Zaterdag 29 juni herdenkt School met de Bijbel te Dirksland het 100-jarig bestaan

Financiële zorg echter zou de school in de beginjaren blijven achtervolgen; een chronisch geldtekort heeft zelfs het voortbestaan bedreigd, waarom het meermalen gebeurde dat de bestuursleden uit eigen zak de schoolvereniging bedachten en vermogende inwoners leningen ter beschikking stelden. Kinderen van mindervermogenden mochten daarentegen het onderwijs gratis volgen of kregen 's winters, als er nauwelijks verdiensten voor de gezinnen waren, vrijstelling. Zeventien en een halve cent per week was voor meerdere ouders te veel; voor de bewaarschool betaalden ze slechts een dubbeltje, maar waar haalde je dat wanneer de inkomsten waren weggevallen?

Die beginperiode, het was een tijd waarin de meisjes, nog bij het licht van olielampen, ijverig aan lange zwarte kousen breiden en jongens zochten naar een sappige peen die op weg naar school werd verorberd. Meerdere leerlingen brachten 's morgens van thuis een zakje meel mee om daar bij de bakker een broodje van te laten bakken, waarvan ze steevast de korstjes knabbelden eer ze ermee thuis waren, 't Was ook de tijd waarin met groot respekt over de meesters en de juffrouwen werd gesproken, zoals over die meester uit de beginperiode die zó zuinig met het schoolmateriaal omsprong, dat moest ook wel, dat'ie de krijtjes zó lang gebruikte dat tenslotte z'n nagels over het schoolbord krasten!

Er komt dezer dagen een prachtig herdenkingsboek van de persen waarin de geschiedenis van de school chronologisch terug te lezen is. In het begin van de nieuwe eeuw ging het de school wat beter, in 1912 solliciteerden zelfs 80 (!) sollicitanten naar een vakant geworden onderwijzersplaats en in 1914 kwam de schoolvereniging bij legaat ­ van de weduwe Kooman­Lodder ­ in 't bezit van 40 ha bouwland, met de opbrengst waarvan de hypotheek op het schoolgebouw en de renteloze voorschotten konden worden afbetaald. Het schoolbestuur is bijzonder inventief geweest, zo mag worden gekonkludeerd, er werd al gauw een bewaarschool opgericht ­ twee daartoe geschikt gemaakte kamers van het Weeshuis aan de Ring ­ en zelfs hebben er plannen bestaan om een MULO en ook een Landbouwschool te stichten, maar 't is om meerderlei redenen bij plannen gebleven.

De schoolvereniging, die zo armlastig begon, mocht zich in de dertiger jaren in een gezonde financiële positie verheugen, ondanks het grauwe ekonomische beeld uit die jaren. Dankzij een legaat van Paulina van Weel, schenkster van het legaat waarvan het ziekenhuis kon worden gebouwd, kon in 1935 de bewaarschool gehandhaafd blijven; bijna zou die gesloten hebben moeten worden in verband met toe te passen bezuinigingen. De bezuinigingen werden overigens wel doorgevoerd, de bewaarschoolhoudster moest worden ontslagen, maar in haar plaats kon een goedkopere kracht worden aangesteld.

In de oorlogsjaren lieten zich de door de bezetter opgelegde beperkingen gelden. Ouderavonden werden in het koor van de kerk gehouden, zo mogelijk op een maanverlichte avond omdat dan (i.v.m. het ontbreken van straatverlichting) gemakkelijker de weg kon worden gevonden. Het 50­jarig bestaan van de school kon niet worden gevierd. Onmenselijk was de Duitse vraag opgave te doen van het aantal Joodse leerlingen, die medewerking werd trouwens geweigerd. Er wären trouwens geen Joodse kinderen, en eveneens werd geweigerd in de school wervende pamfletten voor de Jeugdstorm op te hangen.

In de Tweede Wereldoorlog werden zowel de lagere school als de bewaarschool door de Duitsers gevorderd. De leerlingen vonden op meerdere lokaties onderdak, onder andere in de Hervormde Kerk en in de consistorie van de Geref Gemeente, zelfs in het badhuis en in de winkel van de Joodse familie Cohen die door de Duitsers naar Duitsland was afgevoerd. Vijf onderwijzers werden voor de Arbeitseinsatz naar Duitsland gevoerd en 't was dan ook een enorme opluchting dat 5 mei 1945 de bevrijding daar was, al bleek de school verwaarloosd en beschadigd. In 1951, toen de oorlogswonden waren genezen, werd in dankbaarheid het 60­jarig jubileum van de schoolvereniging gevierd.

De watersnood van 1 februari 1953 die de meeste scholen op Goeree­Overflakkee heeft getroffen, ging aan Dirkslands school voorbij, het dorp werd gespaard en was in staat veel flakkeese evacuees op te vangen; voor de leerlingen betekende het dat ze een maand lang niet school konden gaan. Het schoolplein werd opgebroken omdat het zand onder de tegels nodig was voor het dijkherstel! Zuinigheid was ook in de vijftiger jaren nog troef, in de terugblik die in boekvorm zal verschijnen is te lezen over het gezamenlijk bezit voor beide scholen van één stofzuiger en voor de hele lagere school slechts één naaimachine die ­ tijdens de lessen nuttige handwerken ­ van lokaal naar lokaal werd gesleept. In de terugblik worden met ere de namen vermeld van bestuursleden en onderwijzend personeel die zich voor de school hebben ingezet. Onder hen zeker 'meester A. A. Jansen' die in 1935 tot hoofd werd benoemd en dat tot 1972 bij ven zou. In 1963 kreeg dhr. Jansen de eer de eerste steen voor het nieuwe schoolgebouw te leggen, op 5 november van dat jaar werd de nieuwe school in gebruik genomen. De huidige 'Prins Mauritsschool' aan de Irenelaan. Op 17 februari 1976 werd de nieuwe kleuterschool geopend door burgemeester H. Bos.

Terwijl de schoolvereniging zich opmaakt om het 100­jarig bestaan van de school te herdenken, herhaalt zich in Dirksland de geschiedenis. Was het 100 jaar geleden vanuit de Herv. Kerk dat 'de noodzakelijkheid van 't stichten ener christelijke school' werd gevoeld, nu leeft zo'n gedachte bij de Geref. Gemeente. De geesten zijn inmiddels gescheiden en vanuit de Geref Gemeente stelt men pogingen in het werk tot stichting van een reformatorische basisschool. Twee eerdere aanvragen van de Vereniging voor Christelijk basisonderwijs op reformatorische grondslag, opgenomen te worden in het plan voor nieuwe scholen, zijn door de gemeenteraad afgewezen, tegen welke beslissingen de vereniging in beroep is gegaan. Inmiddels is bij de gemeente een derde aanvraag ingediend. De 'Prins Maurits' telt momenteel 370 leerlingen waarvan er, naar 't lijkt een kleine honderd naar een reformatorische school af zouden vloeien.

Die dreiging gaat gelukkig niet ten koste van de verhoudingen in bestuur en op de school; het is dan ook in eenheid dat het lOO­jarig jubileum gevierd zal worden. In de te houden herdenkingsdienst wordt een volle kerk verwacht, zo'n 900 reünisten hebben al laten weten zaterdag 29 juni op de reünie aanwezig te zijn en op de in 'De Gooye' te houden receptie worden zelfs twaalfhonderd gasten verwacht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen