Een vrouw als Debora

Wie was Debora?

Debora leefde in de tijd van de richteren. Zij was de enige vrouw, die de Heere als richteres aangesteld had. De naam Debora betekent 'bij' of 'wesp'. Debora was de vrouw van Lappidoth. Alleen zijn naam wordt in de Bijbel genoemd. Zij woonde tussen Rama en Bethel onder een palmboom. Deze boom is naar haar genoemd: de palmboom van Debora (Richt. 4: 5). Blijkbaar was dat dus een duidelijk herkenningsteken. De profetes zat onder deze boom, wanneer de mannen van Israël tot haar kwamen om haar te horen rechtspreken (rechtspreken = richten, daarom noemen we Debora een richteres). De Israëlieten kwamen bij haar om hun problemen aan haar voor te leggen of om onderwijs te krijgen, want Debora was een wijze en dappere vrouw, een vrouw die de Heere vreesde. Ze was als een moeder voor het volk van Israël. Maar ze had hen wel vaak gewaarschuwd voor de zonden die ze deden, door de afgoden te aanbidden. Helaas luisterden de Israëlieten pas, toen koning Jabin hen onderdrukte. Toen pas gingen ze tot de Heere en vroegen Hem om hulp. Hij stuurde hen toen Debora, die het volk samen met Barak zou verlossen. Debora was heel bedreven in leiding geven aan het leger; toch vond ze het niet goed om als aanvoerder het leger te leiden. Dit is heel typerend voor haar: onder haar gezag gebeurden er grote dingen, maar van alles gaf zij God de eer! De strijd tegen en de overwinning op Jabin en Sisera kan men ongeveer in het jaar 1206 voor Christus plaatsen (naar de indeling van Prof. van Gelderen).

Debora en Barak

Debora stuurt een bevel naar Barak, een bekende aanvoerder, die vlakbij Hazor en dus vlakbij koning Jabin woonde.

'Barak, heeft de Heere, de God Israëls niet geboden: Ga heen en trek op de berg Tabor en neem met u tienduizend man van de kinderen van Naftali en de kinderen van Zebulon' (Richt. 4: 6, zie ook vers 7).

Maar Barak durft alleen ten strijde te gaan, als Debora met hem meegaat, anders zal hij niet gaan. Barak is kleingelovig! Als de Heere het zegt, kan hij daarop vertrouwen! Toch zegt Debora, dat ze met hem mee zal gaan, maar de eer van de overwinning zal dan niet voor Barak zijn, maar voor een vrouw.

Het leger van Israël

Niet alle stammen trokken mee op in de strijd. Dit blijkt uit Debora's lofzang: Ruben had wel grote overleggingen des harten, maar vocht toch niet mee. Dan en Aser werden in beslag genomen door zaken op zee. Gilead vocht ook niet mee en Juda wordt helemaal niet genoemd. Ook de stam Levi wordt niet genoemd. Zij deed niet mee aan de oorlogen omdat zij de priesterstam zijn. Efraim en Manasse, Zebulon en Issaschar, Naftali (Barak!) en Benjamin streden tegen Jabins generaal Sisera.

De strijd tegen Sisera

Natuurlijk hebben de vijanden gemerkt, dat de Israëlieten een leger hebben gevormd. Direct wordt Sisera met 900 strijdwagens opgeroepen. Hij moet gaan vechten tegen die opstandige Israëlieten. Ze kunnen gemakkelijk winnen, want zij hebben strijdwagens en het Israëlische leger niet! Weten de Kanaänieten dan niet, dat de Heere, de God van Israël almachtig is? Dat Hij hen allen kan doden? Nee, ze houden geen rekening met Hem. De Kanaänieten stellen zich op in het dal bij de berg Tabor. Dan begint de strijd, als Debora zegt: 'Trek op!' Maar... de Heere begint de strijd. Als Sisera en zijn soldaten willen gaan vechten, laat de Heere het heel hard regenen en onweren. Het wordt noodweer. Het beekje Kison, dat in het dal ligt stroomt helemaal over! De strijdwagens kunnen niet verder, ze blijven steken en zakken weg in de modder. De soldaten met hun generaal Sisera raken in paniek. Ze kunnen niets meer doen, dan vluchten. Als je tegen de Heere vecht, verlies je het altijd! Heel veel soldaten verdrinken, anderen worden gedood door de Israëlieten met het zwaard. De soldaten, die nog leven, vluchten weg. Ook Sisera vlucht. Om hem is het te doen. Hij is de belangrijkste vijand. Barak zet met zijn mannen de achtervolging in. Alle soldaten van Jabin worden gedood. Alleen Sisera is nog op de vlucht.

De overwinning

Waar moet Sisera heen? Het gaat nu om zijn leven. Gelukkig ziet hij in de verte de tenten staan van Heber, de Keniet: die was neutraal en vocht niet mee. Daar zal hij veilig zijn, want de Kenieten leven in vrede met koning Jabin. Net als hij bij de tent is, komt er een vrouw naar buiten. Het is Jaël, de vrouw van Heber. Ze wenkt Sisera: Kom maar in mijn tent, dan kunt u wat uitrusten. Bij mij bent u veilig. De vermoeide generaal laat zich niet lang nodigen. Hij gaat de tent binnen en legt zich op de grond neer. 'Heb je wat water voor me?' vraagt hij. Jaël brengt hem melk en boter op een schaal. Ook geeft zij hem een deken. Sisera geeft zich over aan de slaap. Hij is hier immers gast in een vrouwentent? Dan is hij onschendbaar. Bovendien heeft Jaël hem beloofd, dat ze zal antwoorden, dat er niemand in haar tent is, als iemand haar dat zou vragen. Maar....wat hij denkt, komt niet uit. Jaël wordt gedreven door een heilige ijver van God gegeven om Zijn vijand te doden. Ze neemt een tentpin, pakt een hamer en slaat de pin door de slaap (zijkant van het hoofd) van Sisera. Deze sterft. Israël is verlost, door een vrouw! Haar daad wordt geroemd in de lofzang van Debora en Barak. Nu worden de Israëlieten steeds machtiger en uiteindelijk hebben ze Jabin uitgeroeid. God heeft Israël de overwinning gegeven.

Debora een voorloopster van de emancipatiebeweging?

Was Debora degene, die het voor het zeggen had in haar gezin, in het leger, over het hele volk? Nee. Debora was een hulpmiddel in Gods hand. Ze was door God uitverkoren om de stuwende kracht van het leger te zijn. Maar (officiële) aanvoerder van het leger was Barak. Toch mogen we aan de andere kant ook zeggen, dat de Heere niet alleen mannen wil gebruiken om het volk te redden. Hij had Debora zoveel wijsheid en dapperheid gegeven, dat zij Israël kon richten. Debora was de moeder Israëls. Dat betekent dat zij als een moeder zorgde voor de Israëlieten. Zij kwam dan ook niet voor zichzelf op, maar juist voor 'haar kinderen': de Israëlieten. Is dat emancipatie, als een moeder voor haar kinderen opkomt?
Debora trad met alle verstand, dat ze van de Heere gekregen had niet op de voorgrond (zie ook hier haar loflied). Barak moest het bevel voeren over het leger. Niet Debora achtervolgde Sisera, maar het leger met Barak. Uiteindelijk was het Gods wil dat Sisera gedood werd door een vrouw: Jaël. Ook zij heeft een belangrijke plaats in de geschiedenis.
Mannen en vrouwen werken mee aan de verheerlijking van God. Dat staat voorop. Daarbij geldt dat de man niet gelijk is aan de vrouw, maar wel gelijkwaardig. Ons huwelijksformulier geeft dat duidelijk aan. De man is hoofd van het gezin, maar man en vrouw moeten elkaar helpen en elkaar tot steun zijn. De vrouw is dus geen slavin van de man. Het is goed mogelijk dat een vrouw veel talenten heeft gekregen van de Heere. Die mag ze dan ook gebruiken, zoals God dat van haar vraagt. Niet omdat ze zelf zo goed is, niet omdat vrouwen nu eindelijk eens mondiger moeten worden. Nee, het gaat erom dat in alles 'iets groters' uitgedragen wordt: het Woord van God. Tot eer van Zijn naam en tot heil van de naaste. Net zoals Debora en Jaël dat deden. Zij waren ook dankbaar voor hun grote taak. Dat kun je lezen in de lofzang van Debora.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen