Boekbespreking

Boeken van uitgeverij Vijlbrief Haarlem

postbus 6080, postcode 2001 HB, tel. 023-249041

1 Gedenkt uw voorgangers door Joh de Haas.

Dit werk bestaat uit drie delen, die handelen over de perioden 1834-1880, 1880-1915 en 1915-1945. Het bevat biografische bijzonderheden van alle predikanten, die gediend hebben in de kerk in Nederland en Duitsland, voortgekomen uit de Afscheiding van 1834. Ook zijn opgenomen de gegevens van oefenaars, voorzover zij aan een bepaalde gemeente waren verbonden. Ditzelfde geldt voor de kerken uit de Doleantie. Alle predikanten die in de Chr. Afgescheiden Geref. Kerken, de Geref. Gemeenten onder het kruis, de Chr. Geref. Kerken, de Geref. Gemeenten, Oud Geref. en Vrije Geref. Gemeenten hebben gediend, hebben in dit werk een plaats gevonden. Een dergelijk werk is nog nimmer gepubliceerd.

De samensteller heeft er jarenlang aan gewerkt. Vele personen hebben hem geholpen bij het samenstellen. Van sommige personen, wier namen worden vermeld, is veel medegedeeld, van anderen weinig. Dat is gebeurd omdat er van sommigen meer bekend was dan van anderen.

Dr. F.L. Bos zegt in een Ten geleide o.a.: Het lijvige werk van de heer J. de Haas vervult mij met diep respect voor de tientallen jaren durende volharding, waarmee hij de biografische gegevens van alle mogelijke soorten gereformeerde dominees en voorgangers, die ergens gedrukt voorhanden waren, heeft verzameld en geordend, met vermelding van de bronnen. (...) Niemand die in gereformeerd domineesland van 1834 tot 1945 - ’gereformeerd’ genomen in de ruimste zin buiten de nederlandsche hervormde kerk - geïnteresseerd is, kan aan deze studie voorbijgaan, want de inlichtingen over zovele predikanten uit het genoemd milieu en de genoemde tijd, waarvan de bijzonderheden wijd verspreid, tot in gedrukte akten en weekbladen toe, ook maar te vinden waren, biedt De Haas ons kant en klaar als op een presenteerblaadje aan.

Een oetere aanbeveling is er niet dan die van Dr. Bos. Het is werkelijk een voortreffelijk werk. De waarde ervan zou nog verhoogd zijn, wanneer van de genoemde voorgangers, voorzover dat mogelijk was geweest, ook foto’s opgenomen waren.

Het driedelige werk kost nu nog ƒ 50,-. Na 15 december a.s. wordt de prijs ƒ 60,-. Men haaste zich dus. Het derde deel verschijnt rond de jaarwisseling.

2. Afscheiding-Wederkeer. Opstellen over de Afscheiding van 1834, onder redactie van Prof. Drs. D. Deddens en Prof. J. Kamphuis. We kunnen voor dit werk eerst verwijzen naar de advertentie die in het vorige nummer van ons blad heeft gestaan. Verder willen we wijzen op wat de redactie zegt in het Ten geleide: Er is getracht uit de vóórgeschiedenis van T834’, uit de geschiedenis zelf en uit het vervolg van de geschiedenis (het leven en werken van de kerken der Afscheiding) van verschillende kanten licht te laten vallen op de weg naar de wederkeer, zoals die in het Nederland van de eerste helft van de vorige eeuw werd gegaan als de weg van de gehoorzaamheid van het geloof - naar het bekende woord van Hendrik de Cock: blind in de toekomst, ziende op het gebod. Een woord dat nog niets heeft ingeboet aan actualiteit.

Hier volgt een opsomming van de opstellen: De “Acte van Afscheiding” historisch belicht, door Ds. H. Bouma.

Afscheiding in Genéve, door Prof. Drs. D. Deddens.

Het credo der Afscheiding: Dordrecht en Ulrum, door Prof. Dr. L. Doekes.

De kerk in de acte van Afscheiding, door Prof. J. Kamphuis.

De Afscheiding en de gezangenstrijd, door Drs. H. van Veen.

De Vervolgingen, door Drs. M. te Velde.

De oefenaar in de kerken van de Afscheiding in de eerste jaren na 1834, door Dr. J. Wesseling.

De Afscheiding bewaard (de strijd van Ds. S. van Velzen te Amsterdam), door Dr. C. Smits.

S. van Velzen als prediker en homileet, door Prof. Dr. C. Trimp.

Het begin van zendingsaktie door de afgescheiden kerken, door Ds. H. Bouma.

Vijf historische documenten, door Ds. H. Bouma.

Er komen veel illustraties in het boek voor. Aan het einde vinden we er een lijst van, eveneens registers van persoons- en van plaatsnamen.

Uit bovenstaande gegevens blijkt duidelijk dat we hier met een waardevolle uitgave hebben te maken. Uiteraard komt er veel in voor dat als bekend mag worden verondersteld, maar we vinden er ook veel in dat minder of helemaal niet (meer) bekend was. Daarbij komt dat de belichting door de schrijvers natuurlijk ook van betekenis is. Daarmee willen we niet zeggen, dat we het in alle opzichten met de gedachten van de schrijvers eens zijn. Om een paar voorbeelden te noemen. We denken anders over gezangen in de eredienst dan de schrij ver van het desbetreffende artikel. In onze kringen wordt gunstiger gedacht over de Nadere Reformatie dan de beoordeling daarvan in dit werk. De verbondsbeschouwing die in dit boek naar voren komt is ook de onze niet. Er zou meer zijn te noemen, maar dit neemt niet weg, dat we het werk van waarde achten. Het is nu 150 jaar geleden dat de afscheiding begon. Er was in het begin al de crisis van de jeugd. In onze tijd verkeert de kerk in zekere zin ook in de crisis. De tijd is anders geworden. De afgescheiden kerk is in het algemeen niet meer wat zij geweest is. Er is nodig een wederkeer tot de Heere, ook in het persoonlijke leven.

We hebben ons gehaast om deze recensie te schrijven en een plaats te geven in dit nummer van ons blad in verband met de vóórintekenprijs, die geldt tot 15 december a.s. De prijs is nu voor dit gebonden boek van ruim 300 blz. ƒ 32,50. De prijs wordt later ƒ 38,95. Dat prijsverschil is belangrijk genoeg om de aanschaffing van het boek niet uit te stellen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen