Hoofdstuk 4: De schepping

Gods heerlijkheid

Als het tegenwoordig in kerk of krant gaat over de schepping, vliegen de kogels je om de oren. Nee, geen evolutie! Ja, juist wel! U heeft er ook in dit Kerkblad veel over kunnen lezen. Zelf volg ik het debat met belangstelling, omdat er mijns inziens zoveel op het spel staat. Toch ligt er een gevaar op de loer. Welk gevaar? Dat we alleen nog maar kunnen debatteren over de schepping en dat we ons er niet meer over verwonderen. In hoofdstuk 4 van de Westminster Confessie klinkt die verwondering prachtig door: ‘Om de heerlijkheid van Zijn eeuwige kracht, wijsheid en goedheid te tonen, heeft het God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest behaagd’ om alles uit niets te scheppen. In de schepping gaat het om de heerlijkheid van God! Kijk eens naar de majestueuze bergen. Wat toont de Heere daarin Zijn ongelooflijke kracht! Ja, de kleinste vis in de kom bij u in de huiskamer is een herinnering aan diezelfde kracht. Denk eens na over het menselijk lichaam. Ik zit achter m’n computer en typ. U zit op de bank en u leest. Onze ogen zien inkt of pixels, brengen dat naar onze hersenen over, waardoor we er niet alleen letters in zien, maar ook begrijpen wat de inhoud of boodschap van die tekens zijn. Dat is toch ongelooflijk?! Wat is onze God een wijze God! En dan Zijn goedheid. Hebt u dat soms ook? Dat u op een zekere zaterdagmiddag een rondje loopt en dat u juist daar, buiten, in de schepping, de bos- of zeelucht inademend, luisterend naar de vogels, wel wilt zingen van Gods goedertierenheid. De schepping is niet minder dan het toneel van Gods glorie, zo heeft Johannes Calvijn verwoordt. In die zin bevinden de Westminstertheologen zich in goed gezelschap.

De drie-enige God schept

Dit bijzondere scheppingswerk is volgens artikel 1 van hoofdstuk 4 een daad van de drie-enige God. Het is opvallend dat niet slechts de Vader, maar ook de Zoon en de Heilige Geest worden aangeduid als Schepper – en toch ook weer niet opvallend. Men heeft goed geluisterd naar Genesis 1 in combinatie met Johannes 1. God schiep de hemel en de aarde (Gen. 1:1). Hoe? Door te spreken. Door het woord dus. En is het Woord niet Dezelfde als Gods eeuwige Zoon (Joh. 1)? Als we dan ook nog bedenken dat de adem of Geest van God op de wateren broedde (Gen. 1:2), zien we dat het scheppingswerk een werk is van de drie-enige God. Wanneer wij door het geloof de drie-enige God hebben leren kennen en vertrouwen, ontmoeten we Hem niet alleen in het Woord, maar kennelijk ook in de schepping. Door die God zijn alle dingen geschapen, ‘hetzij zichtbaar of onzichtbaar’. Ten diepste komt werkelijk alles voort uit Zijn goddelijke hand. Dat geeft een grote waardering voor het geschapene. Wie meent God te verheerlijken door Zijn wereld te verachten, slaat de plank mis. Het betekent ook dat Hij overal boven staat. Zelfs de boze geesten zijn door Hem geschapen. Nee, niet zoals ze nu zijn. Hij heeft ze volstrekt goed gemaakt. Maar toch – ze zijn er enkel omdat God dat heeft gewild. Dat geeft een diepe zekerheid. We zijn niet overgeleverd aan het kwade. God staat overal boven!

Zeer goed?!

‘[E]n het was alles zeer goed’, belijdt de Westminster Confessie met de Schrift (Gen. 1:31). Wat staat dit haaks op de huidige werkelijkheid. We kunnen het ons toch niet meer voorstellen! Hoe klein uw tuin misschien ook is, er vinden zeker weten verdrietige dingen plaats. Al was het maar dat die mug die nietsvermoedend aan komt vliegen gevangen wordt in het pasgeweven web van een kruisspin. Natuurlijk is een mug geen mens. Maar denk dan eens aan een antilope die rent voor haar leven, maar wordt ingehaald door haar grote vijand, de leeuw, met alle gevolgen van dien… Klopt, ook een antilope is geen mens. En natuurlijk wordt zo het ecologisch systeem in stand gehouden. Zo is de werkelijkheid nu eenmaal! En dát bedoelde ik net: we kunnen het ons totaal niet meer indenken dat het anders was! Welke bioloog begrijpt de situatie van de schepping voor de val? Het was een situatie die, zo leert Genesis 1-3 ons, zeer goed was. En – nu word ik toch eventjes polemisch – dan betekent ‘goed’ echt niet ‘vol van moord en lijden’, zoals de evolutietheorie ons wil doen geloven. Alle theorieën van hedendaagse theologen ten spijt (bijvoorbeeld ook in het pasverschenen boek En God zag dat het goed was), we moeten erkennen dat er een geweldige kloof is tussen de werkelijkheid zoals beschreven in Genesis 1-2 en de werkelijkheid zoals het macro-evolutiemodel ons voorspiegelt. Zoals het nu is, was het niet. De schepping zucht en puft, zoals een barende vrouw (Rom. 8:22). We leven in een aan alle kanten gebroken werkelijkheid. En het pijnlijke is: het is zo geworden door het mooiste van Gods schepping: de mens.

Geschapen naar Gods beeld

Aan de schepping van de mens besteedt de Westminster Confessie apart aandacht in artikel 2 van hoofdstuk 4. Als laatste, namelijk op de zesde scheppingsdag, schiep God de mens. En wel ‘met een redelijke en onsterfelijke ziel’. Wat is er een groot verschil tussen mens en dier. Niet de dieren, maar de mens is geschapen naar het beeld van God. Dat betekent dat God hun ‘kennis, gerechtigheid en ware heiligheid’ schonk. Adam en zijn vrouw kenden God door en door. Ze waren rechtvaardig voor God. Ze waren werkelijk heilig. Dit maakt het paradijs tot paradijs! Die heerlijke kennis van God en ongestoorde gemeenschap met God. Wij, gevallen mensen, moeten ‘vernieuwd’ worden ‘tot kennis’, naar het beeld van God, onze Schepper (Kol. 3:10). We moeten door Christus de nieuwe mens aandoen ‘die naar God geschapen is in ware rechtvaardigheid en heiligheid’ (Ef. 4:24). Maar Adam en Manninne bezaten dit. God schiep hen naar Zijn beeld (Gen. 1:26-27). Het is goed om te beseffen dat deze schepping naar het beeld van God meer inhoudt. Zo betekent het ook dat God de mens een uniek vermogen heeft gegeven om te denken, te reflecteren en te communiceren. En dat de mens een relationeel wezen is: we zijn immers mannelijk en vrouwelijk geschapen (Gen. 1:27)? En dat de mens geroepen is om te heersen over de schepping (Gen. 1:26). Maar de Westminster Confessie benoemt, net als vraag en antwoord 6 van de Heidelbergse Catechismus, met name de uiterste spits van het beeld van God: kennis, gerechtigheid en heiligheid.

Eén gebod

Intussen had God de mens middels het proefgebod een grote verantwoordelijkheid gegeven: ‘van alle bomen mag u vrij eten, maar van één boom niet’ (zie Gen. 2:16-17). Dit kan ons verwarren. Waarom gaf God ons de mogelijkheid om Zijn wet te overtreden? Op deze vraag kan geantwoord worden met het ‘robot-argument’: God wilde geen robots, die Hem wel moeten dienen, maar mensen die Hem vrijwillig liefhebben en dienen. Door middel van het proefgebod testte God Adams gehoorzaamheid en vertrouwen. Laten we niet menen dat de mens door God gedwongen is tot het kwade. We hadden de keus! Zelfs was ‘de wet van God geschreven in hun harten’ en hadden we ‘de kracht om die te vervullen’. Hoe ver wij daar nu ook bij vandaan zijn – wij zijn immers van nature geneigd Gods wetten te overtreden – dit was de werkelijkheid voor Adam! De mens kon Gods gebod houden. En, zo besluit hoofdstuk 4: ‘Zolang zij dit gebod onderhielden waren ze gelukkig in hun gemeenschap met God en hadden ze heerschappij over de schepselen.’ Hadden we onze God maar vertrouwd en gehoorzaamd…

Nieuwe-Tonge, ds. T.A. Bakker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen