studerenden

Van het sectiebestuur

Zoals jullie hebben kunnen lezen, krijgt de sectie studerenden een eigen rubriek in Criterium. Het leek ons een goed idee de redactie te helpen deze rubriek te vullen. Tegelijk horen jullie waar het bestuur zich zoal mee bezig houdt, oftewel druk om maakt. Het is voor jullie dan ook gemakkelijker om mee te denken en mee te leven. Nu is het bestuur het afgelopen jaar nogal ingrijpend gewijzigd. Voor Wim van Vlastuin, Otto van der Tang en Corien Bremmer kwam of komt het einde van hun studie in zicht, zodat ze zijn afgetreden als bestuurslid. Voor jullie betekent dit een drietal nieuwe gezichten achter de bestuurstafel. Het doel van dit artikel is dat je deze gezichten en de mensen erachter alvast enigzins leert kennen. Wij hopen jullie (ook de nieuwe leden) heel vaak te zien op de regiovergaderingen en te leren kennen in discussies en gesprekken.

Een van de nieuwe gezichten (sinds de laatste voorjaarsvergadering achter de bestuurstafel) is Arnold Weggeman uit Capelle aan den IJssel. In de periode tot de jaarvergadering was hij secretaris. Op de eerste bestuursvergadering na de jaarvergadering is hij tot voorzitter gekozen. Arnold zegt daarover: "Na een periode van bekwame voorzitters is dit geen gemakkelijke taak. Ik hoop dan ook op een goede samenwerking met het bestuur. Tevens wil ik benadrukken dat een positief-kritische opstelling van de leden van groot belang is”.

Arnold is derdejaarsstudent rechten in Leiden. Hij interesseert zich in strafrecht en burgerlijk recht, maar heeft bijzondere belangstelling voor staatsrecht. Daarom wil hij hierin gaan differentiëren.

Een ander nieuw gezicht is dat van Johan Bremmer. Hij is secretaris en zal samen met Dirk onze sectie in het hoofdbestuur vertegenwoordigen. Deze zomer is Johan begonnen met zijn studie Tuinbouw aan de Landbouwuniversiteit in Wageningen. Omdat heen en weer reizen van Gouda naar Wageningen wel wat ver is, woont Johan op kamers in Bennekom.

Dirk van de Klieft is al wat langer bestuurslid en penningmeester. Dirk woont in Harskamp en studeert met groot enthousiasme aan PABO "De Driestar". Hij hoopt dit jaar af te studeren en daarna wil hij op de basisschool voor de klas gaan staan. Vanwege het tekort aan leerkrachten is Dirk al aangenomen in Barneveld.

• Sinds oktober 1987 is Henk Biemond lid van het sectiebestuur. Zijn ouders wonen in Dirksland, maar omdat Henk in Wageningen Landbouwplantenteelt studeert, woont ook hij op kamers in Bennekom. Henk wil dit jaar zijn studie afronden en voor hem zal het dus ook het laatste jaar zijn dat hij deel uitmaakt van het sectiebestuur.

Op de afgelopen jaarvergadering is Marja Bunt uit Alblasserdam in het bestuur gekozen. Zij is tweedejaars pedagogiek in Leiden en wil zich gaan specialiseren in orthopedagogiek, wat te maken heeft met problematische opvoedingssituaties.

Tot zover de introductie van de gezichten Wij hopen dat de activiteiten van de sectie studerenden mogen bijdragen tot het vinden van een juiste houding tegenover alle dingen waarmee we geconfronteerd worden.

ETHIEK IN WETENSCHAP EN TECHNIEK.

Verslag van een lezing, gehouden door Pieter van den Bosch op de regiovergadering van 13 mei 1989 te Gouda.

Onder "ethiek" kan worden verstaan de wetenschap van het goede handelen van de mens. Dat handelen van de mens heeft betrekking op zijn medemens, de natuur, de cultuur, maar bovenal op God als zijn Schepper, Regeerder en Onderhouder.

Nog steeds leeft bij velen de gedachte dat de ethiek met wetenschap en techniek niets te maken heeft, dat wetenschap en techniek neutraal terrein zijn. Die gedachte leefde en leeft ook onder christenen. Het kan daarom geen kwaad zich te bezinnen op de ontwikkelingen binnen de moderne techniek, die een ethische doordenking noodzakelijk maken.

Allereerst zal daarom ingegaan worden op de ernstige problemen die

ontstaan zijn ten gevolge van ontwikkelingen in techniek en wetenschap. Vervolgens zullen deze problemen belicht worden vanuit een geestelijkhistorische achtergrond.

Daarna zal deze geestelijk-historische achtergrond verdiept worden in het licht van de Bijbel.

Tenslotte zal een heroriëntatie volgen, waarbij ingegaan wordt op de vraag of en hoe een verantwoorde ontwikkeling in de techniek mogelijk is.

Ernstige problemen ten gevolge van wetenschap en techniek

Bij het signaleren van de vele problemen, veroorzaakt door wetenschap en techniek, behoeven we de positieve gevolgen niet te negeren. Op allerlei gebied hebben we kunnen profiteren van grote vooruitgang ten opzichte van vroeger tijden.

Toch brengt deze vooruitgang ook bedreigingen met zich mee. We kunnen denken aan de zeer ernstige milieuvervuiling. Of aan de vervreemding van de moderne mens, die steeds meer verwordt van individu tot massa-mens. Ook kan gedacht worden aan de dreiging die uitgaat van de moderne informatietechnologie, of aan allerlei ontwikkelingen in het recombinant-DNA-onderzoek.

Het gevaar van een technocratie wordt steeds groter: alles wordt van het technisch mogelijke verwacht en de techniek moet problemen van allerlei aard oplossen.

Aan de andere kant gaan velen beseffen dat de problemen niet langer opgelost kunnen worden door méér wetenschap en techniek.

We kunnen ons afvragen hoe het zover heeft kunnen komen dat de nadelen van de techniek wellicht nog groter zijn geworden dan de voordelen. Daarmee komen we op een fundamentele discussie over de geestelijkhistorische achtergrond van de moderne techniek.

Door Schuurman wordt de geestelijk-historische achtergrond van onze wetenschappelijk-technische cultuur omschreven als het "technicisme": De grondhouding van de mens om heel de werkelijkheid naar zijn hand te zetten en om alle problemen met de wetenschappelijk-technische beheersing op te lossen. In het technicisme voert de mens

de pretentie zelf de schepper en zingever te zijn.

Dit idee vindt haar oorsprong in de zondeval. Wat zich vandaag in onze cultuur manifesteert is vanuit de drijfkracht van de zondeval in een lange geestesgeschiedenis van het westen voorbereid.

Was er in de middeleeuwen nog sprake van een synthese tussen het natuurlijke en het bovennatuurlijke, in de lijn van de Renaissance en het latere humanisme maakt deze synthese eerst plaats voor een scheiding, die vervolgens steeds openlijker overgaat in een antithese tussen wetenschap en het christelijk geloof.

De verwereldlijking van het technicistische denken zet zich sinds het midden van de vorige eeuw in twee hoofdstromingen door: het positivisme en het marxisme. In beide stromingen is de mens in technische zin heer en meester van de natuur, de maatschappij en van de toekomst.

De volledige doorwerking van het technicisme loopt via een verwetenschappelijking van de werkelijkheid uit op een vertechnisering van de cultuur. In zo'n cultuur wordt de technische wereld opgevat als de totale werkelijkheid.

De tendenzen van verwetenschappelijking en vertechnisering zijn op te merken in onder andere de moderne stedenbouw, de inrichting van de industrie, de woningbouw, de gezondheidszorg, de economie en de politiek. Misschien blijkt deze invloed wel nergens duidelijker dan uit het toenemen en concentreren van macht in de technocratische maatschappij en uit het verdwijnen van liefde die binnen de uniforme en universele structuren niet kan opbloeien.

Verdieping in het licht van de Bijbel

Meer dan één christen heeft zich door het technicisme laten beïnvloeden. Hij is zich als heer en meester over de natuur gaan gedragen en heeft daarbij de eigen waarde en de Goddelijke waarde van de schepping uit het oog verloren. Met een beroep op Genesis 1 : 26-28 en Genesis 2 : 15 en 19 (heerschappij voeren over en bouwen en bewaren van de schepping) hebben christenen zich al te gemakkelijk naar de heersende cultuurtrend gevoegd. Echter, bij het uitvoeren van de cultuurtaak zal óók in rekening gebracht moeten worden wat de Bijbel zegt over de grootheid en heerlijkheid van de schepping, die verwijzen naar de almacht en de wijsheid van de Schepper. Vanuit de Bijbel wordt duidelijk, dat wanneer de mens voortdurend alle problemen via technische omvorming en beheersing de baas tracht te worden, hij als sterveling zijn eigen maat te boven gaat en voor zijn problemen een oplossing zoekt die bij die problemen niet passend is, met als gevolg dat zijn cultuurwerken hem tenslotte bedreigen.

De onvoorstelbare technische en wetenschappelijke mogelijkheden gaan samen met een secularisatie van de cultuur. Juist die onderlinge verbinding van godloosheid en de gigantische technische ontwikkeling is kenmerkend voor onze moderne Babelcultuur.

Een heroriëntatie: verantwoorde ontwikkeling van wetenschap en techniek

Het is bepaald niet zo, dat de Bijbel wetenschap en techniek afwijst (Bezaleël en Aholiab, de ark van Noach) wel worden de hoogmoedige pretenties en verkeerde motieven van de mens veroordeeld.

Indien de techniek met al haar bedreigingen weer omgezet wil worden in techniek als zegen, zal het grondmotief waardoor de mens in de cultuur wordt voortgedreven moeten veranderen. Niet het op de mens zelfgerichte beheersings-of machtsmotief, maar het motief van het dienen van God en de naaste zal dan bepalend moeten worden.

Vanuit de christelijke visie mag de ervaringswereld, die schepping van God is en altijd z'n geheimen zal blijven behouden, nooit uitgeleverd worden aan enige wetenschappelijk-technische beheersing. Nodig is daarom afstand te doen van het wetenschapsgeloof en te erkennen dat de werkelijkheid, als schepping van God, een na te speuren maar ten diepste toch weer een ondoorgrondelijk en nooit in de greep te krijgen geheim is.

Het verantwoord omgaan met de schepping door middel van wetenschap en techniek kan vorm krijgen door in ons culturele handelen de volgende normen gelijktijdig recht te doen:

1. De culturele norm van verscheidenheid, waardoor een evenwicht kan gevonden worden tussen groot-en kleinschaligheid, tussen centralisatie en decentralisatie, enzovoorts.

2. De norm van informatie, waardoor duidelijk wordt welke normen er gehanteerd wordt bij het cultureel handelen (er wordt openheid geschapen).

3. De norm van communicatie (nauw samenhangend met de vorige).

4. De economische norm.

5. De norm van de harmonie (een evenwichtige culturele ontwikkeling bevorderend).

6. De rechtsnorm, waardoor verzet wordt geboden tegen elk moeilijk onrecht.

7. De ethische norm van de liefde en zorg.

8. De geloofsnorm, die ertoe bij moet dragen dat wetenschap en techniek dienstbaar zijn aan de ontplooiing van de werkelijkheid, in het besef dat het een van God in verantwoordelijkheid gegeven schepping is.

Tot slot: of de techniek als zegen of vloek gezien moet worden, dient beoordeeld te worden aan de hand van de motieven van de mensen. Zijn de motieven die van een Babelcultuur (het als God willen zijn), dan verwordt de techniek tot een tastbare vloek.

De techniek is een zegen wanneer de mens haar ontwikkelt als een verantwoordelijk mens, d.w.z. wanneer hij zich in de ontwikkeling van de techniek laat leiden door het motief van het bouwen en bewaren van de Schepping. Hierbij dient de richting bepaald te worden door de beginselen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen