Goedereede (2e serie, nr. 6)

Kerkelijk leven In de eerste serie schreef ik over pastoor Adriaan Floriszoon, de latere paus Adrianus VI. Ds. G. van der Zee schrijft: „Na zijn vertrek (uit Nederland?, J.L.S.) was hij Goeree niet vergeten, want toen er moeilijkheden rezen, welke hem ter ore waren gekomen, richtte hij zich per 31 augustus 1496 tot de overheid met een klacht. Er was namelijk te Goeree een zekere RengerGijsens, die na een gedane zielemis voor zijn vrouw gekscheerde met de godsdienst door in het openbaar te zeggen, dat het zingen voor de zielen geen baat had, maar alleen "hoovaardij en boeverij van de papen" was, gelijk dit ook gezegd was door degenen die bij de dienst aanwezig waren geweest. Ook was er nog een zekere Paulus de hoekmaker, die de priesters wilde lastig vallen, hetgeen de heren van de Magistraat zal duidelijk worden, zodra de priesters gelegenheid zouden krijgen hun zaken te berde te brengen. Ook schrijft Ds. Van der Zee: Was deze minachting voor de geestelijkheid algemeen op Goeree? Was zij blijven voortdurend? Had zij medegewerkt ook hier de leer des evangelies ingang te doen vinden? Bij gebrek aan bescheiden is het antwoord op deze vragen niet te geven. Maar zoveel is zeker, dat de pastoor van Goeree, Jan Joosten zijn ambt te Goeree eind 1530 of begin 1531 neerlegde en naar Amsterdam uitweek. Hij sloot zich daar aan bij de Wederdopers, werd door Gerrit de boekbinder gedoopt en door Jakob van Kampen tot leraar aangesteld. Na een kortstondige periode van prediking raakte hij in de Zaanstreek gevangen en stierf als martelaar op 10 februari 1543. En tenslotte citeer ik van hem nog: Reeds enige tientallen jaren voordat via de kooplieden uit Antwerpen geschriften van Luther en zijn vertaling van het Nieuwe Testament te Goeree aankwamen, openbaarden zich verschijnselen van ontevredenheid met de gang van zaken in de kerk. Prof Dr. J. G. de Hoop Scheffer verhaalt ons in zijn welgedokumenteerd boek over de Hervorming het een en ander over de toestand op Goeree omstreeks 1500 in verband met Adriaan Florisz. Doyens, pastoor aldaar, die later de enige Nederlandse paus zou worden. In E.N. 1 oktober 1985 lees ik: Ook ging Dr. Braber in op de (gevolgen van de) reformatie. Deze was, waarschijnlijk mede door de vissers, die het nieuws van elders meebrachten, in Goedereede al vrij spoedig nadat Luther zijn stellingen had aangeplakt, op gang gekomen. Voordien rommelde het trouwens al in de kerk, getuige het aantal pastoros dat het ambt verliet of trouwde. Niettemin werd in 1535 Jan Willemszoon voor 3 jaar uit Goedereede verbannen omdat hij zijn kerkelijke verplichtingen verwaarloosde. In 1567 werd in een rondschrijven opgemerkt dat 'de oude catholyke religie niet meer geagt werd...' Jacob Doense was de laatste pastoor van Goedereede. In 1574 kwam de eerste Hervormde predikant, een zekere Mardi, een gewezen monnik. Zijn naam was Adriaan Allardi Janssen. In 1577 moest hij wegens zijn en zijner huisvrouw kwaad regiment en zijner kinderen rebelheid en zijn dronkenschap afgezet worden. Adrianus Joannis (Jansen) werd van

Adrianus Joannis (Jansen) werd van 1577-1593 de volgende dienaar, die in 1593 vertrok.

In 1595 kwam ds. Abraham Janse die in 1600 naar Waarder vertrok.

Van 1601 tot 1606 stond hier ds. E. J.Wijkentoorn, die 1606 overleed.

Zijn opvolger was ds. N. Dammius of Van Dam, van 1607-1616. In dat jaar ging hij met emeritaat.

De strijd tussen Remonstranten en Contra-Remonstranten

Hierover schreven wij al in de eerste serie. Nu dit:

Toen ds. Arend Romeyn (Adrianus Romanus) de Gereformeerde leer begon aan te vallen en weigerde de Catechismus te verklaren, keerde zo wat de gehele gemeente, met uitzondering van enkelen, zich van hem af

„Onder invloed van de Remonstrantse predikanten van de classis Voorne en Putten was deze Adrianus Romanus aangesteld.

De kerkeraad had zich wel tegen het beroep van een Remonstrant verzet, maar toen de beroepene plechtig beloofd had, dat hij zich aan de leer der Gereformeerde Kerk zou houden, had deze er in berust" (Dr. Verseput).

Opmerking

De gemeente te Goedereede telde in 1618: 64 lidmaten. De stad had 435 inwoners.

Over één predikant geven we nu nog iets.

In EN van 19-2-1988 las ik:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen