Hoogaars-schepen te bewonderen op Monumentendag

Aanstaande zaterdag. Monumentendag, kunnen liefhebbers van oude vissersschepen volop aan hun trekken komen. Met name enkele hoogaarzen zijn dan te bewonderen: één in de binnenhaven van Stellendam. de Yerseke 36 'Andries Jacob', anno 1900 en in de haven van Ouddorp, de zuidkant, zullen er twee afgemeerd liggen: "de Wet', anno 1909 en de 'Gornaet'. Ook een vaartocht op een van deze schepen behoort tot de mogelijkheden.

Op Monumentendag kunnen ook enkele expositie's over de visserij worden bezocht. In de school voor de visserij, het Mr. Snijder College, te Stellendam, heeft het Vlaardings Visserijmuseum een expositie ingericht waar ook de Stichting Behoud Hoogaars een stand heeft.

In Ouddorps museum, in het oude Raad­en Polderhuis, is eveneens een expositie over de visserij. De Ouddorper Sors Tanis (hij heeft onlangs een verhalenbundel over de Weststraete uitgegeven) zal er ter gelegenheid van Monumentendag uit eigen werk voorlezen en wel om 11.00 uur 's morgens en om half 3 en half 4 's middags.

Stichting Behoud Hoogaars

Deze stichting stelt zich ten doel het erfgoed van de Zeeuwse visserij te bewaren, toegankelijk te maken en opnieuw tot leven te brengen. Dit houdt onder meer in het varend houden van de authentieke hoogaars en het onderzoeken, verzamelen en vastleggen van de geschiedenis, bouwwijze en gebruik van de hoogaars en het informeren van de gemeenschap hiervan.

Om dit te verwezenlijken houdt de Stichting regelmatig lezingen, betreffende de hoogaars en haar geschiedenis. Ook is de stichting behulpzaam bij het

Ook is de stichting behulpzaam bij het aankopen, restaureren en exploiteren van de nog aanwezige authentieke hoogaarzen.

Geschiedenis van de hoogaars

Om het verhaal van de hoogaars te vertellen moeten we terug naar het begin van de zeventiende eeuw. Toen reeds schilderde Jan Porcellis een hoogaars op zijn schilderij 'Mosselvissers op de slikken'.

De Oranjetelg Johan Willem Friso ging in 1711 aan boord van een hoogaars ten onder in het Hollands Diep. Men kende dan al verschillende benamingen zoals Kinderdijkse, Arnemuidense, Oostduivelander, Tholense en de Zeeuws Vlaamse hoogaars. Mogelijkerwijze werd reeds in 1515 in het boek 'Antverpia Mercatorum Emporium' een voorvader van de hoogaars afgebeeld. De hoogtijdagen van de hoogaars lagen

De hoogtijdagen van de hoogaars lagen tussne 1870 en 1930. Het zuid­westen van Nederland was dan nog een eilandenrijk. De bewoners leefden er van de visserij en de landbouw. Ongeveer vierduizend mannen verdienden op het water, vaak onder barre omstandigheden, hun brood. De meesten visten op garnalen en tong, anderen kweekten in de meer beschutte wateren mosselen en oesters.

In het Deltagebied voeren kort na 1900 zo'n duizend vissersvaartuigen. Het waren zeilende eikehouten schepen met een platte bodem, bij uitstek geschikt voorde Zeeuwse en Zuidhollandse stromen met hun vele platen en banken.

Rompvorm en tuigage waren het resultaat van een eeuwenlange ontwikkeling van individueel vakmanschap. De schepen werden gebouwd zonder gebruik te maken van bouwlekeningen, de kennis werd door de werfbazen overgedragen aan hun zoons.

Verreweg de meeste schepen waren van het type hoogaars, welke zich kenmerkte door de lange sierlijke vooruitstekende steven en haar slanke lijn. Veel hoogaarzen werden gebouwd op de werven: Meerman in Arnemuiden, Duivendijk in Tholen. De Klerk in Kruispolder en Verras, de Paal.

De hoogaars werd in de Schelde delta vooral gebruikt voor de oesier en mosselteell, maar de vissers van Veere en Arnemuiden visten er ook garnalen mee in de woelige kustwateren. Eeuwenlang hebben hele generaties vis

Eeuwenlang hebben hele generaties vissers hun bestaan te danken gehad aan de visserij met deze zeilende hoogaarzen.

Na 1930 gingen door de motorisering veel houten hoogaarzen verloren; de houten schepen waren vaak niet bestand tegen de trillingen van de primitieve motoren en de meeste houten hoogaarzen rotten weg in een hoekje van de haven ol werden voor hun laatste reis naar het 'diepe' gebracht. De ijzeren wetten van de vooruitgang

De ijzeren wetten van de vooruitgang hebben deze houten schepen naar het verleden gewezen. Anno 1991 is er van die vele honderden platbodems vrijwel niets meer over. Er bestaan voor zover bekend nog vijftien min of meer originele houten hoogaarzen. De meesten zijn door de eigenaar omgebouwd tot jacht. Er bestaan nog twee originele hoogaarzen: de YE 36 ".Andries Jacob' en de ARM 17 'Vrouwe Alize'.

Door de laatste aanwezige hoogaarzen te behouden en hun geschiedenis vast te leggen uit de monden van de weinige nu nog levende opvarenden, tracht de Stichting Behoud Hoogaars de hoogaars als varend museumschip een spiegel te laten zijn van een voorbije cultuur, waarin soberheid en degelijkheid de bouwstenen zijn geweest van de huidige welvarende Zeeuwse gemeenschap

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen