Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een slotmanifestatie, die geen afsluiting wil zijn

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een slotmanifestatie, die geen afsluiting wil zijn

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Op 3 maart werd er in Utrecht een bijeenkomst georganiseerd door het 'PRINT', het Project Invoering Nieuwe Technologieën. Deze bijeenkomst, aangekondigd als een slotmanifestatie was bedoeld om de stand van zaken rond invoering en gebruik van computers weer te geven. In een tweetal bijeenkomsten, één voor het basisonderwijs en één voor het voortgezet onderwijs werd verslag gedaan van de ervaringen met dit project, zowel door mensen die bij het PRINT direct betrokken waren, als op meer algemeen niveau door de presentatie van de resultaten van het COMPED-onderzoek. Dit laatste is een internationaal onderzoek - 20 landen werken er aan mee - naar het gebruik van 'computers in education'

I n deze bijdrage zal voornamelijk aandacht besteed worden aan de inleiding gehouden door de heer A.F.M, van den Berghe, algemeen manager van PRINT.

Zijn algemene conclusie was dat de invoering van de computer in het onderwijs een complex proces was. Ondanks veler inspanning is wel op alle V.O. scholen de computer ingevoerd - gemiddeld staan er per school zelfs zo'n 24 computers - maar wat het gebruik betreft binnen het onderwijs is er veel minder gerealiseerd als in deze projectfase verwacht was. En dat geldt in dezelfde mate voor de daaraan vooraf gaande periode - de NIVO-fase.

Van den Berghe noemt enkele belangrijke beperkingen opleggende factoren uit het recente verleden.

In de jaren '70, toen op een aantal scholen, aanvankelijk zeer aarzelend een enkele computer werd ingevoerd, was het centrale probleem de gebrekkige geheugencapaciteit van de machines. In de jaren '80 werd dit probleem door de techniek opgelost; er ontstond een andere belemmering, n.l. het gebrek aan goede courseware. Docenten die wel iets zagen in het gebruik van de computer voor hun vak stond te weinig goede software ter beschikking.

En nu blijkt er, met het verschijnen van een redelijke hoeveelheid courseware een andere barrière te bestaan. Want het centrale probleem van het gebruik van computers in de jaren '90 zal zijn de organisatie van de lessen'. Noch de bekende klassikaal-frontale wijze van lesgeven, noch het voor een lesuur gebruik maken van het computerlokaal biedt veel mogelijkheden voor integratie van de computer in het onderwijs.

Nadat de algemeen manager enkele opmerkingen had gemaakt over de fasen van het innovatieproces kwam hij tot de uitspraak dat er een soort 'blokkade' geconstateerd wordt. Deze blokkade bevindt zich tussen de fase van acceptatie en die van de invoering van de nieuwe technologie in de schoolpraktijk. Hoewel steeds meer docenten met het gebruik van de computer vertrouwd raken - denk aan het succes van veel P.C. privé-projecten - gebruikt men in de lessen de computer nauwelijks. Dat bleek ook uit het grote onderzoek dat voor COMPED verricht was.

Door PRINT is geprobeerd deze blokkade op te heffen door een strategie te ontwikkelen waarbij de invoering van de computer in de onderwijspraktijk structureel begeleid wordt.

Enkele onderdelen daarvan werden, toegesneden naar schooltypen vermeld.

Voor het basisonderwijs is er een '7-stappenplan' ontworpen; een belangrijk moment daarin is een grondige voorbereiding voor alle 'geledingen'. Invoering van computers dient schoolbreed gedragen te worden, anders blijft het een incidenteel gebeuren. Verder dienen scholen o.m. op basis van dit Stappenplan een eigen activiteitenplan voor het omgaan met nieuwe technologieën - computer, CD.-ROM - op te stellen. Een opvallende plaats dient daarin de ruimte voor een weloverwogen keuze voor de verschillende aspecten

van de invoering van deze technologie te verkrijgen.

Voor het beroepsgerichte onderwijs - met name het MBO stond o.a. het uitdiepen van de noodzakelijke basisvaardigheden, die leerlingen aangeleerd moeten worden, in het centrum van de activiteiten die voor dit onderwijs ontplooid werden. Een goede benaderingswijze bleek o.m. het koppelen van 'algoritmen' aan onderdelen van procestechnologieën.

Voor het V.O. werden in de eerste plaats de verworvenheden van het NIVOproject geconsolideerd. Bij het gebruik maken van de via het NIVO beschikbaar gestelde computers bleek dat zich in korte tijd op vrijwel alle scholen het nieuwe vak informatiekunde ontwikkelde. Bijna alle leerlingen uit de onderbouw van het V.O. krijgen les in dit nieuwe vak, dat per 1 augustus '93 binnen de Basisvorming verplicht is. Maar zo succesvol als de invoering van informatiekunde verliep, zo mondjesmaat verloopt de introductie van de computer bij de andere vakken.

En als belangrijkste oorzaak noemt Van den Berghe het gegeven dat omgaan met computers in het lokaal een andere manier van lesgeven vraagt. "Het gebruik maken van informatietechnologie in het onderwijs betekent de hele zaak op z'n kop zetten. Dat vraagt om het inschakelen van de 'video-kar', anders gezegd het afbreken van het computerlokaal en de distributie van de computers over de lokalen. Nog anders verwoord: 'De docent zal zijn lessen anders moeten organiseren'. Met een modeterm: er is niets minder dan een cultuuromslag nodig om dat aan te pakken.

Tekenend in dit verband zijn de volgende "feiten": • Er is voldoende nascholingsaanbod - maar de belangstelling voor de diverse cursussen is niet groot! • Er is voldoende goede courseware - maar volgens docenten, die dit materiaal zelf niet gebruiken, sluit het onvoldoende aan bij de leerstof of de lespraktijk.

Om tot een vergroting van het computergebruik te komen is een nieuwe strategie nodig. Een aanbod van scholing, materialen en voorlichting 'op maat'. Niet meer op landelijk niveau het zwaartepunt leggen. Ook niet op het micro-niveau van de individuele school, of de individuele docent. Op het mesoniveau zal getracht worden clusters van scholen daadwerkelijk te ondersteunen.

De slotmanifestatie bleek overigens geen eindfase voor PRINT te zijn; gezien de geringe aandacht voor de computer bij veel vakken zou dat ook veel te vroeg zijn geweest. Er is echter een nieuw beleidsterrein bij gekomen: het gebruik van informatietechnologie bij 8 vakken binnen de Basisvorming. Voor deze vakken komen er 'verdiepingsprojekten'. Elke school kan daar t.z.t. voor drie vakken op in tekenen. Daarnaast zal de aandacht voor de 'algemene introductie' onverminderd doorgaan.

Conclusies

Aan het eind van zijn verhaal probeerde Van den Berghe het geheel samen te vatten met de volgende conclusies: a. Stimulering leidt niet automatisch tot een brede invoering; b. Binnen het klassikale onderwijs is inzet van computers niet goed mogelijk; c. Structurele inzet van computers in het onderwijs vraagt een andere lesorganisatie.

Op zich geen opvallende conclusies. Tennekes sprak over b en c in ongeveer dezelfde bewoordingen op een bijeenkomst voor docenten van Reformatorische scholen.

De vraag is wel: willen wij wel op grote schaal gebruik gaan maken van computers?

Een nader gesprek daarover binnen de school en binnen de kring van Reformatorische scholen is eigenlijk wel een zinvolle zaak.

Een van de mogelijkheden daartoe ligt er in de tweede bijeenkomst voor alle docenten van het Reformatorisch V.O., die de projectgroep Basisvorming voor eind mei/begin juni wil organiseren. Dan zou er zeker voor de vakken waarin aandacht voor de informatietechnologie wordt voorgeschreven, naast bezinning ook de aangekondigde "integratie van scholing, materiaal en voorlichting op maat" een plaats kunnen krijgen.

W.P. van Kempen

Dit artikel werd u aangeboden door: De Reformatorische School

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 mei 1993

De Reformatorische School | 44 Pagina's

Een slotmanifestatie, die geen afsluiting wil zijn

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 mei 1993

De Reformatorische School | 44 Pagina's