LIVINGSTONE

De sultan van Zanzibar was een onbetrouwbaar man: hij had Livingstone bij diens aankomst heel vriendelijk ontvangen en hem hulp toegezegd, maar in stilte had hij last gegeven, om de zendeling zoveel maar mogelijk was in de weg te leggen. Toen Livingstone uitgeput in Ujiji was om weer op krachten te komen, had de zendeling ruim veertig brieven naar huis geschreven; door Arabieren zouden ze naar de kust worden gebracht om daar per schip naar Engeland gestuurd te worden, maar... niet één brief werd in Engeland besteld. Daar zorgde de sultan wel voor. Aan de slavenhandel mocht geen einde komen, want aan die handel verdiende de sultan zo veel! Wat speelt in vele gevallen het geld toch een grote rol!

Dat verdonkeremanen van de brieven gebeurde listig. Livingstone wist dit later pas; dacht steeds, dat de sultan hem hielp. Als hij dragers te kort kwam en hij een verzoek tot de vorst richtte, dan verschenen er prompt helpers, al waren dit dan ook de slechtsten die je kon denken.

Niettegenstaande de grote tegenstand, zette Livingstone zijn werk voort, hem opgedragen door het aardrijkskundig genootschap: het begin van de Nijl of de Kongo op te sporen.

In Juli 1869 werd de tocht aanvaard naar het westen, de Lualaba-rivier. Niemand zou de ondernemende man kunnen tegenhouden. De slechte bedienden verlieten hem. Gelukkig bleven een paar helpers hem trouw, hoe lang de reis ook mocht duren. Aan enkele bedienden, die de dokter trouw bleven, had hij meer, dan aan twintig die voor de tocht en voor de zendeling toch niets voelden.

Hoe vreselijk was het leven van Livingstone! In vier jaar had hij geen blanke gezien. Zijn moedertaal kon hij niet spreken en beluisteren. Brieven ontving hij niet. En dat alles temidden van zwarten, die niet te vertrouwen waren. Het zou geen wonder zijn, dat Livingstone's geest totaal werd afgestompt. Maar neen, hij hield zijn geest levendig. Geregeld las hij in de Bijbel en daaruit putte hij troost en moed en kracht. Met David kon hij wel zeggen: „Indien Uw wet niet ware geweest al mijn vermaking, ik ware in mijn druk al lang vergaan."

In die tijd gebeurde het ook, dat Livingstone ooggetuige was van een inval in een nederzetting van wel 1500 inlanders. De Arabieren waren gekomen om hun slag te slaan. Slaven moesten ze hebben. Op het onverwachts begonnen de beulen tc schieten van alle kanten, zodat de rustige bewoners begonnen te gillen en te schreeuwen. Overal vielen doden en gewonden, 't Was een hartverscheurende aanblik. Ontzet sprongen tientallen in de rivier om te ontkomen, 't Was een rennen door elkaar en een gillen dat je er naar van werd.

Moeders zagen hun gewonde en gedode kinderen liggen, terwijl zij zelf door de onverlaten werden geboeid om weggevoerd te worden. In korte tijd waren de ongedeerden gebonden, terwijl de rest van de bevolking van het dorp verminkt of dood achterbleef.

De beestachtige Arabieren vonden Livingstone, die alles had aanschouwd.

, , Gij zijt erg ziek, " sprak de slavenhandelaar. „Maar we kunnen U helpen. Gij kunt met ons mee teruggaan naar Ujiji voor vierhonderd Engelse ponden."

Wat moest Livingstone doen ? Ziek was hij. Dat wist hij maar al te goed. In zijn ontlasting was bloed, en zijn krachten waren afgenomen. Hij moést wel terug naar Ujiji, ook al om nieuwe voorraden te halen. Maar liever zou hij sterven onderweg, dan met die beesten op reis.

Met de kracht, die nog in hem was, stond hij op. Zonder de handelaar één woord toe te voegen liep hij weg. Zijn trouwe vrienden volgden hem. Vlak langs het hoofd van de zendeling snorde een speer, die trillend in een boomstam bleef steken, 't Was haast met Livingstone gedaan. Maar wonderlijk genoeg, de drie manden bleven gespaard. Ze baanden een weg door het dichte woud. Ze wisten, dat ze ten dode waren opgeschreven. Livingstone mocht niets uitbrengen van hetgeen hij had gezien. Maar deze gedachte deed de zendeJing juist al de kracht bijeen verzamelen om uit de handen van de Arabieren te komen. De wereld moest weten hoe schrikkelijk hier werd gehandeld.

In October 1871 kwam het drietal te Ujiji aan. Onderweg hadden ze met z'n drieën om de beurt wacht gehouden, gekleed in vodden en bevangen door koorts.

Overal hadden de Arabieren verteld, dat de zendeling dood was.

Tot in Amerika was het gerucht van Livinstone's tochten in Afrika doorgedrongen, maar de laatste jaren hoorde niemand meer iets van hem. De eigenaar van het Amerikaanse blad de „New York Herald" riep een van zijn beste journalisten bij zich en sprak: „Waar denk je, Stanley, dat Dr Livingstone zit? Hij is nu al jaren in Afrika."

„We weten niet waar hij ergens is. Er wordt verteld, dat hij dood is, " antwoordde Stanley.

„Toch wil iedereen weten wat er met hem gebeurd is. Ga naar hem toe, Stanley. Probeer hem te vinden. Is het niet levend, dan vind je misschien zijn gebeente. Neem zoveel geld als je nodig hebt, maar vinden moet je hem."

Henry Moreland Stanley was op reis gegaan naar Afrika. Hij was doorgedrongen tot in de omgeving van het Tanganjika-meer. De 28e October 1871 was hij nog slechts een paar honderd meter van Ujiji af.

Nu moest de ontmoeting wel volgen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen