CHRISTEN ZIJN IN HART EN NIEREN

Woensdagavond' 7 april 1932. Regen en storm, vergezelden ons naar Oud-Beijerland. Op de Hooizolder werden we hartelijk welkom geheten door Jan en Riet Ruit, die hun woning in Gelukspan geruild hebben voor een nieuwbouwwoning in de Hoekse Waard. Beiden zijn met het jeugdwerk in onze gemeenten niet onbekend'. Jan was een aantal jaren voorzitter van de jeugdvereniging „Calvijn" te Rotterdam-Centrum en Riet was lid' van deze jev.

Doel van deze avond was om wat te weten te komen over het werk in het Disobotlardistrikt, ons zendingsgebied in Zuid-Afrika.

Jan, wil je eerst iets vertellen over het gebied waar jullie gewerkt hebben?

Ons werkterrein lag in het Disobotlar-distrikt. Dit distrikt is een deel van het zelfstandige thuisland Bophuthatswana. Het land ligt in het noorden van de Republiek Zuid-Afrika en is ongeveer even groot als Nederland.

Overigens kun je het niet vergelijken met Nederland, want Bophuthatswana bestaat uit zeven kleine gebiedjes met een totaal van meer dan één miljoen inwoners. Ongeveer vijf jaar geleden is dit land zelfstandig geworden. Het heeft een eigen zwarte regering die de nadruk legt op onderwijs, landbouw en gezondheid. Het, is een land dat zichzelf nagenoeg, ekonomisch kan bedruipen, maar het blijft een ontwikkelingsland met een tekort aan industrie, geschoolde arbeidskrachten, een goede gezondheidszorg etc. Het ziekenhuis is genoemd naar een naburig dorpje „Gelukspan", waar een groot aantal van ons personeel woont. Rond dit dorpje strekt zich de vlakke savanne uit met talrijke dorpjes, met een totaal inwonertal van ± 70.000.

Jullie werkten niet in dienst van onze zending. Hoe zijn jullie dan terecht gekomen in Gelukspan?

Wel, in het gebied' Gelukspan staat een ziekenhuis. Een regeringsziekenhuis. Dat wil zeggen, het behoort niet bij onze zending, maar wordt in stand gehouden door de regering. Na het vertrek van de enige arts die daar werkte, kwam onze zending in gesprek met Martien Bac, oud-voorzitter van de jeugdvereniging in Moerkapelle. Martien is na zijn studie medicijnen met zijn vrouw Mies naar Gelukspan vertrokken. Hier werd Martien door de regering van Zuid-Afrika aangesteld als arts in dit ziekenhuis. Door kontakten met Martien en Mies zijn wij ook vertrokken naar Gelukspan. Dit was in november 1978.

Hoe zit dat? Zijn er in dat land dan geen zwarte artsen?

Dat is juist één van de problemen. Er zijn wel Tswana-artsen, maar deze willen niet graag in de thuislanden en met name niet op het platteland voor het Disobotlar-distrikt werken. Dat is te sober en te saai Ze zoeken liever een baan in de stad met alle uitgaansmogelijkheden. Ook gediplomeerde zwarte verpleegsters vertrekken vaak

naar de grotere steden met de betere salariëring, winkels, films etc.

Zodoende wordt er een beroep gedaan op „blanke" ontwikkelingswerkers. In onze aanstelling stond overigens dat wij moesten vertrekken als er voldoende aanbod zou zijn van zwarte artsen. Maar het valt te vrezen dat dit voldoende aanbod er niet vlug komt......

Zo nu en dan kregen we assistentie van blanke zuidafrikaanse legerartsen, die hun twee-jarige dienstplicht vervulden. Dit was natuurlijk altijd tijdelijk.

Is er veel te merken van invloeden van de westerse kuituur op de inwoners van Bophuthatswana?

En of! Ook hier werkt de westerse kuituur als een tweesnijdend scherp zwaard. Door invloeden vanuit het westen is er erg veel verwoest. Je merkt het aan de ontwrichte gezinnen, het materialisme, overvloedig alkohol-misbruik, prostitutie.

Wat versta je onder de ontwrichting van de gezinnen?

Door .de politiek van Zuid-Afrika, die erop gericht is om de zwarte bevolking naar hun thuisland te krijgen, zijn er vervelende gevolgen ontstaan. Het gezin woont in armoedige omstandigheden in het thuisland, terwijl de vader vaak ver weg werkt. Soms komt hij maar tweemaal per jaar thuis bij zijn gezin Huwelijksontrouw en prostitutie is hierdoor erg in de hand gewerkt.

Gelukkig komen er geleidelijk veranderingen via de weg van evolutie: het stimuleren van vestiging van industrie in thuislanden door de zuidafrikaanse regering. Het verbeteren van transport, de ontwikkeling van de landbouw etc.

Hoe is in het algemeen de medische verzorging in Bophuthatswana?

De laatste jaren is het erg vooruit gegaan, hoewel plaatselijk. Besmettelijke ziekten, waaronder tbc, en ondervoeding eisten heel wat slachtoffers. Door de opsporing, kliniekensysteem en kleuterzorg neemt dit aantal patiënten gelukkig af. Er is echter tegelijkertijd een opmars van hoge bloeddruk met al z'n komplikaties, kwaadaardige ziekten, alkoholmisbruik etc (het westerse ziektepatroon).

In Bophuthatswana zijn zeven ziekenhuizen, waaronder „Gelukspan Community hospital". Wij kregen niet alleen patiënten uit het zwarte thuisland, maar ook uit, het naburige Zuid-Afrika. In blank Zuid-Afrika is er nauwelijks een goede aangepaste gezondheidszorg voor .de zwarte werkers, zodat zij vaak in ernstige toestand naar ons ziekenhuis kwamen. Jammer genoeg ontbreekt het nog bij de vele blanke huisartsen aan een gelijke naastenliefde voor zwarten, zodat zij zonder infuus en verdere verzorging naar Gelukspan over lange, stoffige wegen worden vervoerd. En soms te laat zoals uitgedroogde kindertjes door diarrhee en moeilijke kraamproblemen.

Het „Gelukspan Community hospital" is een regeringsziekenhuis. Is dat altijd zo geweest?

Nee Ongeveer dertig jaar geleden kwam. er een zendingspredikant van de Nederduits Gereformeerde Kerk in Gelukspan om: zending te bedrijven. Hij stichtte hier een kerkje, dat nu nog op het "terrein staat. Door de grote armoede van de bevolking bouwde hij ook barakken en werd er veel aandacht geschonken aan de medische verzorging. Geleidelijk is dit werk uitgebreid en nu uitgegroeid tot een groot ziekenhuis.

Na de zelfstandigheidswording van Bophuthatswana is het beleid omgestuurd. De lasten van de medische verzorging kwamen nu voor de regering. De kerk was niet meer in staat om: de lasten te dragen, en wat belangrijker was: de zelfbewustwording

van het thuisland. Men wilde niet meer onder de blanken staan met hun privileges. Ook al onze nederlandse werkers verweet men soms diskriminatie. Dit leidde wel eens tot interne spanningen. Je zou het kunnen vergelijken met het gezegde „alle Surinamers zijn lui".

Wat staat er zoal op het ziekenhuisterrein van G& lukspan? Alleen een ziekenhuis of is er een bredere verzorging?

Je hebt een algemeen ziekenhuis met ongeveer 300 bedden. Verder 400 bedden, speciaal voor tbc-patiënten, therapiegebouwen, waar Mies en Riet de tbc-patiënten bezighouden door o.a. aan de vrouwen naailes te geven. Ook staan er barakken voor chronisch zieken en gehandicapten. Bejaardenwoningen, een zusterhuis, de huizen van de staf, een kerkje en een groentetuin.

Werken er veel Hollanders in Gelukspan?

Zoals ik al zei, zijn Martien en Mies Bac er begonnen. Martien heeft veel werk van de grond af opgebouwd. Wij waren er van 1978 tot november 1981. Bart van Ooijen uit Zwijndrecht heeft er als arts gewerkt van 1979 tot 1981. Als verpleegster werken er Teuni de Jong (2V2 jaar) en Marry Altena (Va jaar). Sinds oktober 1981 werken ook Jan en Lia Verboom uit Rotterdam in dit gebied. Jan is hoofd van de technische dienst van het ziekenhuis. Deze dienst bestaat uit ongeveer 100 man. Lia doet er veel aan evangelisatie. Er heerst een goede sfeer, en samen worden er veel projekten ondernomen, hollandse preken beluisterd enz.

Hoe is de aanpak van de medische verzorging in Gelukspan?

Vroeger kwamen de patiënten met allerhande kwaaltjes vanuit de omliggende distrikten naar het ziekenhuis. De erge zieken kwamen vaak niet, en stierven in hun „huis". Er heeft, nu een ombuiging van het beleid' plaatsgevonden. Je kunt stellen dat het doel nu preventie en een verbreding van de medische verzorging is.

Onder preventie moet je verstaan een algemene voorlichting aan de bewoners van het gebied om (menselijk gesproken) ziekten te vóórkomen enz.

Verbreding van de medische verzorging is het uitbreiden van de medische zorg naar de dorpjes binnen de distrikten. Kwamen vroeger de patiënten naar het ziekenhuis, nu zijn er klinieken gebouwd in de distrikten, waar de patiënten in eerste instantie naar toe gaan met hun kwaal.

De klinieken worden bemand door verpleegsters. De artsen uit het ziekenhuis reizen tweemaal per week de klinieken af voor de ernstige gevallen, die indien nodig, naar het hospital gestuurd worden.

Verder is het van belang dat er goed' kontakt is met de „chiefs" (burgemeesters), kliniekkommittees en de traditionele dokters. Hun invloed is erg groot op de bewoners van het dlstrikt.

De regering subsidieert heel wat, zodat de bewoners niet vanwege de kosten het zullen nalaten om medisch, advies te vragen. Zo kost een doktersvisite bijvoorbeeld slechts ƒ 1, 25 en een opname in het ziekenhuis, ongeacht de duur en verzorging ƒ 2, 50.

Alle preventieve bezoeken zijn kosteloos. Sinds twee jaar verstrekken we gratis melkpoeder aan ondervoede kinderen, dankzij hulp van de zuidafrikaanse kerken.

Zorgt de regering voor alles wat jullie nodig hebben?

Nee! Daarom zijn we erg blij dat de Stichting „Woord en Daad" ons veel heeft geholpen. Door financiële hulp konden er drie klinieken in de distrikten gebouwd worden. Ook hebben we een landrover-ambulance kunnen aanschaffen; een cementen pad kunnen aanleggen tussen het ziekenhuis

en de barakken van de chronisch zieken en gehandicapten, zodat deze patiënten niet langer door de modder behoeven te kruipen om bij het hospital te kunnen komen. Ook ontvingen we een aantal couveuses en de inrichting van een speeltuintje bij het ziekenhuis. Van onze eigen zending hebben we een alectrolyten-analyser ontvangen. Met dit apparaat kan bloed onderzocht worden, zodat patiënten de juiste medicijnen toegediend kunnen krijgen.

Bestaan er ook kontakten met de Ger. Gemeente van Randburg?

Ja. Er komen regelmatig mensen van de gemeente op bezoek. Ook is er een verkoopaktie gehouden ten bate van het ziekenhuis. Van de opbrengst (ƒ 2000, —) hebben we een zuurstof tent kunnen kopen. De jeugdvereniging is van plan om een keer te komen kamperen!

Hoewel jullie niet in dienst van de zending waren, denk ik dat het werk in Gelukspan niet beperkt bleef tot alleen medische hulp?

Vanzelf niet. Een christen moet een lichtend licht en een zoutend zout zijn! Dat valt niet altijd mee. Het medische werk eist veel tijd op. Zoveel zelfs, dat ik mezelf afvroeg: „In hoeverre heb je tijdens het werk de ziel van de mens op het oog gehad? " Je voelt, dat je zo konstant in een spanningsveld verkeert. Toch is onze opdracht om christen te zijn in hart en nieren. In woord en daad, om elke dag in onze zwakte de voetstappen van de Heere Jezus te volgen. Hierbij merk je soms de kracht van God op: als Hij jouw hand bestuurt bij een moeilijke operatie of een moeilijke ingreep. Soms de hulp van de Heilige Geest: als Hij je leert om Zijn getuige te zijn om te bidden. Dit geldt trouwens niet alleen het werken in Bophuthatswana, maar ook in Nederland.

Kun je konkreet aangeven wat voor evangelisatietaken er verricht worden in Gelukspan?

Ik denk aan de gesprekken met patiënten. Evangelisatiebijeenkomsten in o.a. de tbczalen. Vaak zijn daar 100 tot 150 mensen bij elkaar, die ademloos luisteren als Gods Woord hen verteld wordt. Mensen met de dood voor ogen! Het heeft me geraakt om te mogen zien de stilte voor Gods heilige Boodschap. De reden van ziekten; het scherp aanwijzen van de zonde met de liefdevolle lokstem van het evangelie. Het heeft me geraakt als het leek alsof God de mensen aanraakte... Veel wordt er gedaan aan zondagsschoolwerk. Zondags worden er diensten gehouden in de ziekenhuiskerk. Ook wordt er binnenkort een Bijbelkiosk geopend.

Zijn er kontakten met eigen zendingsmensen?

Ja, naast de vele persoonlijke kontakten en het gezamenlijke bijbelonderzoek bestaat er een vrij intensief overleg en zonodig een wederzijdse hulp.

Joh. Commelin komt als zendingswerker vaak preken in het ziekenhuis. Ook geeft hij catechisatie en bezoekt de patiënten in het ziekenhuis.

De consistorie van enkele kerkjes wordt gebruikt als onderzoekkamer van zieke patiënten bij het bezoek van de mobiele kliniek aan die dorpjes. Het kostschool-kliniek komplex, gefinancieerd door Woord en Daad, is met vereende krachten van de grond gekomen.

Zijn er ook andere groeperingen die aan evangelisatie doen in Gelukspan?

Die zijn er zeker. Omdat Gelukspan een regeringsziekenhuis is, moet ook elke godsdienst geaksepteerd worden. Predikanten van de N.G.kerk komen er, evangelisten, priesters en Jehovah's getuigen. Het is van groot belang om het karakter van het ziekenhuis te bewaren, zoals het nu is. Steeds meer proeven we de invloeden van sekten.

Hoe zit dat dan met de godsdiensten in Bophuthatswana? Is het nog een heidenland of is er al veel zending bedreven?

Je komt er alle stromingen tegen die we ook in Nederland kennen. Alleen zul je niemand tegenkomen die atheïst is! Iedereen hangt sterk aan het vooroudergeloof: het geloof in Bahdimo. Welke religie men ook heeft aangenomen, het is vaak slechts een vernisje. In tijden van tegenslag, zoals ziekte en dood komt het onderbewuste vooroudergeloof weer boven. Er wordt dan geofferd voor Bahdimo. In principe heerst dus eigenlijk nog het heidendom.. Juist als het geloof beproefd wordt valt men vaak weer terug op Bahdimo. Erg in opmars is momenteel de Z.C.C.-segte (Zionist Christian

Church). Deze sekte bestaat uit een mengeling van het vroegere heidendom en het christendom. Hefc vormt een grote bedreiging voor het oppervlakkige christendom. Oppervlakkig, want de zending die hier vroeger bedreven werd, was puur gereformeerd. Ër is geen Tswana die eraan twijfelt of hij zal na het sterven naar de hemel gaan. Iïet fundament dat gelegd is deugt niet, Je merkt het zo vaak in de gesprekken met patiënten. Ziekte brengt men in verband met Bahdimo. Juist in gesprekken moeten we benadrukken dat de ziekte een gevolg is van de zonde, omdat het oprechte zondebesef veelal niet aanwezig is. Maar ook wijzen we erop dat ziekte een doel heeft in het leven! Juist in zulke gesprekken voel je dat je zelf niets kunt bereiken, maar dat het alleen Gods Geest is, Die de zwarte Tswana's kan overtuigen. Gelukkig dat die Geest blijft werken tot .de voleinding der wereld, opdat Zijn huis vol worde

Tenslotte, Jan, wil je misschien nog iets kwijt aan de Daniëllezers?

In de eerste plaats zou ik iedereen willen vragen om het werk in Gelukspan te gedenken in het gebed. Gebed tot de Heere, of Hij door Woord en Geest de harten van de Tswana's wil verbreken, opdat Zijn Koninkrijk uitgebreid worde en het rijk van de vorst der duisternis, die nog zo'n grote greep heeft, verstoord wordt. Bij het doorleven van eigen onmogelijkheid, leer je iets kennen van de wonderlijke kracht en rust van het gebed. Ken je dit in jouw leven?

Verder is er een grote behoefte aan geld voor speelgoed voor de zwakzinnige herbergkinderen, kleding, luiers, lektuurverspreiding, radiosysteem etc. etc. Zouden er geen argumenten zijn om de „overtollige" diakoniegelden te geven aan de zending? (Vergelijk de inzamelaktie in de eerste christengemeenten in Jeruzalem). Je kunt je giften voor Gelukspan storten op gironummer 2748380 t.n.v. J. Ruit te OucT-Beijerland.

Als er een vereniging is die een dia-presentatie wenst over Gelukspan in het licht van de zending, dan kan kontakt met mij opgenomen worden. Mijn adres is: J. Ruit, Hooizolder 18, Oud-Beijerland. Tel. 01860-5818.

Graag zeg ik namens de Daniël-lezers je hartelijk dank voor de informatie die we over het Gelukspanziekenhuis kregen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen