HET KIJKVENSTER

— Honderd jaar V.1J. — — Grote groei — — De identiteit — Geruime tijd voordat het zo ver is worden al voerbereidingen getroffen om liet eeuwfeest van de Vrije Universiteit van Amsterdam te vieren. Om precies te zijn, op 20 oktober zal het honderd jaar geleden zijn dat de onderwijsinstelling van Abraham Kuyper werd geopend met de bekend geworden rede „Souvereiniteit in eigen kring".

De rechtstreekse aanleiding tot het oprichten van de Vereniging voor Hoger Onderwijs op gereformeerde grondslag in 1878 was de wijziging van de Hoger Onderwijswet die de theologische faculteiten van de rijksuniversiteiten omzette in faculteiten van de godsdienstwetenschap. Terecht zag Kuyper hierin een bedreiging voor de opleiding van de toekomstige dienaren van het Woord. Toch beoogde hij met zijn Universiteit een groter doel dan te voorzien in de opleiding van rechtzinnige theologen.

Hij wilde in het algemeen de ontkerstening van de wetenschap tegengaan. Zo was de Vrije Universiteit bedoeld als een centrum voor de Calvinistische wetenschapsbeoefening. De V.U. begon met drie faculteiten: theologie, rechten en letteren, later kwamen er ook een wis- en natuurkundige, een sociaal-economische en een medische faculteit bij. En thans is de Vrije Universiteit één van de grootste Nederlandse instellingen voor Hoger Onderwijs en staat zij wetenschappelijk gezien op een hoog peU.

Men kan een diep respect hebben voor het streven van Kuyper, die trouwens in vele dingen geniaal was, om ook het Hoger Onderwijs te doortrekken met de gereformeerde beginselen. Men mag ook grote bewondering hebben voor „de kleine luyden", zoals het volk van Abraham Kuyper werd genoemd, die aanvankelijk met centen en stuivers de oprichting van de V.U. mogelijk hebben gemaakt.

Tot de oorlogsjaren toe vond men in vele gereformeerde gezinnen het bekende koUektebusje met de markante kop van Kuyper erop, waarvan de inhoud bestemd was voor de instandhouding van de V.U. Pas in 1948 kwam een subsidieregeling tot stand die een aanzienlijk deel van de kosten ten laste van het rijk bracht.

Of de groei van de V.U. in de breedte ook een groei in de diepte is geweest is echter de vraag... Eenvoudige en Godvrezende mensen hebben vaak het brood uit de mond gespaard om hun kinderen en kleinkinderen aan de V.U. te kunnen laten studeren. Maar die kinderen en kleinkinderen waren niet immuun voor de tijdgeest die trouwens ook aan de V.U. niet voorbijging.

En wie geen vreemdeling is in Nederland kan weten dat er van het Gereformeerd — of wil men: Calvinistisch — element niet zoveel meer over is. Als Abraham Kuyper zijn ogen nogeens kon opslaan zou hij het niet kunnen geloven dat zijn Gereformeerde Universiteit zo gedeformeerd is... -k -k

Dat proces van vervlakking wordt niet alleen gezien door mensen ter rechterzijde van de Gereformeerde Gezindte, het wordt blijkbaar ook waargenomen aan de andere kant. Alleen zal het daar anders worden gewaardeerd. Ik las namelijk in „De Groene Amsterdammer" — een onverdacht „links blad! — een ontboezeming van Geert Mak, waaruit ik de volgende regels citeer:

„Of de V.U.-mensen dat nu leuk vinden of niet, door de enorme groei van hun universiteit heeft er onvermijdelijk een zekere veralgemenisering plaats gehad. Bij benoemingen, zeker als het gaat om superspecialismen, kan men het zich allang niet meer permitteren van de drie sollicitanten er simpelweg de meest gereformeerde uit te pikken. Een euvel waaraan men bij de V.U. overigens vrij lang heeft geleden en dat de kwaliteit van het onderwijs hier en daar zeker nadelig heeft beïnvloed".

Of dat laatste waar is kan ik uiteraard niet beoordelen, maar ik denk Geert Mak ook niet... Hij signaleert wel — en naar ik meen terecht — dat ook bij de studenten de religieuze motivering op een lager pitje staat dan vroeger. Het jubileum dat binnenkort zal worden gevierd zal dan ook in het teken staan van „borrels, tochtjes, gekwaak en gesnater en een opwekkend woordje over Amnesty International".

Blijkbaar verheugt Geert Mak zich over deze gang van zaken. Wij kunnen die vreugde niet delen. Deze Universiteit is opgericht als een inrichting voor Hoger Onderwijs met een eigen identiteit, en wanneer daar praktisch niets meer van over is, moeten we ons dan niet afvragen of ze haar doel heeft gemist? WAARNEMER

WAARNEMER

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen