Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Op bezoek bij Edison

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Op bezoek bij Edison

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het winterverblijf van de Amerikaanse uitvinder Thomas Alva Edison (1847-1931) is een van de wonderlijkste woonomgevingen die je je voor kunt stellen. Niet alleen vanwege het indrukwekkende laboratorium en het museum, waar zijn vele honderden uitvindingen te bezichtigen zijn, maar evenzeer vanwege de unieke tropische botanische tuin die honderden zeldzame soorten planten, bomen en heesters uit alle delen van de wereld bevat. Edison gebruikte ze voor zijn experimenten en uitvindingen.

Het is ongekend wat Edison presteerde. Als de moderne mens naar de radio luistert, een typemachine gebruikt, een film bekijkt, het licht aan doet, dan heeft hij dit alles aan Edison te danken. Aan de medische wereld gaf hij het apparaat om röntgenfoto's te maken. Hij vroeg daarvoor geen patent aan, omdat snelle verspreiding van deze techniek levens zou sparen.

Edison "schonk" ons de elektrische motor, de generator en de microfoon. Zijn grootste uitvinding noemde hij de grammofoon. Deze bracht muziek in de huizen, en voor Edison verheft de muziek, naast religie, de mens meer dan welk ander ding na de geboorte van Christus. Edison wilde de wereld comfortabel maken, een plaats om van te genieten.

Uniek complex
Het Edison Winter Home, dat zijn gedachtenis levend houdt, is een uniek complex. Het is gelegen aan de rivier de Colosahatchee. Veertien mijl verderop mondt deze uit in de Golf van Mexico.

Edison was reeds op 38-jarige leeftijd weduwnaar. Ook werd hij omstreeks die tijd ernstig ziek. De doktoren raadden hem destijds aan om een warmer, tropisch klimaat op te zoeken. Een betere omgeving had hij in Fort Myers niet kunnen uitzoeken. De heldere zon, de schaduw van de bomen en de koele zeebries maakten zijn winterverblijf tot een ideale woonomgeving.

In deze plaats woonde hij met zijn tweede vrouw totdat hij op 84-jarige leeftijd, dat was in 1931, stierf. Het complex bestaat uit twee woningen, een huis om in te wonen en een huis om in te slapen; verder laboratoria van de uitvinder en zes en een halve hectare botanische tuinen, sinds 1947 in bezit bij de burgerlijke gemeente Fort Myers.

De twee woningen waren de eerste voorgefabriceerde woningen in Amerika. In 1885 liet Edison ze met vier schepen naar deze plek transporteren. De tweede woning vond Edison nodig omdat hij een hekel had aan etenslucht en aan de warmte die door het koken veroorzaakt werd.

In zijn tijd was er geen trein, zodat gasten moesten overblijven. Om de verstandhouding goed te houden, en de nodige afstand tot hen te bewaren, konden ze een aparte afdeling bewonen.

Experimenten met planten
Edison hield van tuinen en bloemen, maar dat niet alleen; hij gebruikte ze ook als grondstofvoor zijn experimenteel onderzoek. Zo deed hij bijvoorbeeld pogingen om rubber te produceren. Edison was geïnteresseerd in de produkten en de bijprodukten die uit deze planten gedestilleerd konden worden.

Door kruisingen van planten slaagde Edison ten slotte erin een boom te kweken die vijf meter hoog werd en voor 12 procent uit rubber bestond. In zijn laboratorium verrichtte hij verder pionierswerk voor het vervaardigen van synthetische rubber. 

Edison voorspelde na de Eerste Wereldoorlog een nieuwe wereldoorlog, waarin een tekort aan rubber zou ontstaan. Beide voorspellingen werden bewaarheid. Rubber was zo belangrijk omdat de industrie in toenemende mate daarvan afhankelijk was.

Henry Ford, de autogigant, en Harvey Firestone (bandenfabrikant) hadden beiden rubber nodig en haalden Edison over tot onderzoek in die richting. De drie waren goede vrienden van elkaar. Naast Edison Home staat de woning van de welgestelde Henry Ford. Ford betaalde het onderzoek van Edison.

Unieke collectie
Veel unieke bomen en planten zijn op het complex aanwezig. Edison betrok exemplaren via vrienden en relaties uit alle mogelijke delen der wereld. Ze kwamen uit Zuid-Amerika, Midden-Amerika, Afrika, het Verre Oosten, China en Japan. Momenteel zijn er 400 soorten bomen en heesters, waarvan negentig procent uitheems is.

Zo nu en dan is in de tuin de geweldige knal van de "dynamietboom" (Hura Crepitans) te horen. De rijpe vrucht van deze boom, ter grootte van een tomaat, explodeert met een geweldige kracht, vergelijkbaar met het geluid van een geweerschot. Delen van de vrucht vallen in een straal van zeventig meter om de boom.

Het sap van de boom is giftig, maar kan wel worden gebruikt, onder meer voor de behandeling van kinderverlamming. Delen van bamboestruiken gebruikte Edison als gloeidraad voor zijn lampen. Zelfs de bijenkorven hadden bij Edison een dubbelfunctie.

Edison was van Nederlandse afkomst en betrok deze korven uit ons land. De bijen waren nodig om de bloemen te bestuiven en om bijenwas te produceren. Die opbrengst gebruikte hij weer voor zijn platenspelers en de papierproduktie.

Eerste zwembad
De Banyan boom (Bengaalse ficus) was slechts een stam van 5 centimeter toen Fireston hem in 1925 vanuit Indië meebracht. Nu heeft de stam een omvang van 135 meter. Opzienbarend is ook het zwembad. Het was Florida's eerste zwembad. Edison bouwde het rond 1900. Hij gebruikte het alleen voor zijn kinderen en gasten.

De uitvinder vond elke lichamelijke oefening overbodig. „De Schepper heeft ons het lichaam geschonken om alleen de hersenen te dragen", meende hij. Verder zei hij dat de mens van die hersenen slechts twee procent behoefde te gebruiken, „zo rijk heeft de Schepper ons toegerust." Het bad heeft een diepte van drie meter en ontvangt water uit een kunstmatige bron.

Dat water vloeit via een ondergronds aangelegd irrigatiesysteem naar bomen en planten. Op de plek waaraan Edison Home gelegen is, is de rivier bijna vier kilometer breed. Aan de oever waarop de woning zich bevindt, is het water zes graden warmer dan aan de overzijde. Juist dit warm waterreservoir maakt een tropische tuin mogelijk.

Laboratorium
Het boeiende van het Edisoncomplex is, dat alles gelaten is in de staat zoals het was toen Edison stierf. Dat initiatief hebben we aan zijn zoon Charles te danken. Ook een bezoek aan Edisons laboratorium is de moeite waard. De vele honderden flessen bevatten extracten van de verschillende planten die Edison gebruikte bij zijn speurtocht naar synthetische rubber.

De kabinetten aan de wand bevatten zaden van alle mogelijke planten in de Verenigde Staten. Edison vroeg namelijk aan de voorzitters van de spoorwegmaatschappijen om hem via de opzichters van de voorste wagons alle verschillende planten te doen toezenden. In zes weken tijd had hij alle planten van de VS in huis, van de westkust tot de oostkust.

In het laboratorium is ook een bed te zien. Dat was bedoeld voor Edison om een dutje te doen van zo'n vijf of tien minuten. Edison sliep vanwege zijn doofheid ongestoord. Vijftien minuten rust deden hem even goed als verschillende uren bij anderen.

De donkere kamer (doka) in het complex had hij nodig om zijn foto's te ontwikkelen en om te experimenteren met het verschijnsel film. Zijn rubberen slippers zijn nu nog te zien.

Uitvindingen
Bezoekers komen in het museum de uiteenlopendste uitvindingen tegen. Allereerst zijn dat de grammofoon (in 170 typen en allemaal verschillend!), de gloeilamp en de telefoon.

Vele honderden lampen bewijzen Edisons pogingen om het volmaakte licht te creëren. De ontsteking bestond toen nog niet uit een enkele draad, maar uit een groot aantal aan elkaar gevlochten draden. Bijenwas diende als verbindingsmateriaal.

Een apparaat om röntgenstralen op te wekken, veroorzaakte ooit de dood van een employé. Naar verluidt begon zijn haar uit te vallen, werd zijn lichaam bedekt met zweren en stierf de man enkele jaren later. Edison stopte toen met deze experimenten.

Het ontwerpen van licht heeft Edison veel tijd gekost. Zijn vooronderzoek bestaat uit 200 boeken met aantekeningen, met een totaal van 40.000 pagina's. Ook voor de uitvinding van de accumulator waren vele experimenten noodzakelijk, maar liefst 9000. Edison bemoedigde zijn assistenten, want, zei hij: Het zijn geen mislukkingen. 9000 dingen hebben niet gewerkt, 9000 dingen hoeven we dus niet over te doen!

Het kostte hem volgens de gids nog 41.000 experimenten om resultaat te boeken. Edison was ook uitvinder van tal van dingen die minder wereldschokkend zijn, maar waarvan we nu de vruchten plukken, zoals de elektrische ventilator, de sigarettenaansteker, de tafellamp, de voetschakelaar, de bougie, de waterverzachter, de elektrische naaimachine en nog veel meer.

Edison verrichte ook pionierswerk op telegrafie- en telefoniegebied: Hij maakte de eerste automatische zender, de eerste meervoudige ontvanger en de eerste microfoon.

Fotografisch geheugen
Edison had een fotografisch geheugen. Er wordt verteld dat hij zich boekpagina's feilloos wist te herinneren. Op regenachtige dagen gaven kleinkinderen hem een telefoonboek en moest hij een bladzijde lezen en daarna weer sluiten. De kinderen vroegen hem naar de naam bij een bepaald nummer en Edison vertelde het hun.

Zijn doofheid kwam hem naar eigen zeggen goed uit. Zo kon hij zich beter concentreren en was hij verstoken van veel overbodig gepraat. Het aantal uitvindigen dat Edison deed is ongekend. Meer dan 1000 patenten schonk hij Amerika, vertelt de gids trots. „He was absolute" (Hij was gewoonweg de beste).

Dat heeft natuurlijk alles te maken met die typische, Amerikaanse manier van overdrijven, maar zo'n oordeel is ook terecht. Was Edison een genie? Zelf zei hij dat iedereen een genie kan zijn. Genie-zijn betekent, zei hij immers, „98 procent inspanning en slechts twee procent inspiratie."

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 11 januari 1995

Terdege | 68 Pagina's

Op bezoek bij Edison

Bekijk de hele uitgave van woensdag 11 januari 1995

Terdege | 68 Pagina's