,,Op z'n Flakkees gezeit..."
Middelharnis of Menheerse
De tilel of te wel het opschrift, zeit al waer ik het over wil ha.
Éérst was ik begorme mit Menheerse in Sommerdiek, waat tat word in éénen aesem genoemd. Mar toen ik wat op pepier had gezet m het us over las, begreep 'k dat het niet kon. Van geboorte bin ik een Menheersenaer, dus taer ha'k geleefd in men jeugd. Je heit ter schole gegae, je speulende daer, je dé dur diengen die je mocht doewe mar oak vooral, ,die je nie mocht. Dus op het pepier kwam dus veul méér over men geboorte plelcke as van Sommerdiek, dus haaw ik ter toen het hier bovenstaende opschrift ter mar boven gezet.
Toch wil ik het oak nog wel us over Sommerdiek purbere. Mar dan noe over Menheerse. In noe gaen ik een naende vrom in
In noe gaen ik een naende vrom in komme dan bie de éérste Burgeméstei' die 'k meegemaekt hae in dat is burg. Ulbo Miesse.
Hie heit vuufentwintig jaer in Menheerse Burgemeester geweest. Van 1892 tot 1917. Dat is dus gien dag in een voormiddug. Hie is zeker oak in Menheerse of Sommerdiek gebore. Noe is tat nie méér as weunhuus, mar ik wete nog wel dat taer taanden an de Langewegt zoe'n groot moai wit huus was dat beweund wier deur de fam. Miesse. Dat was musschien een broer van de Burgemeester of een neef mar ik had in mun gedachten dai, te Burgemeester daer gebore is. Mar dat mag te lezer dan invulle. AUéén wou ik tan mar zage dat het jammer is dat het nie méér die moaie hereboerderieje is, mit al de gedienstige, een tuunman in huusknecht. Toen was het echt een huus mit allure, om het moai uut te drukken. Mar dat is verleden tied.
In den tied van Burg. Miesse was Menheerse groatendééls op te visterieje ingesteld. Toch speulende de langbouw oak een groate rolle.
Je had ter nogal grouate boeren of liever gezeit: héreboeren. In dan aerebeiers. In 1892 toen de Burgemeester daer kwam wazze dur nog héél wat sloepen.
Want zoe as ik al zei Menheerse was een vistersplekke. Men opa horende ik al vertaalle dat ter in de vuuftiende eeuw al een vismart was. Dus tat was een dan oak tot ruum de twintigste eeuw gebleve. Oalles was ter oak op ingesteld. Je had fanself een wurft (de wurft van Peeman, die was net rechl tegenover het Viengelieng. Na, daer leije de sloepen an, dus duchte bie mekaore as ter wat an opgeknapt mos worre. Inn dat was fanself as de sloepen weer binnen kwamme.
Dan mos toch wel 't ééne in aore naegekeke worre, 't Is ter musschien wel us biei ngeschote om den tied te nemen dat goed te doewen, mar dan ontbrak het wellicht an tied of caanten. Den tied was niet net as tegenworig: Maalk uut volle testen!
Op het Viengelienk zelf daer had je de kuperieje van van Lééwen. Die was tur aoltied druk in de weer mit duger an 't vurmen, iesdere ringen dur omslae in de boel dicht maeke mit teer. Ik kan die lucht nog ruke as 'k ter over dienke.
Lekker... een beetje zoetig in schaarp te glieke. Mar ik weet wel dat te man het hardstikke druk had. In as ik het goed ha: dan was ter nog den één of aore bie zun an het waark. Dan had je netuurlijk oak de mangdemaeker Sprong in ak het goed ha: Wullem van Geldere, dat was tan taanden an 't vistersdiek. Jae, bie sloepen hore mangden om de vis in te doewen. Het binne dur noe van aUemaele mar één die ik opnoeme, mar gezieje het antal sloepen, dat wazze dur zoe'n goeie 30, zalle dur wel méér geweest ha. Oak was te Lienbaene dus nog.
Die was ongderan de Zangpad, ter hoagte van waer de vwenkel van Buijsse is. Éérst had je houte sloepen mar naederhangt wiere het iesdere. Zelfs in 1896 was ter een staele sloepe in gebruuk genome.
't Was dus wel een florerend bedrief. Héél Menheerse was ter bie betrekke. Mar aoUes is vergankelijk in zoe was het oak mit de visterieje.
Burg. Miesse zag het al ankomme... De baekens mostte verzet worre in deur dat te Goeréése gronden gienge verzangde mostte ze van eiges een koers vaere in gieng de vis meestal nae IJmuiden, oak wel nae Mussluus in Vlaerunge. Zoedoende gienge ze daervan daen vaere. De mééste vissers gienge verkasse. Dur wazze dur oak wel die purberende om op een aore meniere dur broad te verdiene. Mar ze konne toch op 't langd niet aere, dus ze gienge weer naez éé.
Dat was nie mit een praetje goed te maeken, want aoUes levende daervan. Maansen die dur héle leven op Flakkee geewund ha in al een daegje cuwer worre, die gienge niet zoe graeg nae de overkangte.
Mar noch lienbaene noch zeilemaekerieje of touwslaeger kortom aolles dat op te visterieje ingesteld was, 't had gien funksje méér. Jae dat was voor een hoap maansen een kwaelijke zaek. Want je kan iet zoe mar gae renteniere as je nog niet zoe oud was. In AOW had je toen nog niet, dus der moste aore baenen gezocht worre.
Voor dat aolles zoe vaore was. In 1921 vertrok te leste sloepe, had te Burgemeester al aolle wegen gezocht. Deurdat aolles aoltied nog goed liep kon je nog een vienger in den asje steke, duj kwamme dur toch nog een hoap diengene tot stangd. Ongder goed beleid kwam dur al een goeie verbinding tot stangd. Dat was, noe de langbouw, die eigelijk lange de twééde fiool had gespeuld, de vumaemste inkommens brochte. De pruducten moste verscheept worre. In je was noe éénmal een eiland dus daer mos volop gelegenheid weze.
Den Menheerse boat kon niet aoUes verstouwe. Dus ter virier een tremhaeven geleid. Toen dan den tram zou komme: aolle maansen zatte vol spanning te wachten, den dortigsten april, want tan zou de intochte weze... de klokken gienge luije, aolle maansen dochte: das voor den trem mar niks oor: De klokken gienge luuje omdat ter een prinsesje was gebore. Onze voorleste Koninginne Juliana, 't Was inééns oranjefeest zoe as oranjeklangten dat konne viede. Alléén dienk ik wel dat aolle maansen toen mostte wareke, 't Is niet gebeurd, vast niet... zoe as je tegenworig een Kroonprinses verwacht of zoe as wiele de komst verbeidt ha van onze tegenworige vorstinne. Dag in ure bie de radio, in mar wachte in mar wachte. Tot eindelijk... Beatrix gebore wier.
Den trem kwam toch oak nog, dus dubbel féést, niet alléén was ter zoe'n gebrek voor de pasjesjiers die us een daegje nae Rotterdam of omstreke trokke. Nee... 't was voor een groat déél voor de productie van de langbouw. 't Wier noe de groosten inbrienger, daer het van komme mos. In dan heije dat het één an 't aore
In dan heije dat het één an 't aore hangt. Je kreeg een veiling waer den Heer van Heest de scepter zwaoide, biegestae deur den Héér van Houten. Op 't kuntoor zat Faos te Valk. Dat groeide aollemaele vliegens vlug uut. Dur w^as emmers gebrek an. De proeftuun ongder leiding van Beschier Viskil mocht je oak goed mee rekene. Aolles wat mit te groate langderieje te maeken had in oak de hoofjes die de maansen hadde. 't Wazze aollemaele toanen die de meziek tokkelde van vuruutgang in dan gaet het op moed. De ambachtschole was ter in 1903 al.
De ambachtschole was ter in 1903 al. In 1917 kwam de H.B.S. het gasfabriek, 'k wete niet wanneer die kwam, mar dat was zeker een groate anWinst, want je was wel gewaand om aolles op 't petroljestel te doewen, mar de mééste maansen gienge toch ter wel op over. Mar 't is net as aoltied, je heit aoltied maansen mit te hang nae 't ouwe.
Mar zoe kwamme men toch van 't ééne in 't aore men gienge dur as Menheersenaer an veruut.
Dat gebeurde in den tied dat Ulbo Miesse Burgemeester was. Een man die van wanten wist in die
Een man die van wanten wist in die voor de burgers, saeme mit te geméénteraed héél wat uut te grongd v/ist te stampen, 't Was een man die vaorder keek as zen neuze lang was. Hie keek vuruut in zoe hawe mun toch héél wat te danken an Burg. Miesse in zun geméénteraed.
Maer daer gae ik op een aore kéér vaorder mee. wordt vervolgd
wordt vervolgd
T. H. v. d. Vad
NASCHRIFT : Zijn er plaatsgenoten die hierop in willen spelen, of wellicht van een heleboel hierboven genoemde zaken meer weten, dan zal ik dit graag, via Eilanden Nieuws van hen vernemen.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 29 augustus 1980
Eilanden-Nieuws | 10 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 29 augustus 1980
Eilanden-Nieuws | 10 Pagina's