Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Gospel: religieuze popmuziek

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Gospel: religieuze popmuziek

"Dat jongeren een keuze moeten maken, is buiten kijf"

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Gospelmuziek is voor 'softies'. Dat vinden tenminste veel reformatorische jongeren die liever luisteren naar een stevig stukje pop. Toch luistert een deel van de jongeren wel naar gospel. Vaak bewust: als christelijk alternatief voor popmuziek. Drs. J. van Mourik, docent godsdienst op het Calvijn College, over gospel. "In feite is gospelmuziek gewoon popmuziek."

"Dat jongeren een keuze moeten maken, is buiten kijf"

"Het is hartstikke gaaf als je hier lekker geniet van de sfeer en de muziek. Maar vergeet niet dat je die na afloop niet kunt meenemen. Hopelijk neem je wel mee dat Jezus Christus voor jouw zonden is gestorven, zodat jij met God verzoend kunt worden." Dat was de boodschap van de Zuid-Afrikaanse gospelgroep MIC (Men In Christ) op de EO-jongerendag, inmiddels een paar jaar geleden.

Gospel - letterlijk: 'Evangelie' - is afkomstig uit Amerika, waar in de negentiende eeuw veel negers uit Afrika als slaven werkten. De Afrikaanse slavenmuziek kreeg een geestelijke inhoud door dat de slaven in contact kwamen met de Bijbel. Het bewenen van de ellende en het verlangen naar bevrijding kreeg nu ook een geestelijke lading. Deze muziek kwam in de zwarte kerkdiensten terecht en paste in de sfeer van vurige preken, handgeklap, enthousiasme. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de basis gelegd voor de hedendaagse, professionele gospel.

Omdat een deel van de reformatorische jongeren gospel luistert, besteedt godsdienstdocent Van Mourik in zijn lessen aandacht aan het fenomeen: "In de tijd van de EO-jongerendag geef ik meestal aandacht aan de vragen die daarover leven bij jongeren. Er zijn in de meeste klassen enkele jongeren die erheen gaan. Sommigen willen erheen en mogen niet van hun ouders. Aan de antwoorden die jongeren van ouders en op catechisatie horen, hebben ze vaak voor zichzelf niet voldoende houvast. Als klasgenoten naar deze dag zijn geweest, komen ze vaak met enthousiaste verhalen terug. Ook dat roept weer vragen op.

In de godsdienstles zijn er meer mogelijkheden om op de vragen die bij jongeren leven in te gaan. Dit jaar heb ik geen derde klassen. Daar ligt wel de leeftijdscategorie van jongeren die erheen gaan. Maar vorige jaren heb ik het thema behandeld door een les fragmenten uit de toespraken en een les muziekfragmenten te laten zien en horen en te bespreken. Juist de gesplitste bespreking van toespraken en muziek geeft aanleiding tot een evenwichtige visie op wat er op deze dagen gebeurt. Daarnaast heb ik in afgelopen jaren ook wat uitgebreider artiesten als Rebecca St. James en Michael W. Smith aan de orde gesteld. Ik heb iets van hun leven opgezocht en enkele video-clips met muziekteksten gebruikt als materiaal om tot een vorming van een evenwichtige en bijbelse mening te komen."

Lofprijzing

Van Mourik ziet gospelmuziek als 'religieuze popmuziek'. "Je kunt ook zeggen: 'reli-pop'. In feite is gospelmuziek gewoon popmuziek. Gospelmuziek kent ook vrijwel alle variaties die er in de wereld van de populaire muziek te vinden zijn. In veel gevallen beperken de artiesten zich ook niet tot gospel, maar gaan ze ook breder. Vaak laat ik dat ook met een voorbeeld zien. Of ik laat een soortgelijk nummer van een popgroep zien en horen. Na het zien en horen van enkele nummers merken de leerlingen die zelf pop-muziek luisteren, dat vaak ook al meteen op.

Vanwege de grote kloof die er tussen hun wereld en die van het geloof zit, hoor je zelfs wel het verwijt uit hun mond dat

mensen die naar gospel luisteren dingen combineren die niet kunnen samengaan. Tegelijk vinden ze meestal de gospelmuziek voor zichzelf te soft.

Een belangrijke vraag die dan altijd om de hoek komt kijken, is die naar het gebruik van muziekinstrumenten in de Bijbel. Voorzover van de wijze van zingen iets bekend is, kun je leerlingen daarover informeren. In elk geval is het daardoor mogelijk om te laten zien, dat het er bij het zingen van de bijbelse liederen - onder andere het lied van Debora - anders aan toeging dan tijdens de gemiddelde 'praise'-bijeenkomst. En zeker anders dan tijdens een uitvoering van een gospelartiest. Lofprijzing en aanbidding hangen in de Heilige Schrift ten nauwste samen met Wie God is en hoe Hij Zich openbaart. Hij is de Heilige God. Zijn daden zijn grote daden die vrees en diep ontzag inboezemen. De bijbelse lofliederen zijn doortrokken door de vreze Gods!"

Eenvoud

Als het over gospel gaat, vindt Van Mourik het belangrijk om "goed te onderscheiden. Het eenvoudige bijbellied heeft - naast de Psalmen - altijd een zekere plaats gehad. Er zijn beslist mooie liederen die door kinder-, jongeren-of ouderenkoren ten gehore kunnen worden gebracht. Dezelfde teksten worden soms ook op andere wijze ten gehore gebracht door een praise-band. Voorzichtigheid is daarom geboden. Al kan het dan gaan om bijbelse teksten, ongewild kun je jongeren de overgang van het ene naar het andere daardoor gemakkelijk maken.

In het oorspronkelijke betekent het woord 'Psalmen': lofliederen. De beste 'praise-bundel', om even in deze termen te blijven, hebben we dus nog altijd in onze Bijbel te staan. De Heere Zelf legt hier Zijn kinderen liederen van schuldbelijdenis, maar ook van lof in de mond. Hij komt hiermee hun gebrek tegemoet. Gods kind heeft van zichzelf niet eens een lied om God zijn schuld te belijden of Gods lof te zingen. De Heere moet Zich in de Bijbel niet alleen openbaren en Zijn levenswet bekend maken, maar Hij moet Zijn volk zelfs het lied in de mond geven. Het is verootmoedigend om dat te zien.

In sommige oudere en ook nieuwere gezangen en liederen proef je iets van dat besef. Betrouwbare bijbelliederen zijn te herkennen aan hun eenvoud en sluiten dicht aan bij het Woord van God. Je kunt er de stilte van de binnenkamer mee in en ze eenvoudig voor Gods aangezicht uitspreken. 'Neem mijn leven, laat het Heer', toegewijd zijn aan Uw eer...' 'Neem mijn handen...' 'Neem mijn stem...'."

Keuze maken

Tegen gospelmuziek wordt vaak ingebracht dat de teksten vaak een remonstrantse inhoud hebben. Veel jongeren zijn zich daar niet van bewust, weten sowieso niet wat het woord 'remonstrants' inhoudt. De Zeeuwse godsdienstdocent vindt het bezwaar tegen de remonstrantse inhoud van gospel "maar één facet. Of er remonstrantse invloeden in gospelmuziek aanwezig zijn, is niet het enige criterium, waarop je ze afwijst. In feite gaat het om de invloed van de 'evangelicalen', die zich via gospel sterk op jongeren laat gevoelen. De evangelicale stroming doet een appèl op de vermogens van de mens: je verstand, je wil en vooral je gevoel.

Het gevoel is heel sterk aanspreekbaar door het gebruik maken van beeld en muziek. Het effect van een bijeenkomst in deze stijl is dan ook vaak dat jongeren gevoelsmatig en daardoor vaak ondoordacht een keuze maken. Dat jongeren een keuze moeten maken, is buiten kijf. Je kunt er dan ook respect voor hebben als mensen uit deze sfeer jongeren oproepen tot onthouding van seks voor het huwelijk, zoals bijvoorbeeld Rebecca St. James dat deed op een EO-jongerendag."

Het beroep op Gods geboden door sommige gospelartiesten is op zich positief te waarderen. "Maar dan nog moet je er attent op zijn, hoe deze mensen dat doen. Je moet je afvragen waarop ze inspelen. Dat zijn ook veelal de gevoelens van de jongeren voor wie ze zelf identificatiefiguur zijn. Dat kan een goed effect hebben. Maar het echte bijbelse appèl is een appèl op je verantwoordelijkheid. Je bent door God geschapen als Zijn beeld. Maar je bent diep gevallen en daardoor in je verstand, je wil en ook je gevoel diep verdorven. Maar je bent en blijft aanspreekbaar op je verantwoordelijkheid. De Heere doet dat langs de eerlijke weg van Zijn Woord. De Heilige Geest is nodig om je het recht van God op je leven onder ogen te doen zien, de breuk die er geslagen is door de zonde te doen beleven en plaats te maken voor de Heere Jezus. In deze weg brengt de Heere Zelf mensen tot de goede keuze: Uw volk is mijn volk, Uw God mijn God.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 april 2006

Daniel | 31 Pagina's

Gospel: religieuze popmuziek

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 april 2006

Daniel | 31 Pagina's