Na jaren van volksschilderen wil: Marry de Kruijf aquarelleren

''Heb je zin om mee te gaan naar een cursus volksschilderkunst'' vroeg in 1983 een kennis aan mevrouw M. de Kruijf-van Woudenbergh (nu 49). Dat leek de boerin uit Driebruggen wel wat. Samen met een ander, leuk. "Op het laatste moment haakte die kennis echter af omdat ze pianoles ging nemen, en toen ben ik alleen gegaan. Ik weet niet of ik wel zou zijn gegaan als zij me niet had gevraagd. Maar het beviel me wel en diezelfde winter heb ik ook een vervolgcursus gedaan." Op de eerste cursus werden voornamelijk dienbladen beschilderd, bijvoorbeeld in Hindeloper stijl, in boerenstijl en dergelijke. Tijdens de vervolgcursus moesten de cursisten hun eigen huis op een dienblad vastleggen. "Maar ik had al zoveel dienbladen gedaan, wel vijf geloof ik. Ik vroeg of het niet op een melkbus mocht. Nou, zei de leidster, weet wel wat je doet, zo'n bus is rond. Maar het mocht wél, en zo heb ik m'n eerste melkbus beschilderd." Het bleef niet bij die ene. Familie en vrienden hoorden ervan en wilden ook zo'n bus met het eigen huis erop. "Oude boerderijen vind ik het leukst, moderne niet zo. Ik doe ook wel andere onderwerpen, bij bepaalde gelegenheden. Toen de directeur van de school afscheid nam, heb ik de school, een oude dorpsschool, op een kolenkit geschilderd. En voor een garagebedrijf waar we klant zijn en dat een nieuw pand betrok, heb ik dat gebouw op een melkbus geschilderd. Dat was trouwens een heel karwei, want op de uitnodiging stond het alleen in geel/bruin. Ik ben er dus langs gereden en onthield: Dat groen is antiekgroen, de kleur van de stenen is net als die boerderij bij ons in de buurt, enzovoorts. Het nieuwe bord op de zaak werd pas de laatste middag aangebracht, dat heb ik toen de avond voor de open dag nog geschilderd."

HONDERD KERKEN
Ook voor de jaarlijkse verkoopdag ten bate van de zending beschilderde Marry een bus, met de kerk erop. Dat liep zo goed dat er veel nabestellingen kwamen.
"Onze kerk, de hervormde kerk van Waarder, werd in die tijd gerestaureerd. Op een keer zag m'n man in een container bij de kerk allemaal leien liggen, van het dak. ''Kun je daar niet op schilderen?'' vroeg hij. Nou, ik kon het in elk geval proberen. Een paar gave leien uitgezocht, schoongemaakt en dan schilderen maar. Het ging goed. Ze waren te koop op de rommelmarkt die gehouden werd voor het restauratiefonds. Ik kreeg nog 22 nabestellingen, zodat ik er totaal 45 met de kerk heb beschilderd.'' Voor de kwetsbare leien zocht ze een passsende verpakking. ''Ik ging naar de banketbakker en vroeg of hij misschien een lege bonbondoos in dat formaat had. 'k Had een lei meegenomen als voorbeeld. Terwijl de bakker aan het zoeken was, zei er een meneer naast me: Wilt u niet een interview met ''Rijn en Gouwe''? Dat is een streekblad hier en hij fotografeerde daarvoor. Ook na een expositie van amateurs in het gemeentehuis van Reeuwijk ben ik geïnterviewd. Ik was de enige met melkbussen, de anderen hadden aquarellen en dat kenden de verslaggevers wel. Mijn spullen vonden ze weer eens wat anders.'' Niet alleen melkbussen en leien, ook vele kruiken kregen een ''kerkschildering''. In totaal heeft Marry de hervormde kerk van Waarder al ruim honderd keer vastgelegd. ''De laatste jaren doe ik het niet meer, alleen nog een exemplaar voor de verkoopdag. Die kerk schilderen vind ik niet zo leuk meer.''

KAARSEN
De klassieke ondergrondkleuren bij volksschilderen zijn donkergroem donkerrood en donkerblauw. De Driebrugse boerin schildert echter ook wel op een witte ondergrond, wat een heel ander effect geeft. "En nu heb ik een opdracht voor kledinghangers waarbij ik ze gewoon blank mag laten;
dus direct op het hout schilderen. Dat is gemakkelijk." In een schrift heeft ze vanaf het begin bijgehouden wat ze voor wie heeft beschilderd. Het is inmiddels een hele lijst, met onder andere 57 melkbussen en 40 dienbladen. Van de meeste spullen heeft ze bovendien foto's gemaakt, die in een plakboek zitten. Een bonte stoet van klompen, kruiken, kolenkitten, kleerhangers, filterzakjeshouders, huisnaambordjes, doosjes en dienbladen trekt aan je voorbij. Je kunt het niet bedenken of Marry heeft het beschilderd.
Kaarsen horen sinds enige tijd ook tot het pakket. "Iemand bracht me kaarsen die beschilderd waren ter gelegenheid van de geboorte van de kinderen, met een wiegje, bloemen, de naam en datum. Maar door de jaren heen waren ze wat beschadigd. Kun jij dat niet bijwerken, vroeg ze. Dat lukte aardig, en toen dacht ik: Waarom beschilder ik zelf geen kaarsen? Dat doe ik nu ook voor de zending, en toen we 25 jaar getrouwd waren hebben we er 60 weggegeven."

MARJOLEIN BASTIN
Twee jaar geleden volgde ze een beginnerscursus aquarelleren. Ook hier werd ze door een ander op het idee gebracht: De overbuurvrouw vroeg
of ze een adres wist voor een aquarelcursus. Ingrid Boer, van wie Marry jaren geleden volksschilderen leerde, had nog plaats op zo'n cursus en bracht de boerin nu de beginselen van de aquarelleerkunst bij. "Zij houdt niet zo van de stijl van Marjolein Bastin, en ik juist wel. Het trok me dan ook niet zo om bij haar een vervolgcursus te doen. Bovendien heb ik er eigenlijk geen tijd voor. Ik krijg zo veel opdrachten om melkbussen te beschilderen met boerderijen en dergelijke. Ik zeg wel eens "nee", al is dat moeilijk." Mattie de Bruine bewondert ze enorm. "Ze doet niet onder voor Marjolein Bastin, bij haar zou ik wel een cursus willen doen." Helaas is dat niet in de buurt, evenmin als de Terdege-aquarelcursussen. En dat is voor mevrouw De Kruijf toch wel een voorwaarde. Ze kan niet te lang weg uit haar gezin. En hoe zit dat met het werk op de boerderij? "O, 's winters valt dat erg mee. En 's zomers doe ik niets aan het schilderen. Voor juni, juli en augustus neem ik geen opdrachten aan. Maar ja, afgelopen jaar was ik toch nog wel tot juli bezig hoor. 's Zomers heb je het druk met de tuin, we hebben een bloemen- en een groentetuin. De bloementuin doen vind ik erg leuk, de groentetuin IS het stiefkindje." Waarschijnlijk is de bloementuin een geliefd schilderobject? "O, daar kom ik niet aan toe. Ik heb één keer een paar hortensia's geplukt, in een vaas gezet en daar een aquarel van gemaakt. Wil je 'm 's zien, hij hangt op de slaapkamer." Even later is ze terug met het kunststuk, dat wat kwaliteit betreft ook best in de woonkamer zou kunnen hangen. "Ik heb ze roze gemaakt, hoewel ze hier in de tuin blauw bloeien." Voor de verkoopdag ten bate van de zending maakte ze ook een aquarel; die was binnen de kortste keren verkocht. De drang om er meer te maken is er wel. "M'n dochter is haar kamer aan het opknappen, nieuw behang, nieuwe gordijnen en zo. Ik wil een aquarel voor haar maken. Maar ja, ze is over een paar dagen al jarig, en pas gisteren kwam ze met de behangrand thuis. Daarvan wil ik het idee halen. Nu ja, ze krijgt hem wel, al zal het niet op haar verjaardag zijn!"

TIJD
Opmerkelijk is dat er in huis eigenlijk weinig van Marry's schilderarbeid is te zien. Ze begint te lachen. "Voordat ik aan die cursus volksschilderkunst begon, zei m'n man: "Ik vind het best, als je maar niet alles met bloemetjes beschildert." Het meeste geef ik weg, voor de verkoping, of ik doe het in opdracht. Ik weet natuurlijk Ipiet wie wat op de verkoopdag koopt. Dus soms kom ik ergens op visite en dan zie ik daar ineens iets wat ik heb beschilderd. Dat is wel leuk." Zoals meer mensen die veel zelf doen, heeft Marry een "chronisch tijdgebrek. Ze zeggen wel eens: Je moet tijd maken. Maar ik krijg zo veel opdrachten, aan aquarelleren kom ik niet toe. Ik schilder alleen 's avonds; overdag heb je je gezin, we hebben gelukkig allebei onze ouders nog, we zijn gezegend met kleinkinderen. Trouwens, 's avonds is er ook vaak wat. Ouderavond, vergadering van het bestuur van de vrouwenvereniging, enzovoort." Opdrachten voor aquarellen krijgt ze (nog) niet. Dat zou ze ook niet goed aandurven. Als er toch eens een cursus a la Mattie de Bruine in Zuid-Holland zou komen...! 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen