Instructieblad voor leidinggevenden bij de MIVO +14 schets "Liefde"

In dit blad treft u aan: 
- Aanwijzingen voor het gebruik van de MlVO-schets "Liefde" 
- Programma-suggesties voor een avond over de schets 
- De vragen met aantekeningen

Aanwijzingen voor het gebruik

Enkele opmerkingen voor de inleiding:

U bent de leider van de avond over liefde. Kunt u dit onderwerp aan?
Belangrijk is vooraf in te schatten hoe de sfeer in de groep is. Een open houding, een goede orde, een sfeer van vertrouwen en veiligheid zijn noodzakelijk om het onderwerp aan de orde te kunnen stellen. Als u dit niet goed inschat, kan er wel eens meer schade dan vorming van deze avond komen.
Probeer eerlijk onder ogen te zien in hoeverre u het zelf aandurft en kunt om dit onderwerp te bespreken: beschikt u over voldoende woordenschat over de leefwereld en het taalgebruik en durft u die te gebruiken? Wat doet u als de sfeer lacherig blijft? (Een onwennig begin lijkt ons onvermijdelijk.) Als de sfeer goed is, kunnen er een aantal vragen over dit onderwerp komen. Vragen over zelfbevrediging, verkrachting, incest, homoseksualiteit, porno, seksuele voorlichting worden als het ware opgeroepen. Dit kan ter sprake komen en/of naar boven komen bij slachtoffers/ betrokkenen. Wees u daarvan bewust en bereidt u daarop voor. Hoe reageert u op vergaande vragen die vulgair over kunnen komen? Kunt u daar ontspannen mee omgaan en in positieve richting ombuigen?
Vragen, reacties en opmerkingen mogen er zijn, maar bedenk wat nog geschikt is om in een groep te bespreken en wat niet. Laat u zeker niet verleiden tot persoonlijke ontboezemingen, maar bewaar een zekere afstand.
U bent de enige die kunt bekijken of en in hoeverre tieners ingeschakeld kunnen worden bij de inleiding. Dit hangt af van hun leeftijd en instelling. Misschien kiest u ervoor om geen inleiding of een heel korte te houden. Zie hiervoor ook het voorstel voor de verwerking.

Het is belangrijk om iedereen na afloop een exemplaar van de schets mee te geven. Waarschijnlijk kan dit beter niet tijdens de avond gebeuren, tenzij u bijvoorbeeld genoemde bijbelteksten op wilt laten zoeken of iets dergelijks.

Niet voor niets zijn de vragen niet in de schets afgedrukt. U selecteert zelf. De verwerking kan op verschillende niveaus, afhankelijk van de groep en de sfeer, plaatsvinden. Dit vraagt ook enige flexibiliteit op de avond zelf. Misschien durft u een geplande activiteit op het moment toch niet aan. Het is niet aan te raden om alle vragen plenair te bespreken. Houd het bij groepjes van 6 of 7. Voorziet u gegiechel of dichtklappen of vervelende reacties, dan kunt u aparte jongens- en meisjesgroepen maken. Laat de indeling niet spontaan op de avond tot stand komen. Probeer met het hele team van leidinggevenden alert en in de buurt, eventueel zelfs in een groepje te zijn. Rond de vragen ook niet plenair af, maar zorg voor een andere afsluiting van de avond.

Heeft jullie vereniging geen abonnement op MIVO, er zijn extra exemplaren te bestellen! Zodoende kunnen alle jongeren een schets mee naar huis nemen.
De schets roept enorm veel vragen op. Daarnaast staan er ook veel verschillende vragen afgebeeld. Het is dan ook een zeer bruikbare schets om twee avonden mee te vullen. Leg dit eventueel aan de groep voor.

Programma-suggesties voor een avond over de schets

Doel van de schets

Het doel van de schets is om met jongeren een open gesprek aan te gaan over liefde, omgaan met elkaar en verkering. Jongeren in deze leeftijdscategorie hebben volop vragen over dit onderwerp. Er verandert immers van alles op deze leeftijd in en met hun lichaam. Zowel op lichamelijk, sociaal als emotioneel gebied. Het is van groot belang hier voldoende aandacht aan te besteden. In de praktijk is het een lastig onderwerp, waarover jongeren zich vaak moeilijk kunnen uiten. Wel een onderwerp wat jongeren bezighoudt. Vandaar deze schets. Een goede verenigingsavond toegewenst!

Mogelijkheid 1

• Opening
• Korte inleiding over de schets door één van de leidinggevenden.
• In kleine groepjes bespreken van de vragen uit het leidinggevendenblad. Maak vooraf een selectie en neem ze zelf over op een vragenblad.
Pauze
• Plenaire bespreking van een geselecteerd aantal vragen.
• Sluiting
Doe een ontspannende activiteit achteraf. Een paar zakken doppinda's op tafel, zo nodig even napraten met de jongeren of gewoon gezellig samenzijn.

Mogelijkheid 2

• Opening
• Associatie-opdracht (zie p. 5 Instructieblad) • In kleine groepjes bespreken van de vragen uit het leidinggevendenblad. Maak vooraf een selectie en neem ze zelf over op een vragenblad.
Pauze
• Bespreking van de associatie-opdracht aan de hand van door de jongeren zelf opgeschreven opmerkingen
• Sluiting
Doe een ontspannende activiteit achteraf. Een paar zakken doppinda's op tafel, zingen bij het orgel of gewoon gezellig samenzijn.

De vragen met aantekeningen

Vragen bij kaders

Vragen op bladzijde 2 bij kader over Genesis 24:
Mag je nooit trouwen met iemand die niet van jouw kerk is?
Deze vraag leeft sterk bij jongeren. Door de omgang op bijvoorbeeld school met jongeren vanuit andere kerkgenootschappen. Benadruk dat dit niet van het hoogste belang is. Het is wel nodig om er samen eerlijk over te praten als jongeren. Wijs op de plaats die de Heere hen heeft gegeven in hun eigen kerkverband.
Wat moet je doen als je ouders het niet met jouw keuze eens zijn?
Hier is van belang of de argumentatie die ouders aandragen gegrond is op Gods Woord. Blijf met de ouders in gesprek, ook als er verschil van mening is. Ouders hebben meer levenswijsheid dan jongeren. Praat eens met anderen die de ouders en hun motieven kennen. Laat de jongere nagaan of de afwijzing van de ouders mogelijk terecht is, en wat hij of zij hieraan kan veranderen.

Vragen op bladzijde 4 bij kader over 1 Korinthe 13:
Is hier sprake van menselijke of goddelijke liefde?
Er wordt hier gesproken over de goddelijke liefde, als vrucht van het God liefhebben boven alles. De liefde als uitnemendste gave. Je moet dit hoofdstuk dan ook zien in verband met het vorige hoofdstuk.
Onderstreep de woorden die je niet kent.
Hiermee bevorder je dat de jongeren ook begrijpen wat ze lezen. Maak gebruik van de kanttekeningen bij de Statenvertaling om een en ander uit te leggen.

Vragen over relaties
Vraag over gevoelens en/of emoties. Bijvoorbeeld: schrijf eens vijf emoties op. Erachter: hoe laat jij die emoties meestal zien? Ze kunnen hun emoties beschrijven, maar ook tekenen(bijvoorbeeld gezichtjes). Hoe reageer je als je die emotie bij een ander ziet? (doel: Emoties moeten gerespecteerd worden, nimmer belachelijk gemaakt. Dit geldt ook voor verliefdheid.)
Of: verband tussen gevoelens-gedachten-daden duidelijk maken, bijv. door allerlei samenhangende woorden in drie kolommen te zetten. Hier kun je Mattheüs 5:28 bij betrekken. Zie ook bij bijbelse vragen.
Hoe kun je zien dat iemand verliefd is?
Blozen, vaak naar iemand kijken, de kluts kwijt zijn, staren, giechelen, geheimzinnige briefjes/dagboek, iemands naam vaak opschrijven, over hem/haar praten, achter iemand aanlopen, langs zijn/haar huis fietsen, opbellen, vaak in de spiegel kijken, enz.

Welke gevoelens/gedachten horen bij verliefdheid?
Onrust, blijdschap, verdriet, onzekerheid, zenuwachtigheid, alleen aan hem/haar denken, fantaseren, de ander idealiseren, vlinders, achter alles wat hij/zij zegt een mogelijke betekenis zoeken, bedenken wat je moet zeggen, zich afvragen wat de ander van jou vindt, zich zorgen maken of iemand anders verliefd is op die persoon of die persoon zelfs op een ander, enz. Kern: verliefdheid vraagt veel (aandacht) en is gericht op zichzelf!

Hoe kun je zien dat twee mensen van elkaar houden (liefde)?
Ze zijn graag bij elkaar, zorgen voor elkaar, bespreken veel met elkaar, doen dingen samen, vertrouwen elkaar, proberen elkaar een plezier te doen.

Welke gevoelens/gedachten horen bij liefde?
Naast lichamelijke gevoelens ook vertrouwen, trouw, respect, alles delen, blijdschap, zekerheid, rust, inleven in de ander, de ander naar de zin willen maken, reëel beeld van de ander, vergevingsgezindheid. Zie 1 Korinthe 13.
Kern: liefde geeft veel en is gericht op de ander!

Je kunt bovenstaande vragen ook bij elkaar voegen en als vraag stellen wat het verschil is tussen verliefdheid en liefde.

Wat is er nodig voor een huwelijk?
Waarschijnlijk zullen de antwoorden over gevoelens gaan, maar als u de uitzet, een huis, geld etc. noemt, zal dat hilariteit op kunnen leveren. Toch hoort dit erbij!
De vier pijlers (lichamelijke, emotionele, geestelijke, sociale eenheid) zijn nodig. Ook een belangrijke notie uit het huwelijksformulier: 'dat Hij nog heden ten dage aan een iegelijk zijn huisvrouw als met Zijn hand toebrengt.' Dit is een geloofszaak. Daarmee moeten we niet gaan rekenen, m.a.w. je hebt je eigen verantwoordelijkheid en moet niet blijven wachten tot hij/zij aanbelt. Zie ook Genesis 24.

Is het verkeerd om vaak verliefd te zijn, steeds op een ander?
Op zich niet, dat hoort bij de leeftijd. De meeste buien drijven vanzelf weerover. Het is wel belangrijk dat ze geen schade aanrichten (dat je dus niet elke keer verkering hebt) en dat je je leven er niet door laat beheersen.

Hoe weet ik dat iemand voor mij bestemd is?
Wees eerlijk tegenover elkaar. Ga een gesprek met de ander aan. Leg het ook in het gebed aan de Heere voor.

Associatie-opdracht
Stille wanddiscussie in plaats van of na de inleiding of als groepsdiscussie. Hang de collagevellen op en laat de jongeren naar voren komen. Of leg de collagevellen op tafels en laat de jongeren er in kleine groepjes op reageren. Je kunt, rekening houdend met de groep, dit plenair afronden na de pauze.

Stellingen:   Verliefd
                       Liefde
                       Verkering
Als de groep niet goed durft, kun je de volgende voorzet geven bij de stelling over verkering: 'Begin niet te jong aan verkering'.
Reacties kunnen dan zijn:
Voor.
je leefwereld wordt kleiner
je mist een stukje jeugd, omdat je vrijheid inlevert
minder gelegenheid om spontaan en vrijblijvend met het andere geslacht om te gaan (om zich
zelf beter te leren kennen en later ook een gefundeerde keuze te kunnen maken)
andere vriendschappen worden minder
(vooral) meisje ziet misschien van een opleiding af
voor veel vormende activiteiten is geen tijd meer (of je vindt het minder nodig), bijv. JV
lange verkering kan (wijs ook op lichamelijke) spanningen geven als je voorlopig nog niet kunt trouwen
als je er nog niet aan toe bent, kun je veel kapot maken
voordat je je bindt, moet je zelf een persoonlijkheid zijn
je kunt 'als vanzelf' in een huwelijk terechtkomen
bedoeld met oog op eventueel huwelijk of (eerst) eigenlijk niet?
(te) vroege lichamelijke intimiteit
tijd zonder verkering is geen verloren tijd, maar kan zeer vormend zijn (jezelf ontwikkelen, bijv. hobby's)
als het uitgaat, kun je er wel 'een paar verslijten', dus negatieve ervaringen
als het uitgaat, kan het je beschadigen

Tegen:
je kunt er niets aan doen als je van iemand gaat houden
als je een verkering uitstelt, ben je er alleen maar meer mee bezig
als je een verkering uitstelt, begint het proces van elkaar echt leren kennen veel later (zodat eventueel pas veel later blijkt dat je toch niet bij elkaar past)
als je een paar keer verkering hebt gehad, kun je daardoor beter vergelijken met het oog op het huwelijk (???..)
een vroege verkering kan je voor veel geflirt en verkeerd uitgaansgedrag behoeden
je groeit al vroeg naar elkaar toe en groeit dan met elkaar mee, wat voor een huwelijk positief kan zijn (langer gemeenschappelijk verleden)
je hebt meer tijd om elkaar grondig te leren kennen
je kunt al vroeg aan je uitzet beginnen (???...)

Verkeerde motieven om een verkering te beginnen: medelijden, angst om over te blijven, overmatige behoefte aan liefde en aandacht, problemen thuis ontvluchten, hulp en steun zoeken voor eigen problemen, alles draait om het uiterlijk, zin in iets nieuws, lichamelijke aantrekking alleen

Stelling voor groepsdiscussie: je hebt al verkering en wordt op een zomerkamp verliefd op een ander. Wat moetje doen?
Ga niet op het eerste het beste gevoel af. Ca eerst eens rustig naar huis en probeer alles vanuit de thuissituatie nog eens te overdenken.

Stelling voor groepsdiscussie: je hebt net verkering gekregen of bent verliefd, maar je ouders vinden hem/haar niets voor jou. Wat moet je doen?
Ouders kennen je het beste. De argumenten voor het 'niets vinden' zijn belangrijk. Gaat het om karakters die niet zouden passen? Ze zoeken toch jouw geluk. Ook een ander kerkgenootschap kan meespelen. Of vallen ze over geld, positie en dergelijke?

Vragen voor Bijbelse doordenking

Vragen bij 1 Korinthe 13. Vergelijking met Gods liefde uit 1 Joh. 4 is mogelijk. Bijvoorbeeld: kolommen maken, kenmerken uit 1 Kor. 13 erin zetten, ernaast hoe dat bij mensen blijkt en daarnaast hoe de Heere dat kenmerk laat blijken in Zijn liefde voor Zijn volk.

Schrijf eens zoveel mogelijk gevoelens op, die je te binnen schieten. Leg ze in je groepje naast elkaar. Bedenk voor de vijf meest genoemde gevoelens of er in de Bijbel een voorbeeld staat van een persoon die dit gevoelen had. Kom je er ook achter of dit gevoelen in de Bijbel af- of goedgekeurd wordt? Of zou het in bepaalde gevallen wel en in andere niet goed zijn? (Om de tijd te bewaken, kan de eerste stap aangekondigd worden met een tijdslimiet van 2 minuten. Dan de volgende stap aankondigen. Na een aantal minuten de volgende. Heeft een groepje dan maar 3 in plaats van 5 antwoorden gevonden, dan kunnen ze daarmee alleen aan het werk.) Plenaire bespreking niet nodig. Loop wel rond als leidinggevenden om richting te geven aan de Bijbelse voorbeelden. Moeilijke gevallen kunnen altijd nog plenair worden ingebracht.

Hoe kan je lichaam een tempel zijn van de Heilige Geest? Wat kun je dan wel/niet doen?
Zie hiervoor Zondag 41 van de Heidelbergse Catechismus.

In onze tijd zijn er steeds meer mensen die samenwonen en niet trouwen. Wat zegt de Bijbel hierover?
Zie hiervoor johannes 4 en Johannes 8. Ook het huwelijksformulier spreekt zo mooi over de huwelijke staat als een inzetting Gods. Dit wordt door de Heere Jezus Zelf heel concreet gemaakt in Mattheüs 19, waar gesproken wordt over de heiligheid van het huwelijk.

Lees Mattheüs 5 : 28 en 29. Wat hebben deze teksten te maken met flirten en verleiden?
Flirten en verleiden worden niet goed gevonden. De Bijbel noemt dit overspel, en is ook heel duidelijk in de gevolgen ervan.

Vragen rondom seksualiteit

Stelling: seks=liefde

Stelling: Als je echt van elkaar houdt en je wilt samen trouwen, dan mag je ook volledig van elkaar genieten.

Aanbevolen psalm om te zingen : Psalm 1 39
Aanbevolen schriftgedeelte : Genesis 2 : 18-25
Aanbevolen literatuur:
M. Sollie, Omgaan met elkaar(]BGG)
H. van Groningen, Liefde en liefde is twee (uitg. Groen, Leiden)
A.B.F. Hoek-van Kooten, Verkeringsperikelen. 50 vragen rond verkering (uitg. de Groot Goudriaan, Kampen)
J. Leune, J.H. Mauritz (red.), Mag je alle vragen stellen? (JBGG)
J. Leune, J.H. Mauritz, Wees jezelf. Deel 1: Wie ben jij eigenlijk? (JBGG)
J.H. Mauritz (red.), Over liefde gesproken (JBGG)
W. Trobisch, Ik ben zestien (uitg. Telos)
Folder van JBGG, Samenwonen... en dan trouwen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen