ANTWERPEN: EVANGELISATIE-GEMEENTE IN EEN MULTICULTURELE, GROOTSTEDELIJKE SAMENLEVING

Toen de deadline van de beschikbare tijd waarin m’n verhaal voor dit nummer moest zijn ingeleverd bijna bereikt was, liep ik na te denken hoe ik u een beeld kon geven van de situatie waarin wij kerk mogen zijn.

Ik was blij verrast dat mij plotseling een ervaring ten deel viel van waaruit ik u de situatie zal proberen te schetsen.

We zijn woensdagavond voor de zoveelste keer sinds 1993 gestart met de oriëntatie-cursus “Bijbel & Kristelijk geloof”. Een beginnerscursus voor wie een kennismaking met de Bijbel wil beleven. In de praktijk is er vaak ook een confrontatie met de Bijbel. Twee denkwerelden komen met elkaar in aanraking. Gods Geest wil werken in het leven van mensen om hen tot geloof te brengen. De ene denkwereld is er één die opkomt uit Gods Woord, die in het kader staat van het geloof, die gericht is op de kennis van God en Christus. De andere denkwereld is nauwelijks te omschrijven, omdat die in zoveel verschillende verschijningsvormen op ons af komt.

Het is prachtig om mee te maken. Het dwingt je om je steeds te richten op de kern, het wezen van het geloof en het leert je ook te relativeren en allerlei rand- en bijverschijnselen van het christelijk geloof op hun waarde of onwaarde te schatten. Overigens denk ik niet dat je daarvoor persé in Antwerpen moet werken, maar dat elke stadspredikant of zelfs ambtsdrager zich van dat proces bewust moet zijn in de tijd waarin wij heden ten dage kerk zijn.

Terecht wordt daarom ook steeds meer aandacht gevraagd voor de inculturatie, wil de kerk de boodschap nog kunnen overbrengen.

Grote verscheidenheid

De ervaring waar ik op doelde is het feit dat de eerste cursusavond door 8 personen werd bezocht. Er hadden zich 10 mensen ingeschreven, maar twee waren door ziekte verhinderd. Het achttal vormde een zeer gevarieerd gezelschap. Er was een Marokkaanse man, van huis uit Islamiet, maar via het roomskatholicisme protestant geworden. De tweede was een man uit Iran, ook met een islamitische achtergrond. Hij woont enkele jaren in Deurne, heeft de Islam al jaren geleden vaarwel gezegd en gaat sinds een jaar naar de Jehova’s getuigen. Behalve Farsisch spreekt hij goed Engels en een klein beetje Nederlands. De derde is een Nederlander, kerkelijk, reformatorisch opgegroeid, maar in z’n jonge jaren heeft hij alles wat met het geloof te maken heeft overboord gegoid. De vierde is een Koreaan, als kind door Belgische ouders geadopteerd, katholiek opgevoed en beroepsmilitair. Nummer 5 is een in Viaanderen geboren en getogen jongeman met Nederlandse nationaliteit en evangelische achtergrond. De zesde is een Vlaamse studente diergeneeskunde, die een half jaar geleden nog nooit een Bijbel van binnen had gezien en volstrekt ongelovig, onkerkelijk en ongodsdienstig is opgevoed. Zeven en acht zijn samen een echtpaar, gepensioneerd, voorheen werkzaam in de administratieve sector bij de overheid, katholiek, ‘maar op zoek’ en ze voelen zich aangetrokken tot de protestanse kerk. De twee afwezigen: een bejaarde Vlaamse vrouw, protestants gedoopt, katholiek opgegroeid en vrijzinnig geleefd. En een dame met evangelische achtergrond, universitair geschoold, afkomstig uit Latijns-Amerika.

Deze opsomming wil slechts aangeven in welk een grote verscheidenheid van mensen, godsdiensten en culturen wij proberen kerk te zijn. Licht op de kandelaar, stad op een berg.

Onze gemeente bestaat uit broeders en zusters en jongeren waarvan een deel(tje) in het christelijke gereformeerde milieu is geboren en getogen. Een aantal van hen is in de loop der jaren in onze gemeente opgegroeid en anderen in een Nederlandse gemeente en door verhuizing bij ons terechtgekomen. Anderen kwamen eveneens i.v.m. verhuizing over uit verschillende Nederlandse kerken: Hervormd, Gereformeerd (synodaal, vrijgemaakt, nederlands), Gereformeerde Gemeenten, Oud Gereformeerde Gemeenten, Evangelische gemeenten.

Het grootste deel voegde zich bij onze gemeente als gevolg van het evangelisatiewerk, of is kind van ouders die door evangelisatie erbij kwamen. De meesten van hen hebben een rooms-katholieke achtergrond, soms praktiserend, soms helemaal niet praktiserend. In sommige gevallen kwamen ze via de één of andere sekte bij ons terecht. Of ook wel vanuit andere Belgische protestantse kerken. Het zal natuurlijk niemand verwonderen dat zo’n enorme verscheidenheid een stempel zet op je kerkzijn.

Kerkelijk besef?

Kerkelijk besef - dat in het algemeen toch al niet zo royaal meer aanwezig schijnt te zijn in kerkenland - moet je bij ons niet te veel verwachten. Waar zouden ze het vandaan moeten halen? Het bijbrengen? Zou u in de doolhof van de kerkelijke wereld uw weg kunnen vinden als u er niet in opgegroeid was? Over kerkelijk besef kun je niet praten als je voorbijgaat aan de geschiedenis van de kerk. Maar over welke geschiedenis moeten wij het dan hebben? De Nederlandse? Maar dat is niet de geschiedenis van onze mensen en van onze gemeente. Niet dat je er niets van zou kunnen leren, integendeel, maar hoe kun je aan mensen die alleen maar gelovig christen wensen te zijn duidelijk maken dat er in Nederland goede redenen zijn om met z’n allen de gereformeerde belijdenis te onderschrijven, met dezelfde gereformeerde naam je kerk te tooien en ondertussen aan elkaar voorbij te gaan? Ze schudden hun hoofd als ze er iets van horen en mompelen;..zijn dat christenen? Het lijken wel sekten!

En hun geschiedenis? Die is ook niet zo helder. De dominantie van de rooms-katholieke kerk heeft heel veel mensen kopschuw gemaakt voor kerkelijke structuur en organisatie. Dat is ook de reden dat het grootste deel van de Belgisch Protestanten tot de ‘evangelische beweging’ hoort.

Je treft daarom ook veel meer de houding van: ‘ik voel me hier in deze gemeente thuis, bij deze dominee en bij deze mensen, en verder denk ik daar niet over’. Dat heeft niets met consumentisme te maken, waar ik ook wel eens over hoor. Maar wél met het authentieke van iemand die tegen mij zegt: ik wil geen protestant genoemd worden, geen gereformeerde of wat dan ook, alleen maar christen en verder niets.

Waarom gaat het?

We hebben de taak om in het kader van deze situatie duidelijk, helder, onomwonden en met overtuiging de waarheid van Gods Woord te verkondigen. In de prediking, in de verschillende vormen van onderwijs en catechese, het pastoraat en het evangelisatiewerk. Zeker, bijbelse prediking, confessioneel verantwoord, gericht op het geloof dat Gods Geest werkt in de harten en het ook versterkt. Met oog voor de vragen van deze tijd bij jong en oud. Pastoraal, bewogen, liefdevol en eigentijds, (‘God geve dat ik daar ooit eens iets van terecht breng’).

Maar tegelijk ook nuchter en verstandig dat we allerlei rand- en bijverschijnselen niet canoniek verklaren en voor de zaligheid onmisbaar achten. Een gemeente moet gemeente kunnen zijn in de context van haar eigen cultuur, tegen de achtergrond van haar eigen geschiedenis en in overeenstemming met haar eigen volksaard.

En zeker zonder er aanleiding toe te geven dat mensen die een keer naar een kerkdienst komen het gevoel hebben dat ze in een tijdlift zijn gestapt die ergens in de 18de of 19de eeuw stopt.

Als we dat uit het oog verliezen of onvoldoende in rekening brengen, vormen we een sta-in-de-weg voor een gezonde Bijbelse ontwikkeling van de gemeente.

Aantrekkelijk fris

Onze gemeente heeft een zekere frisse aantrekkelijkheid. Daar zijn we dankbaar voor. We moeten ons er voor inspannen dat dat zo blijft en steeds verbetert. Dat gasten zich thuisvoelen, opgenomen en aangetrokken weten en er zin in krijgen bij zo’n gemeente te horen.

We hebben pas de kerstfeestviering achter de rug. We hebben de geboorte van Christus gevierd met 3 samenkomsten. Eerst een schitterend kerstconcert waarin we door zang, muziek en declamatie naar de kerstboodschap werden geleid. Er waren heel veel gasten aanwezig waardoor de kerk vol zat. Op kerstavond hielden we een familieviering waaraan de kinderen en de jongeren meewerkten. Behalve dat bijna de hele gemeente aanwezig was, waren er ook heel wat gasten, waardoor de kerk weer helemaal vol zat. Ze hebben het Evangelie van Gods reddend ingrijpen gehoord! Op kerstmorgen hadden we een kerstdienst, waarbij weer iedereen kwam opdagen en er stoelen bijgezet moesten worden. De samenzang werd schitterend begeleid door orgel en trampet en heel Antwerpen moet het gehoord hebben toen we zongen “Komt allen tezamen” en “Ere zij God” en nog een heleboel meer. (We hebben behoorlijk wat mensen in de gemeente die een instrument kunnen bespelen, waar we dankbaar gebruik van maken!). Ik heb aan het eind van de dienst spontaan gezegd dat ik mij gelukkig prijs van zo’n gemeente deel uit te mogen maken, dat ik God dank dat we zo overweldigend door Hem gezegend worden als gemeente. Een week later kreeg ik van een jonge zuster, die een paar moeilijke jaren achter de rug heeft, een briefje waarin zij schreef dat zij zich had moeten inhouden om niet luidop in de kerk ermee in te stemmen toen ik die woorden sprak. “Ik ben er trots op bij deze gemeente te mogen horen”, schreef ze. Dat is toch heerlijk?

Na elke dienst wordt er koffie en thee geserveerd. Regelmatig wordt na de middagdienst een broodmaaltijd aangeboden. Gezelligheid, onderling contact met een uitgebreid aanbod aan mogelijkheden om in door-de-weeks kringwerk elkaar te ontmoeten en samen aan bijbelstudie te doen.

Gemeente-zijn in een wereldstad vereist ook dat we ons er in trainen om de ogen open te hebben voor sociale nood binnen en buiten de gemeente: vereenzaming, financiële Problemen, werkloosheid, zorg en stress, psychische problemen.

Het gebed is steeds nodig dat het Woord van God zo in ons doorwerkt dat we een open hart en helpende handen hebben, want er is veel nood.

God geve dat onze (ik bedoel: Zijn) gemeente in het Antwerpse een licht op de kandelaar mag zijn.

Ds. K. Groeneveld is predikant in Antwerpen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen