‘Als de dijken breken’: indringende verbeelding van de Watersnoodramp

Het Streekmuseum Goeree-Overflakkee grijpt ‘zeventig jaar Watersnoodramp’ aan om het verhaal van die desastreuze gebeurtenis op 1 februari 1953 te vertellen. In woorden – een lezing op 14 februari en door gidsen op enkele zwaar getroffen locaties – maar dus ook in muzikale vorm: ‘Als de dijken breken’, uitgevoerd door het gezelschap Het Belangenrijk.

Zaterdag 28 januari waren de eerste vijf voorstellingen: twee in Dirksland (Onder de Wiek, in totaal 140 bezoekers) en drie in Nieuwe-Tonge (Ons Dorpshuis, 200 bezoekers). Er zijn nog vijf voorstellingen te gaan: komende zaterdag, 4 februari, in Stellendam (Haegse Huus) en Middelharnis (Diekhuus). Een aanrader voor wie zaterdag niet in de gelegenheid was, of er wellicht niet van op de hoogte was. De toegang is gratis, dankzij sponsoring van de provincie Zuid-Holland (via de erfgoedlijn).

Actuele verbeelding

Het Belangenrijk maakte eerder een voorstelling over het bombardement op Rotterdam: ‘Bommenregen’. Die performance duurde dertien minuten, exact even lang als de Duitse bommen in mei 1940 op de Maasstad neerdaalden.

De voorstelling over de Watersnoodramp, eveneens bedoeld als actuele verbeelding van ingrijpende historische feiten, heeft ongeveer dezelfde lengte. Inclusief filmen fotomateriaal, dat het Streekmuseum tussendoor vertoont, duurt ‘Als de dijken breken’ circa 35 minuten.

De première in Dirksland trok zaterdagochtend een volle zaal. Het Belangenrijk sleepte de bezoekers mee in een waardig en indringend geheel van muziek, gesproken woord, zang en beeld. Een ‘relaas’ dat begon met teksten als “Er staat iets verschrikkelijks te gebeuren”, verder ging met “Noodkreten vallen op dovemansoren. De dood wordt in de storm geboren” en ook inzoomde op het onnoembare leed: “Daar drijft de buurvrouw” en “Toen ik boven kwam, had ik mijn kindje niet meer.”

Boomsma-films

Op Goeree-Overflakkee verdronken 492 mensen tijdens de Watersnoodramp. Er waren 150 gaten in de dijk. Pas in juni 1953 was het laatste gat gedicht en het duurde nog tot 1958 voordat alle dijken weer op hoogte waren.

Beelden van de Ramp en het herstel kregen de bezoekers te zien in de vorm van twee films die de gebroeders Boomsma destijds maakten en fotomateriaal, waaronder een aantal dia’s van Gijsbert Stoel, die pas recent opdoken.

De Boomsma’s legden onder meer vast dat koningin Juliana, die het Rampgebied spoedig bezocht, in het ondergelopen Middelharnis een aangeboden rubberbootje afsloeg met de opmerking dat het beter is om dat te gebruiken voor de slachtoffers. Ook bracht de filmende tweeling in beeld hoe de polder van Dirksland droog kon blijven: dankzij voortvarend optreden van transportondernemer Van Dongen, die het initiatief nam om onder andere met grond van de begraafplaats de Geldersedijk te verstevigen.

Buiten de dijk had het water wel vrij spel. Dat was te zien op de beelden die Gijsbert Stoel maakte in het Dirkslandse wijkje Kralingen en van de watervlakte richting de watertoren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen