DE POSITIE VAN DE DIAKENEN (I)

KERKLIJK LEVEN

Eèèds lang ligt te wachten op beoordeling een geschrift van Prof. J. Hovius van Apeldoorn (Uitgave van fa Weissenbach & Zoon, Sneek) over de Sf^iieVraag, of diakenen behoren tot de kerkeraad. Ik had ^^*''Ptot hiertoe geen gelegenheid, deze brochure nader te ' bekijken; nu de vacantie er is, wil ik dit gaarne doen, en wel in breder verband.

Want sinds ik in 1947 uitgaf „De positie van de iW-diakenen ten aanzien van den kerkeraad" is er over dit onderwerp heel wat gesproken en geschreven.

Prof. K. Dijk schreef over „De eenheid der ambten" (tot m'n spijt heb ik dit geschrift hier in m'n vacantieverblijfplaats niet bij de hand); hij meent, evenals Prof. Hovius, dat de diakenen behoren tot de kerkeraad.

Prof. van Ruler acht, dat het diakenambt een vorm is van het presbyterschap, welke mening door Prof. Haitjema gedeeld wordt.

Dr A. J. Bronkhorst had in zijn dissertatie , .Schrift en Kerkorde" afvaardiging van de diakenen naar de meerdere vergaderingen bepleit. De synode van de Ned. Herv. Kerk is hem op dit punt, gelijk op zo menig ander, gevolgd. Voorheen was in de Herv. Kerk het woord „diaconie" gebruikelijk, zulks in afwijking van de Dordtse Kerkorde, die dit woord niet kent, maar voortdurend spreekt van , , de diakenen", van jjde kerkeraad en de diakenen", zeker om de gedachte te weren, dat er naast de kerkeraad nog een tweede bestuurscollege in de gemeente bestaat.

In de nieuwe kerkorde van de Ned. Herv. Kerk wordt gesproken van het Diaconaat der kerk, en van het college van diakenen; diakenen krijgen vanwege „de apostolaire gerichtheid van het diaconaat", zoals Prof. Haitjema het uitdrukt, een zeer brede opdracht, die naar Ordinantie vijftien niet minder dan 12 „taken" omvat; ook zijn er diaconale commissies van bijstand, er zijn regionale diaconale organen en instellingen, er zijn provinciale diaconale commissies, er is een provinciaal college van toezicht, er is een algemene diaconale raad en er zijn bizondere diaconale raden en secties. Gold het een maatschappelijk bedrijf, men zou bewondering kunnen hebben voor het knap uitgedachte administratieve systeem, maar Christus regeert Zijn kerk door Zijn Woord en Geest; waar de kerk de Schriftgetrouwe prediking bewaart, daar zullen ook ten aanzien van wat men noemt „het Diaconaat der kerk" de dankbaarheidsvruchten niet ontbreken. Het Woord wekt het geloofs-initiatief; het staat te vrezen, dat de topzware diaconale organisatie op de duur veel meer dit initiatief in de weg zal staan dan bevorderen.' Volgens de nieuwe kerkorde behoren diakenen niet alleen tot de kerkeraad, maar worden diakenen naar rooster ook voor drie k a l e n d e r j a r e n afgevaardigd naar de classis (elke afgevaardigde diaken „zit", dus drie jaar); voor vier kalenderjaren naar de provinciale kerkvergadering, v o o r vijf kalenderjaren naar de generale synode, ja zelfs in het zeer machtige breed-moderamen der classicale vergadering ontbreekt de diaken niet.

Ook de gebonden kerken beginnen deze kant uit te gaan. In 1949 besloot de synode dezer kerken, dat de classes de vrijheid zullen hebben, dat naar haar vergaderingen, waar zaken van diaconale aard behandeld zullen worden, door de kerken naast een dienaar des Woords en een ouderling, eveneens een diaken zal afgevaardigd worden, die alleen in zaken van diaconale aard keurstem zal ontvangen. Voorts werden deputaten benoemd om na te gaan, o.a. of de diakenen naar de meerdere vergaderingen behoren afgevaardigd te worden. Het thans verschenen , , Rapport inzake de plaats der diakenen in de kerkelijke vergaderingen" gaat een flinke stap verder dan de synode in 1949 besloot; voorgesteld wordt om in de kerken, die de onderscheiding brede en smalle kerkeraad kennen, de gelegenheid te geven om naast de predikant en de ouderling (zoals de K.O. in art. 41 bepaalt) ook een diaken met keurstem af te vaardigen naar de classis. Prof. Nauta, die, ofschoon nog wat aarzelend, zijn adhaesie geeft aan de incorporering van de diakenen in de kerkeraad (Ger. Th. T. 1952, nr 1, welk artikel de kwestie overigens principiee! niet verder brengt) drong er blijkens een persbericht op aan, bij de afvaardiging van de diakenen naar de meerdere vergaderingen toch vooral matigheid te betrachten — alsof zulk een aansporing baten zou, wanneer 't hek eenmaal van de dam is.

Prof. Hovius, die van oordeel is, dat in de Heilige Schrift geen enkele tekst is te vinden, die een duidelijk en rechtstreeks antwoord geeft op de vraag, of de diakenen tot de kerkeraad behoren, ja dan neen, zegt zich maar te willen houden aan de Confessie, die in tegenstelling met de K.O. alle drie de ambten tot de kerkeraad rekent. Maar als nu de Confessie op een bepaald punt niet steunt op een uitgedrukt Woord Gods, en zulk een bepaalde uitspraak ook op goede gronden niet uit de Schrift kan afgeleid worden, gelijk Prof. Hovius krachtens zijn betoog meent, dan wordt het beroep op de Confessie (wij geloven en belijden)als norma normata gesubsumeerd aan de norma normans, wel uitermate zwak. Voorts acht Prof. Hovius het zeer gewenst, dat diakenen lid zouden zijn van de meerdere vergaderingen om mee te beslissen over allerlei zaken, die op de diaconale conferenties worden behandeld, vragen, die het sociale leven raken enz. Dit laatste volgt dus de koers van het synodebesluit 1949 der gebonden kerken.

Volgende week D.V. verder.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen