in zesde Idasse geleze wier, oak weer na de biebelvertellieng.'

Van die schoolboeken mos Hein 't hao. Want thuus had-en gêên kinderlectuur dan Zondagschoolboekjes, die 'n mit Kossemisse, ieder jaer êên, kreeg. Hie verslond „Bianka", over een meisje, deur zigeuners gestole, in las mit al 'n zekere toepassing op z'n eige: „Wat zou Jezus daar van zeggen?" Mar aore kinderboekjes, dan die van

Mar aore kinderboekjes, dan die van z'n broer en zuster, die ze oak mit Kerstfeest gehad hadde, warre er niet in huus. Daer had-en z'n {kinder)-mael mee motte doewe, as en niet zn' leeshonger mit aore lectuur had gestild.

Daer was dan de enige krante, die in huus kwam: De Maas- en Scheldebode. Daeruut las en de feujeton even gretig as z'n moeder.

Jao, dat leesachtige had-en van heur. As die de vloere an ;t vegen was mit 't vloerverke, nae 't stroaie van natte theeblaeren tegen 't stof, in de Maasmatte, mosse die feujeton éérst leze in en Scheldebode viel in de gange op de grond dan zat ze daer op die bestroaide vloere, die om zo te zegge op te eten. 't Nieuws daer kon ze wel ofbluve, zolange as ze d'rhuushoudelijk werk dee, mar ze mos en zou wete, hoe 't vaerder gieng, dat spannen verhael.

Ze had dat altied al over d'rgehad. As ze 's aevens naer bed mos, acht ure, in in 'n boek bezig was, kon ze 't niet laete nog 'n hort je bie 't patentlichje wat te lezen, „d'r oagen te bederve", zei d'r vaoder, die 't wist dat ze dat dee.

Je kon toch in Esther Hasa's geschiedenis niet zo rtiar ophouwe, al mos 't nae 'n hort je toch! Kiek, Hein had 'n aertje naer z'n

Kiek, Hein had 'n aertje naer z'n moertje, niet naer z'n vaertje. Die had van de Wieze Man gelezen: Veel lezen is vermoeiiing des vleses. 's Aevens las die dan wel 't Nieuws, vooral 't Plaeselijk nieuws. Een petrolkarre an de kaoje in Stellendam, te waeter gerocht, de opbriengst van de oestcollekte in Dirkslands Griffermeerde Gemeente de groate somme van ƒ 1.800,—; 't ofscheid van de burgemeester van Ouddurp; een kalf mit twéé koppen gehore. Niet dat en inkel mar zo ies las. Hie las oak wel in Braekels Redelijke Gosdienst, de Biddagpredikoasjes van Van der Groe, de Ziener, de bekeringswegen van Saolomon Duus, Maortje Beket, Perrius uut Goerêê, mar niet lange achter mekaore, iedere kéèr er 'n stikje. In allêên 's winters. In de zeumer had

In allêên 's winters. In de zeumer had 'n maens nergens tied voor dan voor waerke, dat 'n overigens mit groate plezier dee. Mar, om op Hein vrom te komme: die

Mar, om op Hein vrom te komme: die las deze krante van a tot z, al mos en dan wel over inkele, voor zien te moelij ke stikken, heen-hobbele.

Behalve die enige krante, die ze dan nog saeme lazze mit 'n aore, die oak 'n echte lezer was, in de Standaard van Knijper, en veul „stuverpreekjes" van de Dolerenden, enz. enz. enz. las, bie z'n werkzaemheden as boer in as êêrste en enige fotograaf van Melissant, in as weerkundige die allerlei waememiengen over 't weer dee, in ashoaimeijer las Hein oak 't boek over Flakkee door J. V. d. Waal opnieuw uutgegeven.

Nou, zeg mar gerust, daer kwam 'n noait in tenden. In dan praetenden daer weer over mit z'n vaoder in hoe weinig leesachtig die oak was, hie had dit boek oak deurgekrope in wist er dan nog van alles, uut eige ervaerieng in via de overleverieng verkregen an Hein bie te vertellen. Van dien boer las z'n oak in Josephus' Joodse oorlogen.

Dan was er nog geschreven lectuur in huus: de dichjes vannoam, in van aore. ('t Vrouwtje van Stavoren hadde ze op schrift.

Deur 't lenen bie 'n ander tikkende Hein nog méér lectuur op de kop en zo had en toch nog aerdig wat om te lezen. Oak gaf z'n vaoder 'n een boekje over het leven en zalig ofsterven van Gerrit van Doesburg. Romanse boeken kreeg 'n niet onder

Romanse boeken kreeg 'n niet onder 't oage voor z'n dortiende jaer. Vergeet niet dat mn over 't algemeen legen zukke boeken was. Een ver-, hael waerm voorin vermeld stieng: „Op waarheid gegrond" kon er bie deur, en oak as dat er niet bie stieng, mar 't gieng over de geschiedenis van volk of kaerke, kon dat geleze worre. Dien boer mit wie ze de Maas- en

Dien boer mit wie ze de Maas- en Scheldebode lazze, had bv. de Vlaamse Passementwever (Waer is die verkriegbaer?) door burgemeester Dè Vheger van Herken, en de Oude Schoolmatres; kiek, dat wazze boeken, die mos de jeugd mar leze: die wazze lêêrzaem en konne nog es 'n middeltje weze tot bekerieng. Dien boer had oak het groate Marte

Dien boer had oak het groate Martelaerenboek mit die verschrikkelüke plaeten. Dat heit Hein oak 'n hort bie z'n magge hao: Den boer heit 't zelt bie Hein thuus gebrocht. Zo'n jongen zou er de vracht an gehad hao! Oak in dit boek was Hein zo gauw niet klaer. In as en dat las en die plaeten bekeek, kwam de yraege bie 'm op: Zou joe stand houwe as er nog es zo'n vervolgieng kwam? Die vraege kon em soms benauwe. Toen den boer dat boek weer kwam

Toen den boer dat boek weer kwam haele zei 'n: „We zalle hope, dat de Hêêre ons genaode zal geve as voor ons nog es de noad an de man mog komme, om staende te bluve". „Mar", en hie richtende z'n eige tot Heins moeder: „Zo as je gêên stervensgenaode voor je sterven noadig heit, zo hei je oak géé martelaersgenaode noadig voor den tied". Hein...had weer in die woorden stol tot naedienken. Op 'n zondagmiddag nae kerktied

Op 'n zondagmiddag nae kerktied kwam Ds. Hoedenmaeker, die vroeger op Melissant stieng, en noe hier nog es prekende, bie Heins ouwers op bezoek. Ze wazze aerg groat mis-en geweest. In hie had voor de kinders 'n boek meegebrocht: Bunijans Christenreize naer de eeuwigheid, voor kinderen naverteld. Siedaer weer 'n kleine anwinst voor 't huusbibliotheekje, dat op de boekenhanger in den groaten huzen hieng.

Hein genoot oak hiervan. Hie was noe twaolf jaer en kon dit boek, dat in zinnebeeldige tael de hele heUsweg plastisch voorstelde wel ver stae. Van Bunyan las en oak: De Heilige oorlog en een gesprek tussen Spin en 'n zondaar.

Ondertussen was er op Melissant 'n J.V. opgericht en die gaf in de wintermaenden bibliotheekboeken uut: 'n enkel studieboek, mar mêêst Christelijke verhaelen, in boeken die niet uutgesproken Christelijk wazze mar toch hêêl geschikt. Van die leste las Hein, die er as de kippen bie was om boeken voor 2 cent per boek, per week, te haelen: Van Lenneps, De Roos van Dekema. Van deze bibliotheek las en oak: John Halifax, 'n Christelijk verhael, en tegeliek 'n liefdesroman.

Hein was weg van dit boek.

En toen en zondagsaevens daer nog gespannen in zat te lezen en buurman in buvrouw op bezoek kwamme en ze, Hein zo verdiept zagge in deze roman, waer ze van wiste waer die over gieng, omdat hun zeune die oak geleze had, zei buvrouw:

„Hein, wat hei je noe an zo'n romans boek in dan zo'n liefdes roman. Ik zegge mar zo: de jeugd is op dat gebied al gek genog van d'r eige. Daer hoeft niet over geschreve te w^orren in 'n roman in dat nog mit 'n schien van gosdienst er over", wordt vervolgd

wordt vervolgd

Een oud Melissantenaer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen