6. Aktueel: 'Star Wars'

Het is al weer twee jaar geleden dat president Ronald Reagan zijn bekende "Star Wars-rede" hield. De naam die men aan zijn plannen gaf, duidt al aan dat velen hem niet erg serieus namen. Veel deskundigen achtten zijn plannen vooral technisch nog niet uitvoerbaar en vandaar het science-fiction etiket "Star Wars". De meer serieuze naam voor deze plannen is "Strategisch Defensie Initiatief' (SDI).

Wat stelde de Amerikaanse president nu echter precies voor? Niet minder dan een ruimteverdediging tegen de Russische kernraketten. Een verdediging die dan geheel "waterdicht" zou dienen te zijn!

Zeker na het lezen van de vorige hoofdstukken zal het duidelijk zijn dat deze ontwikkeling het hele denken over vrede en veiligheid in andere banen zal leiden. Tot nog toe berust het machtsevenwicht immers op het vermogen tot wederzijdse vernietiging; de zogenaamde nucleaire afschrikking. Een afdoend afweersysteem tegen de kernraketten bestaat momenteel niet en werd in verband met de stabiliteit van het afschrikkingsevenwicht ook niet wenselijk geacht.

Al een aantal jaren zijn er in de Verenigde Staten adviseurs rond de president die menen dat Amerika haar technologische voorsprong op de Sowjet-Unie moet uitbuiten. Dit zou dan vooral moeten gebeuren door de ontwikkeling van zogenaamde "slimme" ruimtewapens. Wapens die in staat zijn om de Russische kernraketten bij een eventuele aanval voortijdig te vernietigen. Het onderzoek naar deze wapens is al in volle ontwikkeling en steeds meer deskundigen beginnen in de technische haalbaarheid te geloven. Al is men het er ook over eens dat de kosten enorm hoog zullen zijn! Alleen voor het onderzoek is in het jaar 1985 een bedrag van ongeveer vijf miljard uitgetrokken.

Oorlog in de ruimte

Hoewel veel nog geheim is en in de onderzoeksfase verkeert, is de opzet in hoofdlijnen bekend.

• De ontwikkeling van een uiterst gevoelige waarschuwingssateliet die Russische raketten al direkt tijdens het opstijgen kan waarnemen.

• De ontwikkeling van een zogenaamde "satelietdoder", die hoog in de lucht kan worden afgevuurd door de moderne F-15 straaljagers. De bedoeling is uiteraard om zo Russische satelieten uit te schakelen.

• Gevechtsstations in de ruimte, voorzien van laserkanonnen, die de Russische raketten direkt na de start kunnen vernietigen. Het is belangrijk dat dit in een vroeg stadium gebeurt, omdat alle kernkoppen dan nog bij elkaar zitten en dus in één klap tegelijk worden uitgeschakeld.

• Ontwikkeling van raketsystemen, die de in tweede instantie toch nog doorgekomen Russische kernraketten bij hun aankomst in de atmosfeer kunnen vernietigen.

Zie PDF voor "Amerikaanse plannen voor gelaagde ruimtedefensie". 

Enkele konsekwenties voor ons denken over vrede en veiligheid

• Ethisch gezien is het S.D.I.-systeem veel makkelijker te aksepteren. Het gaat hier niet om verdelgingswapens, maar om pure verdedigingswapens.

• De andere kant is een groeiende en doorgaande wapenwedloop tot zelfs in de ruimte toe. In bepaalde kringen rond de Amerikaanse president stuurt men hier doelbewust op aan. Men hoopt dat de Sowjet-Unie deze nieuwe wapenwedloop ekonomisch niet zal kunnen bijhouden en zo in de grootste problemen zal komen.

• Gebleken is wel dat de Russen erg bezorgd zijn over deze ontwikkeling en dat ze mede hierdoor bereid zijn om naar de onderhandelingstafel terug te keren.

• De vraag is echter of dit verdedigingssysteem geen gevolgen zal hebben voor de koppeling tussen de Verenigde Staten en West-Europa. Zullen de Europese bondgenoten onder dit nieuwe "schild" vallen of brengt het juist een verdere scheiding teweeg? Ondertussen heeft de Amerikaanse regering verzekerd dat het technisch mogelijk is om ook West-Europa met dit systeem te verdedigen.

• Toch blijft het gevaar voor instabiliteit aanwezig. Opnieuw doemt het feit op van het Russische overwicht aan konventionele wapens. Bij toepassing van deze defensiesystemen zou in eerste instantie de kans op een "gewone" oorlog in Europa toenemen!

• Vervolgens komen we voor de vraag te staan of Europa het kan maken om dit systeem af te wijzen. Dat zal immers betekenen dat wij ook bij het onderzoek langs de kant blijven staan. Er is wel opgemerkt dat het hier op gang gebrachte onderzoek te vergelijken is met het "man op de maan" programma in de jaren zestig. Ook dat bracht een golf van vernieuwingen, niet alleen voor de ruimtevaart maar voor de hele industrie. Niet meedoen betekent dan een achterop raken op ekonomisch en industrieel gebied.

Het denken over deze plannen is nog maar net begonnen. De gevolgen ervan voor ons denken over vrede en veiligheid zijn nog moeilijk te overzien. Toch zullen we deze ontwikkelingen nauwlettend moeten volgen.

KOHL SLUIT ZICH AAN BIJ GENSCHERS BEZORGDHEID OVER STRATEGIE NAVO  

Door onze correspondent ROB MEINES 

ESSEN, 20 maart — Bij de eventuele invoering van een ruimte-defensiesysteem is van beslissende betekenis "dat de Navo-strategie van het flexibele antwoord onaangetast blijft, zolang er geen voor het doel van oorlogsvoorkoming beter functionerende alternatieven zijn". 

Dat zei bondskanselier Helmut Kohl vanmorgen op het CDU-partijcongres in Essen. Kohl sloot zich daarmee aan bij de verklaring die minister van buitenlandse zaken Genscher gisteren aan de ambassades in Bonn had gestuurd. De bondskanselier ging echter in zijn voorlopig oordeel over de gevolgen van de eventuele invoering van een ruimtedefensiesysteem minder ver dan Genscher. Deze had er op gewezen dat dit defensieve systeem een conventionele oorlog in Europa weer mogelijk zou kunnen maken, gezien het conventionele overwicht van de Sovjet-Unie. Kohl zei vanmorgen in Essen dat, hoe meer het in Genève lukt nucleaire wapens aanzienlijk te reduceren, "des te overbodiger zou het kunnen worden ruimtesystemen te stationeren". Wij willen, aldus Kohl, de kans op een dergelijke overeenstemming openhouden, "daarom houden wij ook de beslissing over de verwerkelijking van SDI open, in beide richtingen". Eén van de doelstellingen van Genève moet volgens de Westduitse bondskanselier zijn, "de research aan beide kanten op het gebied van raket-afweersystemen en anti-satellietsystemen in coöperatieve oplossingen te doen uitmonden, om een wapenwedloop in de ruimte te voorkomen".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen