Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

COLUMN: STILTE GEVRAAGD

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

COLUMN: STILTE GEVRAAGD

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het maakt in diverse opzichten een heel verschil, of je een rooms-kalholieke eredienst bijwoont, of een protestantse. De inrichting van het kerkgebouw is meteen al anders, al komt het bij ons in Leiden wel voor dat verdwaalde rooms-katliolieken twijfelen of ze aan het goede adres zijn of niet. Maar als de dienst eenmaal begint weten ze meteen dat ze zich vergist hebben en sluipen ze gauw de kerk uit, naar de rooms-katholieke kerk een paar deuren verder.

Het is duidelijk, dat aan de invulling en beleving van de eredienst diepe inhoudelijke verschillen ten grondslag liggen. Kort gezegd komt het hier op neer: de rooms-katholieke dienst heeft zijn kern in het sacrament, de viering van de eucharistie, terwijl in de protestantse dienst de verkondiging van het Woord centraal staat. Zeker, er verschluft wel het een en ander aan beide kanten, maar op dit punt loopt er nog steeds een scheidslijn.

Het gaat me nu echter niet om de leerslellige verschillen, maar om het verband met de beleving van de eredienst. Daar doet zich naar mijn besef iets merkwaardigs voor. Wie een rooms-katholieke kerkdienst bijwoont zel bij de verzamelde gemeente iets van eerbiedig zwijgen waarnemen. Men gaat in stilte ter communie, en keen ook zo terug in de bank. Nog even een buiging, een kort gebed, en dan gaat men zonder iets te zeggen zitten. Je voelt aan dat je de plank zou misslaan als je op dat moment zou proberen aan praatje aan te knopen met degene die naast je zit. Dat zwijgend terugkeren hangt nauw somen met het ontzag voor Christus, die in het sacrament aanwezig is. Die stilte stempelt de sfeer in het gebouw, en doortrekt en bepaalt heel de dienst.

Wij kennen dat zo niet. In de Reformatie hebben we er opnieuw oog voor gekregen, dat Christus levend tegenwoordig is, niet opgeborgen in een vast ritueel of in een gebouw, maar sprekend door de Heilige Geest. Maar dat maakt het voor mijn besef toch des te merkwaardiger, dat rooms-katholieken vaak stiller, met meer besef van de heiligheid van Gods tegenwoordigheid, in de kerk verkeren dan wij. Nee, ik denk hierbij niet in de eerste plaals aan de rollen King of Faam die bij het begin van de preek met enig geritsel worden doorgegeven. Het gaat nie vooral om dat wat er meteen na de preek gebeurt. Tijdens het orgelspel wordt er - zo althans neem ik het vanaf de preekstoel waar - blij gepraat over

van alles en nog wat. Als de organist ineens zou ophouden te spelen viel er toch heel wat te horen…

Als ik er mijn gedachten over laat gaan, wordt het steeds onbegrijpelijker. Het is ook bij óns namelijk anders, wanneer we terugkeren van het avondmaal. Dan gaat iedereen stil de bank in. Dan worden niet de laatste nieuwtjes uitgewisseld of afspraken gemaakt over bij wie we koffiedrinken. Dat brengt me op de gedachte: Zou het misschien zó zijn, dat ook in de kerken die in deze dagen de Reformatie herdacht hebben nog een heel restant rooms-katholieke zuttrdesem zit? Is het daarom, dat het avondmaal ons toch met meer eerbied vervult dan de preek?

Nee, ik pleit er niet voor om na de gang naar de avondmaalstafel onmiddellijk een gezellig gesprek aan te knopen. Ik wil precies de andere kant uit: waarom zijn we ook na de preek niet stiller, even bezig wat we ontvangen hebben op ons in te taten werken? We komen toch voor een levende verkondiging, waarin het Woord ons aanspreekt, oordeelt en in de ruimte plaatst?! Is dat niet een geweidig geheuren - dat God het oorverdovende zwijgen van ons doorbreekt om sprekend het licht te doen opgaan in duistere mensenharten? Zou je voor die aanwezigheid niet heel klein en stil worden? Als we echt geloven dat het Woord de ‘hoofdweg’ is, waarover Christus tot ons komt, waarom zwijgen we dan niet - al is het maar even - na de preek?

Onze tijd kent weinig oases, momenten van rust. De zondag Staat onder druk. Momenten van stilte, waarin we er heel bewust bij stilstaan dat de Here door zijn Geest in ons wil werken, worden schaarser. Juist daarom is het goed zo’n moment van stilte in acht te nemen na de verkondiging van Gods Woord.

Dat stil zijn kan dan iets hebben van een ‘stil worden tot God’, en van Hem alleen alles verwachten. Maar er kan ook iets in uitkomen van een beschaamd zijn, omdat je jezelf gezien hebt in de Spiegel van het Woord.

Nog een tnogelijklieid: Die stilte kan God ook toezingen. Een stilte gevuld met aanwezigheid, dankbaarheid, lofprijzing.

Als we die stilte in ere herstellen, wordt er misschien ook tijdens het koffiedrinken na de dienst over andere dingen gepraat dan nu vaak het geval is…

Dit artikel werd u aangeboden door: Christelijk Gereformeerde Kerken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 november 2000

Ambtelijk Contact | 20 Pagina's

COLUMN: STILTE GEVRAAGD

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 november 2000

Ambtelijk Contact | 20 Pagina's