Hef Verbond der genade (1)

Algemene opmerkingen

Vanaf de Reformatie heeft de leer der verbonden in de kerk een grote plaats gekregen. Direct, nadat cle Heere Zijn Kerk uit het diensthuis van Egypte uitgeleid heeft, is men begonnen, belicht door de Heilige Geest, cle heilswaarheden uit Gods Woord duidelijk en helder te formuleren. En het zijn vooral de geestelijke volgelingen der Zwitserse Reformatoren, kortweg de Gereformeerden genoemd, geweest, bij wie de leer der verbonden in Gods Woord werd onderkent en verdedigd. En gelijk het bij alle geloofswaarheden het geval is geweest, ging dit gepaard met een zekere weg, waarheen cle Heilige Geest Zijn Kerk ook in clat opzicht heen stuurde. Bij cle vele zaken, die bij het licht dei-Reformatie in Gods Woord opnieuw werden gezien, waren het o.a. de volgende vier schriftuurlijke dogmata:

a de praedestinatie, de leer der verkiezing en de verwerping

b het werkverbond (foedus operum)

c de Raad des Vredes of het Verbond der Verlossing (Pactum Salutis)

d het Verbond der genade (foedus gratiae)

Over de eerste drie leerstukken is door de Gereformeerden vanaf het begin steeds éénparig gedacht. Over het verbond der genade is echter bij de Gereformeerden in de loop der eeuwen nog al verschil van gevoelen geweest. Er is nog al wat strijd geweest, die soms geheel ten rechte gevoerd werd. Maar ook dikwijls is deze strijd te scherp gevoerd, omdat men dan meer streed voor systematische schema's, inplaats clat men de Schriftuurlijke waarheden zuiver voor ogen hield.

Met nadruk noemden wij de naam der Gereformeerden en het Gereformeerd erf, ' daar de Lutherse theologen nooit belangstelling voor het genadeverbond als leerstuk der geloofwaarheden aan de dag gelegd hebben. Ditzelfde vinden we b.v. bij cle latere ethische richting. Zonder nader op deze zaak in te gaan, vindt het zijn oorzaak daarin, dat men ook de beschouwingen over de schepping van de mens en het werkverbond niet zo helder Schriftuurlijk heeft, en kent als de Gereformeerden.

Maar juist in de Gereformeerde theologie is de Verbondsleer het rijkst ontwikkeld. De leer des Verbonds komt zelfs niet het eerst voor bij Olevianus, Calvijn of Bullinger, maar wordt in beginsel reeds aangetroffen bij Zwingli, die tegenover cle Wederdopers de wezenlijke eenheid handhaafde van Oud en Nieuw Testament. Van Zwingli ging ze over naar Bullinger en Calvijn, en vond voorts opname in de Duitse Gereformeerde theologie van Olevianus, Ursinus (cle opstellers van de Heid. Cat.) en anderen. Voorts ook in de Engelse theologie, waarvan de namen als Perkins, Thomas Boston ook in ons land geen onbekenden zijn. In Nederland voncl ze opname bij theologen als Junius, Gomarus en anderen. (Bavinck, Geref. Dogmatiek).

Bezien we in vogelvlucht geheel cle gevoerde strijd over het verbond der genade, dan kunnen we daarvan zeggen, dat er enerzijds een bedenkelijke overschatting van het genadeverbond valt waar te nemen, en dat er anderzijds een niet minder bedenkelijke gevaarlijke onderschatting aan cle dag gelegd wordt. Ook kunnen we nog wijzen op het bijgaande verschijnsel, dat er in cle huidige Gereformeerde kringen, zo breed mogelijk gezien, bij de leer geen leven meer is. Dat men zich vastgebeten heeft aan een uitgedacht systeem om aan de klem van de aloude waarheid, door de Reformatie uit Gods Woord, door verlichting van de Heilige Geest, naar voren gebracht, te ontkomen.

Op de vraag waarom de leer der verbonden zulk een grote plaats op het Gereformeerd erf heeft ingenomen, is te antwoorden: omdat in de Heilige Schrift God Zich openbaart als een Verbonds-God, waardoor de eer van God voor alles vooropgesteld wordt, want zalig worden is allereerst een eenzijdig werk Gods. Voorts, dat Christus als de wortel van toepassing en bediening in het Verbond wordt voorgesteld, daar zalig worden alleen mogelijk is op grond van Christus' borgtocht en op grond van Zijn door lijden en sterven verkregen gerechtigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen