Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

‘Maar doen wij nu eerst belijdenis…’

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

‘Maar doen wij nu eerst belijdenis…’

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

We weten eigenlijk al wat er volgt als we deze woorden horen. Elke zondagmiddag of -avond leest een ouderling de twaalf artikelen van het algemeen en ongetwijfeld christelijk geloof. U hebt zich misschien weleens afgevraagd waarom ons geloof algemeen of katholiek wordt genoemd. We zijn toch niet katholiek?

Zo zijn er meer vragen die kunnen opkomen. Soms worden de twaalf artikelen de “Apostolische Geloofsbelijdenis” genoemd. Wat houdt dat in? Zijn die twaalf artikelen geschreven door de twaalf apostelen? En wat betekenen de woorden ‘nedergedaald ter helle’? Is de Heere Jezus echt afgedaald in de hel nadat Hij gestorven was aan het kruis?

In dit stukje willen we iets zeggen over de Apostolische Geloofsbelijdenis, een van de drie algemene of oecumenische belijdenissen van de christelijke kerk. Er is nauwelijks een kerkverband in deze wereld te vinden dat niet instemt met de twaalf artikelen. Als Gereformeerde Gemeenten onderschrijven we daarnaast ook de Drie Formulieren van Enigheid: de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels. Graag willen we de drie algemene geloofsbelijdenissen en onze drie reformatorische belijdenisgeschriften van dichterbij bezien. We beginnen met de Apostolische Geloofsbelijdenis.

Oecumenisch
Van het woord “oecumenisch” moeten we in dit verband niet te hard schrikken. Gewoonlijk slaat dit woord op de beweging die streeft naar eenheid tussen alle christelijke kerken. De Wereldraad van Christelijke Kerken (gevestigd in Genève) en de Raad van Kerken in ons land zijn daar hard mee bezig. In dat streven wordt helaas de waarheid opgeofferd aan een kunstmatige eenheid. Omdat we ons daarmee niet kunnen verenigen, worden we niet graag “oecumenisch” genoemd. Als we echter de Apostolische Geloofsbelijdenis een oecumenische belijdenis noemen, bedoelen we daar eenvoudig mee dat deze oudste belijdenis van de christelijke kerk aanvaard wordt door christenen over heel de wereld.

Katholiek
Zijn wij katholiek? Ja, dat zijn we. Het Griekse woord “katholiek” betekent “universeel” of ‘verspreid over heel de aarde”. De christelijke kerk is niet aan één plaats gebonden. Ze wordt gevonden onder alle volken. Het is waar, wij zijn niet katholiek in die zin dat we horen bij het pauselijke kerkgenootschap dat haar hoofdkwartier in Rome heeft. Toch zijn we katholiek. Wij horen immers bij de kerk van alle tijden en plaatsen, de kerk waarvan het Hoofd Zich in de hemel bevindt. Zijn we al een levend lidmaat van die kerk? Wedergeboorte is nodig om een waar lid te worden van die Kerk met een hoofdletter.

Apostolisch
Heeft elk van de twaalf apostelen een artikel van de Apostolische Geloofsbelijdenis geschreven? Nee. Het grootste gedeelte van de twaalf artikelen is pas tot stand gekomen na de dood van de apostelen. Toch zijn deze twaalf uitspraken voluit apostolisch. Zij vormen een samenvatting van de leer van de apostelen. Zij bevatten de grondwaarheden van het Evangelie zoals dat gepredikt werd door Petrus, Johannes en de andere apostelen.
De oorsprong van de Apostolische Geloofsbelijdenis kunnen we vinden in de grote opdracht die Christus gaf aan Zijn discipelen: ‘Gaat dan henen, onderwijst al de volkeren, dezelve dopende in de Naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes; lerende hen onderhouden alles wat Ik u geboden heb’ (Matth. 28:19).
Voordat mensen in de tijd van de Vroege Kerk gedoopt werden, werd hun gevraagd of ze geloofden in de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Als het antwoord ‘ja’ was, werd de doop bediend. Ook wij zijn in die Naam gedoopt. Door middel van die doop worden we met alle ernst geroepen de Heere te zoeken. Bovendien roept de doop ons ertoe belijdenis van het geloof af te leggen, niet alleen met woorden maar ook metterdaad.

Drie in Een
De Apostolische Geloofsbelijdenis is gegroeid rond de belijdenis van de Drie-enige God. Ze heeft dus een trinitarische structuur. Wat betekent dat? We hebben misschien weleens gehoord van de Trinitarian Bible Society (TBS). Dit Engelse bijbelgenootschap is een zusterorganisatie van de GBS. De TBS is opgericht om de King James-vertaling van de Bijbel in stand te houden en het zuivere Woord van God ook in andere talen te verbreiden. De grondslag van deze organisatie is trinitarisch. Anders gezegd, zij is gebaseerd op de waarheid dat God één is en drie-enig.
Deze waarheid wordt weerspiegeld in de twaalf artikelen. Daar staat immers: ‘Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper des hemels en der aarde...’ (art. 1), ‘en in Jezus Christus, Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere...’ (art. 2). En: ‘Ik geloof in de Heilige Geest’ (art. 8).

Meer artikelen
De Apostolische Geloofsbelijdenis is dus ontstaan vanuit de leer van de Drie-eenheid. In de loop van de tijd werden meer artikelen toegevoegd. Ze kregen een plaats onder de genoemde drie hoofdpunten. De opkomst van allerlei dwalingen maakte het noodzakelijk om méér te zeggen dan alleen: ‘Ik geloof in God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest’.
De kerk moest concreet zijn in haar spreken over de drie Goddelijke Personen. Dat gold dus ook van de derde Persoon. Het is die Geest uit Wie de kerk geboren is (art. 9), Die de ogen van een verloren zondaar opent voor de vergeving der zonden (art. 10) en Die Gods volk doet delen in de twee weldaden waar de twaalf artikelen mee eindigen: de wederopstanding des vleses en een eeuwig leven (art. 11 en 12). Zo groeide dus de Apostolische Geloofsbelijdenis aan, artikel voor artikel, totdat ze haar definitieve vorm kreeg rond het jaar 500 na Christus.

Nedergedaald ter helle?
Zo is ook het zinnetje ‘nedergedaald ter helle’ in de geloofsbelijdenis terechtgekomen. Van Christus wordt gezegd dat Hij ‘geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle’. Deze volgorde kan de indruk wekken dat Christus na Zijn dood is afgedaald naar de hel. We lezen daar echter niets over in de Schrift. Waarom staat die nederdaling dan helemaal aan het eind?
Nu we gehoord hebben hoe de twaalf artikelen zijn ontstaan, is het antwoord niet moeilijk. De woorden over Jezus’ nederdaling zijn het allerlaatst erbij gekomen. Bovendien zijn ze een samenvatting van het zwaarste van Jezus’ lijden: de helse benauwdheid die Hij moest ondergaan om Zijn volk te verlossen. Onze Catechismus verklaart dat zo helder: Christus ging niet lichamelijk naar de hel, maar Hij leed de helse pijnen in de hof van Gethsemané en aan het kruis op Golgotha.

Met hart en mond
We hebben inmiddels iets gezien van de Apostolische Geloofsbelijdenis, van haar naam, oorsprong, opzet, inhoud en schoonheid. Aanstaande zondag zal het weer klinken van de preekstoel: ‘Maar doen wij nu eerst belijdenis van ons algemeen en ongetwijfeld christelijk geloof’.
Hopelijk begrijpen we dan iets beter wat er daarna volgt. Belangrijker nog is dat de Heere ons verstand verlicht en de waarheid afdrukt in ons hart. Dan kunnen we niet anders dan vanbinnen mee-fluisteren: ‘Ik geloof in God de Vader...’, ‘en in Jezus Christus...’, en o wonder: ‘Ik geloof in de Heilige Geest’. Ja, dan willen we dat ook graag uitspreken in het openbaar. Met hart en mond!
(wordt vervolgd)


Krabbendijke, ds. C. Sonnevelt

Dit artikel werd u aangeboden door: De Saambinder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 6 juni 2013

De Saambinder | 20 Pagina's

‘Maar doen wij nu eerst belijdenis…’

Bekijk de hele uitgave van donderdag 6 juni 2013

De Saambinder | 20 Pagina's