Dr. W. Aalders: Luther en de angst van het Westen.

Een pleidooi voor de rechtsstaat. Uit­

gave van Voorhoeve-Den Haag. Aantal blz. 160. Prijs: ? ? ? De schrijver heeft ons een waardevolle studie over een aktueel probleem geschonken. De kern van het boek wordt in beslaggenomen door de weergave van de hoofdlijnen van Luther's uitleg van het boek Prediker, waarin ge­

wezen wordt op de waarde van de rechtsstaat, als het wereldlijke regiment van God op de aarde en onder de zon. Luther heeft door het boek Prediker leren onderscheiden: het rijk onder de zon én het rijk boven de zon. Daarbij is de zon voor L. het oersacrament van de schepping. Tegenover het rijk der ijdelheid onder de zon stelt de Heere God, als de rusteloos werkende, het onvergankelijke rijk boven de zon. Tegen de boze chaosmachten stelt God de heerlijke scheppingsorde. Evenzo zijn het huwelijk en gezin, kerk en school, staat en samenleving scheppingswonderen, manifestaties van het rijk boven de zon. De rechtsstaat moeten we met verwondering, eerbied en dankbaarheid zien 'als een goddelijk kleinood, een geschenk van de hemel, het beste deel der wereld' en om het tegen alle ideologieën (= stelsels) vol te houden: 'Na het Evangelie is er op aarde geen zeldzamer schat, geen groter kostbaarheid, geen rijker aalmoes, geen schoner instelling, geen fijner goud, dan een staat, die het recht geeft en handhaaft.' Alleen de rechtstaat is een afdoend geneesmiddel tegen de angst van het Westen en een veilige burcht tegen tyrannic en anarchie. De rechtsbron is de Bijbel. Aalders voegt er aan .toe: 'De vraag is echter of er nog karaktervolle, standvastige lieden zijn die genoeg moed en overtuigingskracht bezitten om als authentieke protestanten in het uur van gevaar niet op de vlucht te slaan, maar elkaar toe te roepen: 'Verlaat de slagorde niet, maar houd stand'. Lieden die elke vorm van anti-semitisme, als ondermijning van staat en maatschappij, zonder pardon bestrijden'. (140) De angst van het Westen wordt veroorzaakt door degenen (het duidelijkst zichtbaar bij Marx, Bloch en Marcuse), die de geschiedenis opvatten als een greep naar dé macht, als leven uit het beginsel van de vrije wil en daarom een bevrijdingsbeweging. De angst in het Westen wordt veroorzaakt door hen die leven en schrijven vanuit een gefantaseerd toekomstbeeld, dat half wetenschappelijk, half religeus is; ze spreken wel over heil, maar dan in de zin van een wereldrevolutie, van de uittocht uit de gevestigde orde op weg naar een eigen toekomstontwerp (Marcuse, 10/11). Aalders merkt verder op dat de uitleg van dit bijbelboek in 1518 plaats gevonden heeft; de periode waarin er een ingrijpende verandering in de benadering van de Bijbel als de enige bron van Godsopenbaring, in het leven van Luther plaats gevonden heeft (blz. 16/26). De konsekwenties daarvan worden aangewezen door Aalders in de hoofdstukken die handelen over resp.: Prediker volgens Luther een boek over de geschiedenis, een troostboek, een boek over de staat, een opvoedkundig boek. In dit laatstgenoemde hoofdstuk wordt gewezen op de grote waarde van het onderwijs (wat een serie prachtige citaten, ook uit andere boeken van Luther, 97/119) voor de samenleving en de staat. De aktualiteit van Luthers uitleg van Prediker

wordt in het laatste gedeelte van het boek (120/150) aan de orde gesteld, o.a. door een confrontatie met een moderne schriftkritische uitleg van Prediker (centraal in de levensbeschouwing van de schrijver van dit bijbelboek zou zijn: scepticisme en pessimisme, 122). Het boek is geschreven voor de belangstellende lezer onder ons; Aalders heeft in dit boek alles zoveel mogelijk vertaald en naar de 'gewone lezer' toe geschreven. Bij de bestudering van Prediker zal dit boek als hulpmiddel ons kunnen helpen en een aansporing geven om naar 'de bronnen' terug te keren. Ook bij de politieke vertaling van de bood-schap van de Bijbel kan men in dit boek terecht. Meer dan de moeite waard.

I.A.K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen