Provincie Zuid-Holland wil 2 kiloton stikstof reduceren, maar voor boeren moet toekomst blijven
Den Haag
"Wij werden ook verrast door het stikstofkaartje", aldus Jeannette Baljeu (VVD). Als gedeputeerde is zij verantwoordelijk voor de aanpak van stikstof in de provincie Zuid-Holland. Eerder liet deze krant al enkele boeren aan het woord over de voorgenomen stikstofmaatregelen en wat dit voor hun bedrijf betekent. Daarna deden natuurorganisaties hun verhaal, over hoe zij de effecten van stikstof in hun verzorgingsgebied terugzien. Deze keer het slot van de stikstofserie: een gesprek met de provincie Zuid-Holland. Wat is hun rol bij dit vraagstuk, en hoe zit het precies met die vlaggen langs de weg?
"Onze eerste reactie op het stikstofkaartje was: dit gaan we niet zo één op één overnemen. We hebben het kaartje goed bekeken, en ook het bijbehorende document. Dat is altijd belangrijk bij dit soort plaatjes. Uit de tekst blijkt dat er 2 kiloton aan stikstof gereduceerd moet worden in onze provincie. Op basis van die aantallen per provincie heeft het Rijk een kaartje over heel Nederland gemaakt. Wij zijn echter al een jaar of drie met deze thematiek bezig, en wat dat betekent voor ons gebied. Daarin hebben we ons eigen proces. Dus we accepteren de opgave, maar bekijken het wel vanuit ons eigen – al lopende – proces. Dat doen eigenlijk min of meer alle provincies."
Randen
Het beruchte stikstofkaartje zorgt voor veel verwarring, merken ze op het provinciehuis. "Boeren zien zeventig procent reductie staan en vragen zich af of dat betekent dat zeventig procent van hun koeien weg moet. Dat zegt het kaartje niet. Het gaat echt om uitstoot te reduceren." Ze benadrukt nogmaals dat de provincie Zuid-Holland echter de eigen processen volgt, en niet het kaartje. "Vanaf het Programma Aanpak Stikstof zijn we in het bijzonder naar een aantal van onze gebieden gaan kijken, die vlak bij een Natura2000-gebied gesitueerd zijn. Specifiek voor die gebieden zijn we aan het kijken van: hoe kunnen we de natuur daar versterken en op orde krijgen?" Een van die gebieden is het kustgebied bij Voorne, waarbij ook de kop van Goeree-Overflakkee betrokken wordt. "We praten eerst met de koepels en een aantal vertegenwoordigers, en inmiddels hebben zich ook al een aantal boeren van de kop van het eiland gemeld die graag met ons in gesprek willen gaan."
"Dat is ook een vervelend effect van het kaartje: het betrekt de hele provincie er gelijk in, terwijl wij dus per gebied kijken. Binnen Natura2000-gebieden, zoals de Biesbosch, zal het naar verwachting erg lastig worden om veehouderij te bedrijven." Op Goeree-Overflakkee zijn er echter geen boerderijen in Natura2000-gebied, maar veelal aan de randen ervan. Naast de aanpak per regio wil de provincie ook breder kijken. "Niet alleen maar stikstof, maar ook bijvoorbeeld het vraagstuk rondom het versterken van de waterkwaliteit. Dan kunnen we voor een gebied één integraal plan maken, in plaats van allemaal losse gesprekken en plannen."
Juli 2023
Bij de plannen gaat de provincie in gesprek met de boeren. Hoe dat gesprek verloopt, hangt volgens de VVD-gedeputeerde van dat specifieke geval af. "Sommige boeren zitten zonder opvolging.
Dan gaan we het gesprek aan over of ze stoppen of hun bedrijf nog willen verplaatsen, en op welke termijn ze dat willen. Dan kunnen we boeren met elkaar verbinden: als de ene boer stopt en z’n buurman wil nog door, kan de eerste boer bijvoorbeeld de grond van de tweede kopen. Dan heb je minder vee op meer grond. Die individuele gesprekken leiden tot een gebiedsaanpak. Daarbij is het uitgangspunt dat er perspectief voor de boeren blijft."
Maar als er zeventig procent stikstof gereduceerd moet worden, hoeveel perspectief blijft er dan nog over voor boeren? "Nogmaals, het kaartje is een indicatie, die we niet één op één volgen. Momenteel zijn we onze eigen plannen aan het opstellen, die in juli 2023 gereed moeten zijn. Dan weten we hoeveel we gaan reduceren in deze regio. Als provincie Zuid-Holland gaan we maximaal inzetten op 2 kiloton besparing. Belangrijke kanttekening is dat we daarbij niet enkel naar de agrarische sector kijken. Ook andere sectoren zijn belangrijk bij de stikstofreductie." Daarnaast is er een rol weggelegd voor innovatie. "De Provinciale Staten hebben ons twee dingen gevraagd. Allereerst: zet in op innovatie. Alleen gaan we het met enkel innovatie waarschijnlijk niet redden. Daarom is als tweede gevraagd om een soort ladder te maken met welke stappen we achtereenvolgens gaan zetten."
Lagere stalnorm
De gedeputeerde hoopt met de gebiedsaanpak het reductiegetal van 2 kiloton te halen. "Zo niet, dan zullen we – net als de provincie Noord-Brabant – een lagere stalnorm in moeten stellen. Maar dat is een laatste redmiddel en is eigenlijk een beslissing die het Rijk moet nemen", benadrukt ze. "In onze visie op landbouw is een belangrijke rol weggelegd voor biodiversiteit binnen de sector. Daarin willen we echter wel ruimte laten voor de boer om een eigen bedrijfsmodel te kiezen: uiteindelijk moet hij of zij er zijn boterham mee te verdienen. Maar de wens voor meer biodiversiteit nemen we mee in de gesprekken die we voeren."
Baljeu zegt de (grote) zorgen in de agrarische sector te begrijpen. "Ik hoor dat veel boeren wel begrijpen dat we iets aan het stikstofprobleem moeten doen. Zij willen meedenken, en dat moeten we als overheid stimuleren. Tenslotte moet je samen stappen zetten." Ze heeft "veel vertrouwen" in de een-op-een-processen. "We zien de bereidheid om te investeren en te innoveren. Alleen de boeren die echt niet willen bewegen, die lopen tegen allerlei muren op. Niet alleen rondom stikstof, maar ook rondom klimaat, energie en waterkwaliteit. Uiteindelijk moeten ook die boeren toch meedenken."
Kat-en-muisspel
"Het is een goed recht in Nederland om te protesteren en uiting te geven aan onrust. Boeren weten na jaren nog steeds niet waar ze aan toe zijn. Dan snap ik dat je daar uiting aan geeft, al heb ik minder begrip voor de acties waarbij snelwegen geblokkeerd worden of de veiligheid in het geding komt. Wij hebben gezegd: demonstreren is prima, maar wij kijken wel naar de veiligheid. Vlaggen op eigen land en met enige afstand tot de openbare weg, prima. Maar als vlaggen direct naast of op wegen worden opgehangen vormen ze een gevaar voor de verkeersveiligheid en halen we ze weg. En we hopen dat wanneer er uiteindelijk eenmaal duidelijkheid is, we ook een keer met elkaar concluderen dat de omgekeerde vlaggen helemaal weg kunnen." De gedeputeerde ziet nu een kat-en-muisspel tussen overheden die de vlaggen weghalen en boeren die met dezelfde vaart gelijk weer nieuwe vlaggen ophangen. "Dat kunnen we heel lang met elkaar volhouden, maar laten we vooral in gesprek blijven en dáár onze tijd en energie in steken."
"We worden als provinciebestuurders regelmatig uitgenodigd door boeren. Recent ben ik ook nog op het eiland geweest om met een aantal boeren te spreken. Ook krijgen we brieven, en wordt er in vergaderingen van de Provinciale Staten ingesproken." Dat verloopt tot op heden in goede orde: zo heeft de gedeputeerde geen bedreigingen ontvangen. Maar hoeveel invloed hebben de boeren met hun acties nu eigenlijk nog op het beleid? "Kijk, we moeten iets doen. Dat staat vast. Het kabinet schept daarin de randvoorwaarden. Maar hoe we het verder precies invullen, daar moeten we samen uitkomen."
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 2 september 2022
Eilanden-Nieuws | 24 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 2 september 2022
Eilanden-Nieuws | 24 Pagina's