Acute jichtaanval

De ziekte jicht kent een lange, anekdotische geschiedenis. Hippocrates (circa 460-370 v. Chr.), die de eerste nauwkeurige en nog steeds geldende omschrijving gaf, weet jicht aan een overmatige consumptie van wijn en voedsel. Jicht werd ook in de latere eeuwen beschouwd als teken van welstand. Men ging voorbij aan het feit dat een man als Calvijn, die sober leefde, ook aan jicht leed.

Jicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Er is sprake van stapeling van urinezuurkristallen in gewrichten, die leidt tot een heftige ontstekingsreactie. De totale hoeveelheid urinezuur in het lichaam is ongeveer 1 gram. Aanmaak en uitscheiding van urinezuur zijn normaal gesproken met elkaar in evenwicht. Bij jicht is er sprake van een te grote productie of een afgenomen uitscheiding van urinezuur. Een te grote productie kan bijvoorbeeld optreden na overmatig alcoholgebruik en eiwitrijk voedsel. Een afgenomen uitscheiding bijvoorbeeld bij een verminderde nierfunctie of als bijwerking van plaspillen.

De acute jichtaanval vormt het meest karakteristieke symptoom van de aandoening. In meer dan 75 procent van de gevallen betreft het een ontsteking van het grote-teengewricht of de voet. De aanval treedt vaak s avonds of s nachts op en leidt tot zeer heftige pijnklachten. Iedere poging tot beweging of aanraking verergert de pijn. Het gewricht is gezwollen; de huid is rood en voelt warm aan. Niet zelden gaat een pijnaanval gepaard met algemene symptomen als koorts en zich ziek voelen.
In de meerderheid van de gevallen treedt na enkele maanden (uiterlijk binnen een jaar) een nieuwe aanval op. Soms laat een aanval vijf of zelfs tien jaar op zich wachten.
Neerslagen van urinezuurkristallen kunnen ook de oorzaak zijn van jichtknobbels, ook wel tophi genoemd. Een tophus kan voorkomen aan onder meer de ellebogen, vingers, tenen en de buitenrand van de oorschelp. Ze schemeren geelwit door en er kan soms geel of vuilwit krijtachtig materiaal uit te voorschijn komen. In iedere fase van de jicht kunnen zich symptonen van de nieren en urinewegen voordoen, zoals nierkolieken, veroorzaakt door urinezuurstenen in het nierbekken.

Bij het optreden van een jichtaanval kan de pijn worden verlicht met lokale koude kompressen. Daarnaast dient zo snel mogelijk een pijn- en ontstekingsremmend middel gegeven te worden, bij voorkeur een NSAID. Er kan ook gestart worden met het gebruik van het aloude colchicine, gewonnen uit de zaden en bollen van de herfsttijloos. In het algemeen is het mogelijk om met deze twee middelen binnen enkele uren een duidelijke vermindering van de pijn te bewerkstelligen. Bij frequente aanvallen kan een urinezuurafdrijvend middel nodig zijn.
Hiernaast krijgt de patiënt leefregels, waarbij vooral alcohol en bepaalde voedingsmiddelen moeten worden vermeden. Alcohol zet het lichaam aan tot het produceren van urinezuur. Ook maakt alcohol het de nier moeilijker om urinezuur kwijt te raken. Voedingsmiddelen als haring, (orgaan)vlees, schelpdieren en bouillon dienen matig te worden gebruikt. Ruime inname van vitamine C, vitamine B5 (panthoteenzuur) en foliumzuur kan jicht voorkomen.

De patiënt op het zaterdagmorgenspreekuur hoefde de zondagmorgenkerkdienst niet te verzuimen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen