Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De apocriefe boeken van het oude Testament

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De apocriefe boeken van het oude Testament

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Heb je weleens gehoord van de priester Mattathias en zijn zonen die in verzet kwamen tegen de Griekse overheersing? Hun verzet was vooral gericht op de verontreiniging van de tempel. De Grieken plaatsten er een beeld van Zeus en offerden onreine zwijnen op het altaar. Deze geschiedenis over Mattathias en zijn familie kun je lezen in de boeken van de Makkabeeën. Dat zijn apocriefe boeken. Wat zijn dat eigenlijk en waarom staan ze niet in de Bijbel?

Wat zijn eigenlijk apocriefe boeken? Het woord apocrief is afkomstig van het Griekse woord apokruphos en betekent ‘verborgen’. Het woord ‘verborgen’ kan op twee dingen wijzen. Sommigen zeggen dat het wijst op het feit dat deze boeken niet openlijk in de gemeente gelezen werden. Een andere mogelijkheid is dat de Joden deze boeken niet in de ark (de bewaarplaats voor de Joodse boekrollen van het Oude Testament) in de synagoge opgeborgen waren.

Vulgata
Deze boeken hebben wel een bepaalde status in de eerste eeuwen voor en na Christus, maar zijn niet in de canon opgenomen. Kerkvader Hiëronymus (ong. 347-420 na Christus) heeft de naam apocriefe boeken gebruikt om aan te geven dat ze niet in het Hebreeuwse Oude Testament stonden, maar wel in de Griekse vertaling van het Oude Testament, de Septuaginta (gemaakt tussen 200 en 100 voor Christus). In zijn Latijnse vertaling van de Bijbel, de Vulgata, heeft Hiëronymus deze boeken opgenomen. Dat heeft hij vooral gedaan omdat ze ook in de Septuaginta stonden. Deze vertaling was de belangrijkste vertaling in de vroege kerk en is door bijna alle kerkvaders voor Hiëronymus gebruikt.
In de Rooms-katholieke Kerk hebben deze boeken nog steeds een belangrijke status, omdat daar de vertaling van Hiëronymus nog altijd heel belangrijk is. Daarom worden deze boeken daar ‘deuterocanoniek’ genoemd. Dat betekent dat ze in tweede instantie aan de canon zijn toegevoegd. De vertalers van de Statenvertaling (1637) zijn in hun vertaling teruggegaan naar de Hebreeuwse tekst en de canon van het Oude Testament. Daarom zijn deze boeken in de Statenvertaling niet opgenomen. Wel hebben de Statenvertalers deze boeken vertaald Ze namen de vertaling van de boeken wel op in de Bijbel, helemaal aan het einde, in een afwijkende druk en met een ‘waarschuwing’ erbij. Bij protestanten wordt daarom nog steeds van ‘apocriefe’ boeken gesproken.

Welke boeken?
Om welke boeken gaat het eigenlijk? De apocriefe boeken komen allemaal uit de tijd tussen het Oude en Nieuwe Testament. In de Nederlandse Geloofsbelijdenis worden ze in artikel 6 genoemd. Als eerste worden daar het derde en vierde boek van Ezra genoemd. Deze twee boeken zijn een vervolg op de canonieke boeken Ezra en Nehemia. Deze worden ook wel het eerste en tweede boek van Ezra genoemd en daarom heten de andere boeken het derde en vierde boek van Ezra. Het boek van Tobias of ook wel Tobit, beschrijft hoe Tobias voor zijn blinde vader een schat moet halen. Onderweg krijgt hij hulp van de engel Rafaël en verslaat een duivel. Onderweg trouwt hij met een zekere Sara, die zeven mannen heeft verloren, net na haar huwelijk. Tenslotte krijgt hij de gal van een vis mee, om zijn vader van blindheid te genezen. Het boek Judith gaat over een vrouw die een Assyrische legeraanvoerder met de naam Holofernes om het leven brengt, waardoor ze haar stad bevrijdt. Vervolgens zijn er twee boeken die vooral spreuken over de wijsheid bevatten, het boek der Wijsheid en Jezus Sirach. Het boek Baruch staat op naam van de schrijver van de profeet Jeremia en is geschreven vanuit Babel.
Daarnaast zijn er nog wat aanvullingen op andere boeken uit het Oude Testament. Er is een toevoeging op het boek Esther en een aantal toevoegingen op het boek Daniël. Bij de laatste toevoegingen gaat het om het gebed en het gezang van Azaria en zijn twee vrienden in het vuur en de geschiedenis van Susanna. Susanna wordt onterecht beschuldigd door de oudsten, maar Daniël toont haar onschuld aan. Als laatste toevoeging bij Daniël is er de geschiedenis van Bel en de Draak. Tenslotte worden het gebed van koning Manasse en het eerste en tweede boek van de Makkabeeën tot de apocriefe boeken gerekend.
de verhalen en de schrijvers niet vaststaat. Meestal worden er vier redenen gegeven waarom deze boeken niet in de canon staan. Deze boeken zijn niet geschreven door een profeet, omdat ze allemaal na Maleachi komen. Ze zijn niet in het Hebreeuws geschreven, zoals de rest van het Oude Testament, maar in het Grieks. Ook bij de Joden staan deze boeken niet in hun canon (de Tenach). Het laatste en belangrijkste argument is dat er veel fabelachtige verhalen in staan, die soms tegenstrijdig zijn met wat er in de canonieke boeken staat.
Deze apocriefe boeken hebben ‘afgeleid gezag’. Daarmee wordt bedoeld dat ze wel gelezen mogen worden en dat er ook lessen uit gehaald mogen worden, maar alleen wanneer deze overeenkomen met de canonieke boeken. Maar met deze boeken kun je niet een stuk van de christelijke geloofsleer bevestigen of ontkennen. Veel van de verhalen uit de apocriefe boeken lijken op geschiedenissen
uit de Bijbel. Zo doet het verhaal over Judith denken aan Jaël (Richteren 4) en het boek der Wijsheid en Jezus Sirach lijken wel wat op Spreuken en Prediker.
Het is goed om deze boeken eens een keer te lezen. Met name boeken als het eerste en tweede van de Makkabeeën geven veel informatie over de geschiedenis van het Joodse volk. De apocriefe boeken zijn boeiend en soms leerzaam om te lezen, maar kunnen zich op geen enkel vlak meten met de canonieke boeken. Deze hebben een veel hoger doel, zoals Johannes verwoordt: Deze zijn geschreven, opdat gij gelooft, dat Jezus is de Christus, de Zone Gods, en opdat gij gelovende het leven hebt in Zijn Naam (Johannes 20: 31). Is dat doel al bereikt in jouw leven? Laat geen dag de canonieke boeken ongelezen! En de apocriefe boeken…? Daar kun je je in de vakantie mooi eens in verdiepen.


Het onderscheid tussen de canonieke en de apocriefe boeken

Nederlandse Geloofsbelijdenis, artikel 6

Wij onderscheiden deze heilige boeken van de apocriefe, als daar zijn: het derde en vierde boek van Ezra, het boek van Tobías, Judith, het boek der Wijsheid, Jezus Sirach, Baruch, hetgeen bijgevoegd is tot de historie van Esther, het gebed der drie mannen in het vuur, de historie van Susanna, van het beeld Bel en van den Draak, het gebed van Manasse, en de twee boeken der Makkabeeën. Dewelke de Kerk wel lezen kan, en daaruit ook onderwijzingen nemen, voor zoveel als zij overeenkomen met de canonieke boeken; maar zij hebben zulk een kracht en vermogen niet, dat men door enig getuigenis van deze enig stuk des geloofs of der Christelijke religie zou kunnen bevestigen: zo ver is het vandaar, dat zij de autoriteit van de andere, heilige, boeken zouden vermogen te verminderen.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 16 augustus 2012

Daniel | 32 Pagina's

De apocriefe boeken van het oude Testament

Bekijk de hele uitgave van donderdag 16 augustus 2012

Daniel | 32 Pagina's