Botulisme en de ziekte van Weil

Botulisme is een ziekte, veroorzaakt door gifstoffen (toxinen) die gemaakt worden door een bepaald soort bacterie, die goed gedijt op vlees, worst of eiwitrijke groenten in blik. De bacterie zelf is niet gevaarlijk en levert voor de mens geen besmettingsgevaar op. Het gaat dus alleen om het gif, dat geproduceerd wordt in een omgeving die warmer is dan 17 graden. De ziekte werd zo'n 200 jaar geleden voor het eerst herkend in Duitsland, waar het voorkwam na het eten van besmette worst. Het Latijnse woord voor worst is "botulus", en zo kwam de ziekte aan zijn naam. Er zijn van de gifproducerende bacterie vijf soorten bekend, die vijf verschillende soorten gif produceren, te weten type A t/m E. Alleen A, B en E veroorzaken ziekten bij de mens; type B komt hier het meest voor als ziekteverwekker. Bij eenden en andere watervogels is type C de oorzaak van de ziekte, bij nertsen type B. Het gif dat door de bacterie op het voedsel wordt geproduceerd, komt in de maag, passeert de darmwand, en bereikt zodoende de bloedbaan, om vervolgens de prikkeloverdracht van zenuwbanen naar de spierbundels te blokkeren. Het gevolg is dat de spier niet samentrekt, hetgeen de verschijnselen verklaart.

Verschijnselen
Wat zijn de verschijnselen? Uit het voorgaande is dat al af te leiden: Binnen 1-3 dagen na consumptie van het besmette voedsel of inname van besmet water ontstaan zwakte, dubbelzien en stoornissen in slikken en spreken. Ook treedt er een ernstige darmverstopping op, omdat de darm verlamd raakt. Enkele dagen later ontstaan er moeilijkheden met het lopen en gebruik van de armen. Na 7 tot 10 dagen kunnen de ademhalingsspieren of de hartspier verlamd raken, waaraan de patiënt kan sterven. Gelukkig is behandeling mogelijk. Deze dient altijd in het ziekenhuis te gebeuren, zodra er ook maar verdenking van deze ernstige ziekte bestaat. Ondanks deze mogelijkheid sterft ongeveer 10% van de patiënten met deze ernstige ziekte.

Preventie
Om deze reden is het belangrijk dat preventieve maatregelen genomen worden. Deze bestaan uit strikte hygiëne in de levensmiddelenindustrie, en goede sterilisatie en koeltechnieken. Vroeger kwam botulisme nogal eens voor na het niet goed wecken van bepaalde levensmiddelen! Het opruimen van dode watervogels wordt ook ter hand genomen om de bacterie niet de kans te geven zich te vermenigvuldigen op het lauwe vlees van deze dieren.

Ziekte van Weil
De ziekte van Weil is ook een ziekte die, hoewel het hele jaar voorkomend, vooral in de warme zomermaanden de kop kan opsteken. De oorzaak ervan is een bacterie, de zgn. leptospire, die door knaagdieren zoals ratten in de urine wordt uitgescheiden, en in het water terecht komt.
Zwemmers in besmet water (rietlanden, moerasgebieden), rioolwerkers en te water geraakte personen, evenals arbeiders in moeras, veen en riet kunnen door deze bacterie besmet raken via wondjes in de huid of via de slijmvliezen van de ogen. De bacteriën gaan via het bloed direct naar de lever, de milt en de hersenvliezen. Na ongeveer 1-2 weken ontstaan hoofdpijn, oogontstekingen en nekkrampachtige verschijnselen, pijn in de spieren, vooral de kuiten en hele kleine bloeduitstortingen overal op het lichaam.
De koorts begint na enkele dagen te dalen, waarna ernstige lever- en nierontstekingen optreden, leidend tot geelzucht, coma en uiteindelijk tot de dood. Onmiddellijke behandeling is ook hier van belang. Pas na 2-3 weken begint herstel in te treden. In de tussentijd is intensieve behandeling noodzakelijk om het lever- en nierfalen op te vangen. De prognose is vrij slecht. Ongeveer 40% van de patiënten overlijdt aan deze ziekte. Bestrijding van ratten, muizen e.d. heeft om deze reden een hoge prioriteit in ons land met het vele water. Voor werkers in riolen en moerasgebieden is beschermende kleding noodzakelijk. Besmet vee moet soms vernietigd worden.i< />

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen