Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Op zolder bouwen aan de modelbaan

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Op zolder bouwen aan de modelbaan

Ferdinand bezoekt museum in Sneek en praat met kenners

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het liefst zou Ferdinand (19) een kijkje nemen in het Miniatur-Wunderland in Hamburg. Maar met een bezoek aan Het Nationaal Modelspoor Museum in het oude stationsgebouw van Sneek is hij ook tevreden. Ferdinand Rijkse uit Krabbendijke is leerling elektromonteur: vier dagen werken, één dag naar school. En op zaterdag bouwt hij op zolder aan zijn modelbaan.

Marloes heet ons welkom in het enige echte modelspoormuseum in Nederland. Ze neemt ons mee naar de Scheltemazaal. „Het begon allemaal met de Arend, vertelt ze. „Die reed tussen Amsterdam en Haarlem. In 1938 zijn de Nederlandse Spoorwegen opgericht.
De eerste treinen waren stoomtreinen. Er kwamen grote expresstreinen: Etoile du Nord, Rheingold en Edelweiss. Na het stoomtijdperk volgden er diesel- en elektrische treinen. In de vitrines zien we dat de treinkleur in al die jaren is veranderd van donkergroen naar donkerblauw. Inmiddels zijn we gewend aan de gele NS-treinen. „Kijk, wijst Marloes. „Dat is een directierijtuig. We noemen hem wel de Kameel omdat er twee bulten op zitten.
In de Scheltemazaal staat ook een vitrine met internationale treinen. De ICE van Amsterdam naar Frankfurt am Main bijvoorbeeld. Tussen Keulen en Frankfurt haalt deze trein een snelheid van 300 kilometer per uur! En natuurlijk de Thalys die naar Parijs rijdt. Deze trein bestaat nu tien jaar.

Snitser Berg Baan
Verderop in het museum staan twee speeltafels waarop bezoekers zelf een treinbaan kunnen leggen. Voor de allerkleinsten zijn er stevige treinen waarmee ze op de grond kunnen spelen. In het hart van het museum wordt door vrijwilligers gebouwd aan de Snitser Berg Baan. De afkorting van de bergbaan ( SBB ) is een knipoog naar de Zwitserse Spoorwegen. Deze unieke baan is geïnspireerd op de bekende Harzbaan in Duitsland. De treinen kun je door middel van knoppen bedienen. Geverfde stukken piepschuim stellen een berg voor waarin de trein al fluitend verdwijnt. De tunnel in.
In dit deel van het museum staan nog meer vitrines. Blikken speelgoedtreinen laten de begintijd van de modeltreinen zien. Ook de opwindmechaniek is verleden tijd. De geleende treinen uit Madurodam zijn erg groot vergeleken met de andere modeltreintjes. De meest voorkomende schaal bij modelbouw is H0. De schaal hiervan is 1:87. Daarnaast kent de N-schaal (1:160) veel aanhangers. Ferdinand gebruikt H0. Hij heeft thuis een baan van ongeveer 2 bij 1 meter. „Al vanaf mijn elfde jaar heb ik een modelspoor van Fleischmann. Ik doe er van alles aan, zoals zelf straatlantaarns en spotjes installeren bij de kerk en de molen. Maar ik heb helaas te weinig ruimte om de baan uit te breiden.

Modelbouwers
Een verdieping hoger ontmoeten we de modelbouwers Ron, Kees en Roel. Ze werken één of twee dagen per week vrijwillig in het museum. Kees neemt ons mee naar een grote baan van Joop Bolland. Joop – hij is nu ergens in de tachtig – heeft een prachtige modelbaan gebouwd. De baan is meer dan 25 jaar oud en aan restauratie toe. Alles moet worden afgestoft, opnieuw gespoten en beplakt. Roel: „Dit is één van de meest beroemde banen die door heel Europa is getoond. Maar door al dat gereis ging er vaak wat kapot. Nu verplaatsen we de baan niet meer. De modelbouw is een eindeloze hobby volgens de bouwers. Kees: „Ik ben thuis al twaalf jaar bezig en heb tien verschillende banen gemaakt, maar ik heb er nog nooit één afgekregen.
„Je moet hier op je knieën bij gaan zitten, legt hij uit. „Dan ontdek je steeds meer details. En inderdaad, we zien een slager die het bloed nog aan zn schort heeft, kinderen die een vlieger uit de boom proberen te halen en een kerkje met gebrandschilderde ramen. Je kunt zien dat de bouwers aan het restaureren zijn. Het dak van de kerk is er half af en buiten ligt een pijporgeltje. Volgens Roel heeft Bolland elk poppetje een naam gegeven. „Deze baan leeft. Er zit overal een verhaal achter.
Onder de baan liggen bundels stroomdraden. Bij sommige banen worden wel honderden meters draad gebruikt. Roel: „Een probleem bij deze baan is dat Joop gewerkt heeft met verschillende kleuren draad. Hij weet natuurlijk precies wat waar bij hoort, maar wij weten dat niet. Na lang prutsen hebben we de knoop doorgehakt en alle draden doorgeknipt om er nieuwe draden onder te leggen.

Vriendinnetje
Na de lunch krijgt Ferdinand een educatief project te zien: Edurama. Er staan drie dioramas naast elkaar. In de eerste is de werkelijkheid van het jaar 1900 in het klein nagebouwd. Het tweede diorama toont hetzelfde gebied, maar dan in het jaar 1950. En het derde stelt het jaar 2000 voor. Het uitgangspunt in elk diorama is de spoorbaan en een rivier.
De bouwers geven uitleg. Op het landschap in 1900 staat een draaiende molen. De molenaar staat met zn armen over elkaar, want zijn knechten doen het werk. Een boer is bezig met een zeis. In het weiland staan enkele ruiters waarop het hooi droogt. Op de weg rijdt een paard en wagen en op de spoorrails een stoomtrein. Bij de spoorwegovergang wappert een man met een rode vlag. Hij heeft een uniform aan en een pet op. Over het water ligt een lage eenvoudige brug.
Bij het tweede diorama ziet de molen er oud en vervallen uit. Eén van de wieken is kapot. De kronkelende rivier van vroeger is nu een recht kanaal. In het water ligt een groot schip. De brug is hoger en steviger. En op de rails rijdt een dieseltrein. Het landschap veranderde in de afgelopen vijftig jaar. In 2000 ziet het er weer heel anders uit. De molen is verdwenen. Er staat nu een windturbine. Op de oever prijkt een luxe appartementengebouw en in het weiland van de boer is een camping. Over het water ligt een schitterende brug. Boven de spoorlijn hangt bovenleiding voor de elektrische trein. Bij de overweg komt een andreaskruis.
Ron geeft Ferdinand tips voor het bouwen en voor de toekomst. „Zoek een meisje dat dit ook leuk vindt. Mijn vroegere vriendinnetje vond het maar niets dat ik voor een paar honderd euro iets nieuws voor mn baan kocht. Gelukkig is Ron getrouwd met een vrouw die zelf ook een modelspoorbaan heeft. „Bij ons in huis hebben we twee kamers met modelbanen. We bewonderen bij elkaar de nieuw gekochte dingen en helpen elkaar met bouwen. Zo doe ik bijvoorbeeld voor haar het technische gedeelte.

Verzamelaars en hobbyisten
„Het is het leukst als je alles zelf maakt, zegt Roel. „Wij kopen liever geen kant-en-klare spullen. Wat je zelf maakt, is goedkoper en realistischer. Ron: „Als ik mijn vrouw een paar miniatuurautootjes geef, schildert ze er alle details op, tot de deurknoppen toe. En elk autootje krijgt een ander nummerbord. Roel laat ons een modelbaan zien. „Kijk eens naar die boom daar. Die heb ik in het echt nog nooit gezien. Wij knippen de boompjes uit de winkel af. Mooi gelakte autos vervuilen we en nieuwe huizen maken we oud.
Volgens Roel zijn er twee soorten mensen: „Je hebt verzamelaars en hobbyisten. Hobbyisten of bouwers rijden met hun treinen. Verzamelaars doen dat niet. Veel treinen hier in het museum hebben nog nooit een meter gereden. Dat vindt Ferdinand wel vreemd. Een locomotief van 300 euro, daar wil je toch mee rijden?
Roel neemt ons mee naar de allerhoogste verdieping van het stationsgebouw. „Nu gaan we naar ons domein, vertelt hij geheimzinnig. Marloes roept ons achterna: „Daar mag ík zelfs niet komen. Maar Ferdinand krijgt vandaag een VIP-behandeling. Het domein -oftewel: het magazijn- zit op slot. Roel heeft de sleutel. Voordat we naar binnen gaan, trekt de modelbouwer witte handschoenen aan. „Een fout die veel mensen maken, is dat ze de treinen met hun handen aanraken. Maar aan je handen zit zuur en dat vernielt het materiaal. In het kleine kamertje vol treindozen pakt Roel een trein. „Kijk maar, je kunt de vingerafdrukken hierop zien. Dit magazijn is een goudmijn. Ferdinand ziet bekende merken en Roel vertelt bij verschillende treintjes een verhaal.

Terugblik van Ferdinand:
„Na 4,5 uur in de trein te hebben gezeten, kwam ik om ongeveer kwart voor elf in Sneek aan. Petra was in Utrecht ingestapt. We werden welkom geheten door Marloes met een flesje of blikje fris. Daarna kregen we een rondleiding door het museum. We begonnen bij de stoomtreinen uit de negentiende eeuw waarbij Marloes ons tekst en uitleg gaf. Daarna gingen we naar de afdeling dieseltreinen en tenslotte belandden wij in deze tijd met elektriciteit. Je zag goed de overgang van stoom naar stroom. Er waren modellen die mensen aan het museum schonken maar ook die ze te leen gaven. We bekeken ook nog een paar modelspoorbanen. Eén was ruim 25 jaar oud, die moeten ze nog opknappen.
Toen gingen wij met modelbouwers praten.
Van twaalf tot één was er een lunch. We kregen overheerlijke broodjes met kaas en vleeswaren en ook drinken. Na het eten keken we naar een project waarmee ze bezig zijn. Ik heb ook nog wat nuttige tips gekregen. Ze maken bijvoorbeeld van echte kleine takjes boomstammen en van lucifers hekjes. Eén van de modelbouwers zei tegen mij: Je moet niks weggooien, want alles kun je gebruiken. Van huis- tot tuin- en keukenafval.
Om drie uur waren we klaar en na nog wat te hebben gedronken, namen we afscheid van de modelbouwers en van Marloes. Na een lange, schitterende dag kwam ik om half negen in Krabbendijke aan. Als herinnering aan het prachtige museum (dat een bezoekje zeker waard is), kreeg ik een mooie wagon. Het was heel erg leuk!

Kijk voor meer informatie op HYPERLINK "http://www.modelspoormuseum.nl" www.modelspoormuseum.nl of bel naar 05 15 43 00 21.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 14 juni 2006

Terdege | 100 Pagina's

Op zolder bouwen aan de modelbaan

Bekijk de hele uitgave van woensdag 14 juni 2006

Terdege | 100 Pagina's