Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

„Jonge kerkverlaters gaan meestal mee met hun ouders"

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

„Jonge kerkverlaters gaan meestal mee met hun ouders"

verslag vervolgsynode

15 minuten leestijd Arcering uitzetten

Druppelsgewijs komen de verschillende afgevaardigden binnen. In hun ene hand een beker warme koffie, in hun andere hand een tas of koffer waarin de synodestukken zitten. Handen worden geschud waarna elke afgevaardigde zijn plaats achter het bordje van zijn partikuliere synode inneemt. In september heeft de Generale Synode twee dagen vergaderd en nu staan er opnieuw twee drukke vergaderdagen gepland. De pracses, ds. A. F. Honkoop. opent de vergadering. Hij laat zingen uit Psalm 141. Onder begeleiding van het prachtige orgel zingen de zware mannenstemmen: , , 'k Roep Heer, in angst tot II gevloden, Ai, haast IJ tot mijn hulp en red; hoor naar de stem van mijn gebed, daar ik IJ aanroep in mijn noden" en „Zet, Heer' een wacht voor mijne lippen...."

Na het gebed spreekt ds. Honkoop naar aanleiding van Psalm 141 enkele woorden ter opening. David was in nood. Hij vluchtte daarmee niet tot mensen maar tot God. Met Hem is David nog nooit beschaamd uitgekomen. In zichzelf was hij een arme. verloren en onwaardige zondaar. Hoe kon hij dan zeggen: Mijn gebed worde gesteld als reukwerk voor Uw aangezicht..."? Wel. hier wordt heengewezen naar de bediening van Christus. Zie ook in Openbaring 8:3: n hem werd veel reukwerk gegeven, opdat Hij het met de gebeden aller heiligen zou leggen op het gouden altaar, dal voor de troon is. Broeders, dat uil ons midden dat gebed mocht opgaan. Dc Heere Jezus leeft nog. daarom kunnen en mogen we met onze noden tot de Heere gaan. O. laten we niet tc klein van Hem denken. Er is een Jezus Die leeft. Er is een Hogepriester die voor het aangezicht van God staat om voor de Zijnen le bidden. En de eerste vraag die David stelt in Psalm 141 is: .Heere. zet een wacht voor mijn mond...." Hij kende zichzelf. Hij was bang dat hem iets onbedachtzaams zou ontglippen. Broeders, mocht die vrees ook maar bi j ons zijn opdat we niet onszelf zoeken maar wat des Heeren is...

Theologische school

Na enkele ingekomen stukken deelt de praeses mee dat het curatorium van de theologische school zich zorgen maakt over de situering en omgeving van de huidige school in Rotterdam: ..De omgeving verpaupert, de school is zowel voor studenten als docenten vaak moeilijk bereikbaar. Bovendien slaat er voor meer dan één miljoen gulden aan boeken in de school. Vandaar de vraag: wal te doen in de toekomst? Het leek het curatorium goed om uit te zien naar een andere plaats om daar in de toekomst een nieuwe school te bouwen. Kan de synode zich daarin vinden? "

Op zich kan de synode zich daarin vinden. Zelfs meer dan dat. Want de meerderheid vindt dat het curatorium toestemming moet krijgen om - nadat een geschikte plaats is gevonden - ook verder te kunnen handelen ten aanzien van konkrete bouwplannen, anders moet het curatorium lot de volgende synode - over drie jaar - wachten voordat het verder kan gaan. Aldus wordt besloten. Via dc partikuliere synode zal tussentijds geïnformeerd worden over de gang van zaken. Niet 'geraadpleegd' zoals een afgevaardigde voorstelt. ..Want", zo merkt de praeses op. ..dan krijgen we

zoveel raad dat we geen raad meer weten. Dan krijg ik morgenochtend telefoontjes met: ..Dominee, ik weet nog een stukje grond" of ..Dominee, daar staat nog ccn gebouw, misschien is dat wat".

Zending

's Middags staat het rapport van het Deputaatschap voor dc Zending op dc agenda. Een afgevaardigde vraagt zich af of het zo verstandig is om nieuwe zendingsterreinen te openen nu er zo'n tekort aan zendingswerkers is. De voorzitter van het Deputaatschap voor de Zending, ds. J. J. van Eckeveld: ..De nood is inderdaad groot. Maar ondanks een tekort aan mensen voelen wc ons toch gedrongen om nieuwe z.endingsgebieden te openen."

Op de synode is een brief binnengekomen van de zendingskerk in Nigeria. Dez.e briefis opgesteld in het Engels. De vice-praeses: „Kunnen wc die brief zo behandelen? Dan gaan wc er vanuit dat de inhoud duidelijk is en anders doet u maar alsof u het begrijpt". Gelukkig beschikt één van dc afgevaardigden over een Nederlandse vertaling. Deze wordt voorgelezen. De zendingskerk in Nigeria vraagt of de Nederlandse kerk korrespondentiebanden wil aangaan met hen. Dat houdt onder andere in: * recht op het brengen van bezoek aan eikaars synodes met een adviserende stem; * acht nemen op elkaar in leer en leven; * toegang hebben van predikanten tot eikaars kansels indien ze de taal van het land beheersen.

Ook de zendingskerk in Irian Jaya (Indonesië) vraagt of de Nederlandse kerk een korrespondentieband aan wil gaan. Wil ccn Nederlandse predikant daar op dc kansel klimmen, dan moet hij wel of ccn plaatselijke stamtaal (waarvan er 900 zijn!) of het Indonesisch beheersen.

Besloten wordt mei beide kerken een korrespondentieband aan te gaan.

Evangelisatie

Vervolgens komt het Deputaatschap voor Evangelisatie aan de orde. Eén van de vragen is: ..In Amsterdam zijn de gemeenten Centrum en Noord samengevoegd. Wat gebeurt er met het kerkgebouw van Amstcrdam-Ccnlru m? Overweegt men om daar een evangelisatiepost te openen? " De voorzitter van het deputaatschap. ds. Chr. van der Poel: ..Wij hebben dat inderdaad besproken en staan daar sympathiek tegenover. Maar het is niet zo eenvoudig om een evangelist te krijgen.

Dikwijls lopen dc gesprekken voor zowel het deputaatschap als voor de betrokkene op ccn teleurstelling uit."

Problemen in Amerika

Voordat de eerste vergaderdag afgesloten wordt, komt nog even het rapport van de kommissie Onderzoek Kerkverlating op tafel. Het zal hoofdstuk voor hoofdstuk doorgenomen worden. Verder dan de eerste drie inleidende hoofdstukken komt de synode echter niet.

's Avonds zal in een besloten vergadering, waarin alleen ambtsdragers aanwezig mogen zijn. gesproken worden over de problemen binnen de Amerikaanse gemeenten.

De volgende dag opent ds. A. Moerkerken de vergadering. Als hij de te zingen psalm heeft opgegeven, wordt het stil in de kerk. Het orgel laat niet van zich horen. Plots hakt een van dc afgevaardigden de knoop door en zet met forse stem in. Enkele sekonden later vullen de tweehonderd aanwezige mannen het Utrechtse kerkgebouw met hun zang. Voordat de vergadering verder gaat met de bespreking van het rapport over de kerkverlating moet eerst een ander punt afgehandeld worden. Dc voorzitter deelt mee dat het moderamen naar aanleiding van de besloten vergadering een brief heeft opgesteld. Ds. Van Eckeveld leest deze brief aan de Amerikaanse gemeenten voor. De brief bevat een blijk van medeleven, ccn oproep om te handelen volgens de kerkorde en een advies genomen besluiten eventueel

nog eens te heroverwegen. De synode stemt in met deze brief, zodat hij verzonden kan worden naai Amerika

Kerkverlating

Vervolgens slaan alle synode leden het rapport van de kommissie kerkverlating weer open. Vanaf de galerij zijn duidelijk de vele strepen en kleurtjes in sommige rapporten te zien. Voor de voorzitter is het niet te hopen dat dit allemaal vragen zijn. Gelukkig valt het mee.

Aan de beurt is hoofdstuk 4. 'Een peiling van dc tijd'. Het begint met een korte schets van het kerkelijk leven rond de eeuwwisseling. Daarna beschrijven dc auteurs hoe de maatschappij zich langzaam, maar steeds sneller van God heeft afgekeerd. Helaas is de kerk niet achtergebleven. De kenmerken van deze ontwikkelingen zijn volgens de kommissie vandaag ook in de Gereformeerde Gemeenten te vinden. In een paar alinea's vraagt de komissie bijzondere aandacht voor de jongeren. ..Zij vallen op door hun kleding en haardracht, ja door hun totale levensgedrag". Toch oefent dc levensstijl van de moderne jeugd grote aantrekkingskracht uit op 'onze kerkelijke jeugd', stelt de kommissie. Daarom: „Ouders en onderwijsgevenden op reformatorische scholen moeten zich moeite getroosten een christelijke levensstijl te handhaven".

Een thema dat steeds naar voren komt in dit hoofdstuk, is het belang van hel christelijk gezinsleven. Volgens een wetenschappelijk onderzoek zou hel gezinsleven en het voorbeeld van de ouders meer invloed uitoefenen op jongeren dan school, vrienden en media. In het lijstje oorzaken van kerkverlating aan het einde van hoofdstuk 4 treffen wc dan ook de 'uitholling van het gezin' in deze tijd.

De cijfers

Het hoofdstuk roept een enkele vraag op. Na de beantwoording gaat de vergadering door naar hoofdstuk 5. In dit belangrijke hoofdstuk staan de resultaten van het onderzoek op een rijtje. Het onderzoek begint in 1965 en eindigt in 1990. Wat direkt opvalt als je de cijfers ziet. is de groeiende stroom van mensen die de Gereformeerde Gemeenten verlaten. In 1965 verlieten er bijna evenveel mensen onze gemeenten als erbij kwamen, namelijk 545. In 1990 is het aantal kerkverlaters gestegen naar 1692. Overigens verstaat de kommissie onder kerkverlaters alle mensen die de Gereformeerde Gemeenten verlieten.

Wat ook opvalt, is dat de meeste mensen die onze kerk de rug toekeren, lid worden van de Nederlandse Hervormde Kerk. in 1990:994. Van de overigen gingen er 259 naar een andere kerk en verlieten er 487 definitief het kerkelijk leven. Ook blijkt uit dc ci jfers dat dc kerkverlating in de Randstad hel grootst is. Uit onderzoek onder de kerkverlatens is gebleken dal de meesten de kerk verlaten met het hele gezin (59%). De overigen verlieten de gemeenten zelfstandig, waaronder veel jongeren en doopleden (31.5%). Totaal waren bijna 63% van alle kerkverlaters in 1990 jongeren en doopleden, waarvan de meesten met hun vader en moeder meegingen.

Maar de kommissie heelt niel alleen het aantal kerkverlaters geteld. Ook is hun gevraagd waarom zij onze gemeenten verlieten. Uit de antwoorden blijkt dat een groot deel bezwaar had tegen de leer en de prediking. Iets minder

mensen hadden moeite met dc levensstijl binnen onze gemeenten. Verder werd vaak als reden aangevoerd: huwelijk, tc moeilijke preken of leesdiensten cn hel bezit van televisie.

Ambtsdragers, ouders en jongeren

Nadat over dit 'onthutsende" hoofdstuk enkele vragen gesteld zijn door de synodeleden. stelt de voorzitter voor hoofdstuk 6 te behandelen. Dit hoofdstuk wil aangeven hoe de G e re fo rmee rde G e mee nten staan in deze tijd. Aan de orde komt de leer van de Gereformeerde Gemeenten, de plaats van onze gemeenten in de maatschappij en temidden van de andere kerken, de ambten, het gezin en de jongeren. Aan het einde van de paragraaf over de ambten, vragen dc auteurs zich af. of onze ambtsdragers nog steunpunten zijn aan wie wezenlijke vragen gesteld kunnen worden cn of zij voorbeelden zijn voor de jongeren. Aan de gemeenteleden wordt gevraagd of zij hel ambt aller gelovigen kennen. Uil onderzoeken i.s gebleken dat veel mensen de kerk verlaten omdat het christelijk geloof van huis uit zonder wezenlijke inhoud is gebleven, stellen de auteurs. De auteurs van het rapport roepen de ouders op met hun kinderen over de Heere en Zijn diensl le spreken cn hen voor te leven. Ook vragen dc auteurs om gebed voor het jeugdwerk. Tijdens de bespreking van dil hoofdstuk wijst ds. Moerkerken erop dat de kerkverlating in hel begin van de jaren '70 ineens sterk gestegen is. ..Ik heb de indruk dat dit te wijten is aan dc opkomst van de massamedia in onze gezinnen", houdt hij de synodeleden voor. Een andere afgevaardigde haakt hierop in. en prijst het boekje 'De wereld in huis' van drs. A. G. Knevel aan. „In dit boekje wordt op deskundige wijze gewezen op de gevaren van de televisie. Iedere ouderling en predikant zou dil moeten lezen."

Wat nu?

Het rapport van de kommissie 'Kerkverlating' besluit met het belangrijkste hoofdstuk: 'Aanbevelingen". Enkele citaten uil dit hoofdstuk hebben we eruit gelicht en in een kader gezet. Als de aanbevelingen aan de orde komen, vragen verschillende synodeleden zich af. of de Generale Synode geen aanzet kan geven lot wal praktische aktiviteiten. ..Kunnen we niet een kommissie instellen die catechisatie-materiaal samenstelt", stolt een afgevaardigde voor. Een ander ziet meer in een soort 'bijscholing' van catechiseermeesters, maar dan per classis. Een derde noemt een handleiding bij hel boekje van Hellenbroek. Tenslotte vat een van de synodeleden deze opmerkingen samen, door tc stellen dal dc 'praktische spits' ontbreekt. Er is onderzoek gedaan, er zijn konklusies getrokken, maar wat nu? Hierop legt ds. Moerkerken uit. dat het de laak van de kommissie was om te zoeken naar de oorzaken van de kerkverlating en aanbevelingen te doen. Hoe die aanbevelingen verder uitgewerkt worden, i.s aan de synode. Kans om hierop tc reageren krijgt de synode nog niet. De voorzitter vindt het hoog tijd voor koffie. Op hetzelfde moment stapt de Utrechtse kosler. gewapend met koffiekan, de kerkzaal binnen en zakken alle synodeleden even onderuit.

Naar de kerkeraden

Na de pauze heropent ds. Honkoop de diskussie over het rapport. Hij heeft in 'de wandelgangen' vernomen, dat enkele predikanten reeds werken aan catechisatiemaleriaal. zodat de synode hiervoor verder geen initiatieven hoeft te nemen. Toch moet er iels gedaan worden, vindl ds. C. Harinck. „Ik ben bang dat dit boekje anders dichtgaat en dat er verder niets gebeurt. Kan hier niel iels op volgen? " De voorzitter stelt voor het rapport als boekje in de Kompasserie uit te geven. Voor ds. Harinck siaat dil nog niet ver genoeg. „Kunnen we dat boekje dan niet geven aan alle gemeenteleden? " Ds. Moerkerken brengt daarop in het midden dat het boekje niet gericht is op gemeenteleden. Daarop vertelt een Zeeuwse predikant dat hij het heeft laten kopiëren voor zijn kerkeraadsleden.

Tal van suggesties en ideeën rollen nu over de synodetafel, in ieder geval is iedereen ervan bevvijsl dal cr iel.s moe! volgen. Als beslissing komt er uit: er zal voor ieder kerkeraadslid een exemplaar van het rapport komen. Deze zullen naar de kerkeraden verstuurd worden met de aanbeveling het rapport met elkaar te bespreken. „Laat ze er desnoods een avond voor uittrekken", vindt vice-voorzitter ds. Moerkerken. Hiermee i.s dit belangrijke

agendapunt afgerond. De volgende punten, benoemingen deputaten en een appèlschrift van een van de gemeenteleden.

worden snel afgehandeld. Over het laatste punt heeft een kommissie een rapport opgesteld dal door de synode wordt goedgekeurd. Een van de kommissieleden laat een indrukwekkend pak papier zien. dat hij voor het onderzoek heeft doorgeworsteld.

Zending onder Israël

Dan zijn de zogenaamde Tnstrukties' aan de beurt. Dit zijn punten die op verzoek van verschillende Partikuliere Synoden op de agenda van de

Generale Synode zijn gezet. De eerste instruktie gaat over onze roeping ten aanzien van Israël. Tijdens de vorige vergadering in september 1992 is een kommissie in het leven geroepen die dit onderwerp moest onderzoeken. Dit heeft de kommissie grondig gedaan, met het resultaat een 56 pagina's tellend rapport. De konklusie van de kommissie is kort gezegd: de beloften voor Israël uit het Oude Testament zijn ook nu nog van kracht, al hebben ze ook betekenis gekregen voor de kerk. Omdat de Heere middellijk werkt, hebben wij de roeping het Evangelie onder de Joden te verkondigen en daarnaast daadwerkelijke hulp te verlenen.

Aan het einde van het rapport stelt de kommissie dan ook voor een 'Deputaatschap voor Evangelieverkondiging onder Israël' te benoemen. Wanneer de synode het woord krijgt, blijkt niemand tegen deze konklusie te zijn. Alle afgevaardigden zijn het erover eens dal er iets gedaan moet worden. De vraag is alleen, hoe?

Ds. Van Eckeveld vindt het oprichten van een deputaatschap wal voorbarig. Hij ziet meer in een vervolg-kommissie. die dit onderwerp eerst eens verder onderzoekt.

Ds. Boogaard is het hiermee eens. maar dan moet het wel een kommissie zijn die ook iets kan ondernemen als cr zich moge 1 ij kheden voordoen. Hierna ontstaat er een diskussie of er wel of geen deputaatschap moet komen. Er wordt een nieuw idee geopperd: geen kommissie, maar een seklie die onder het Deputaalsehap voor de Zending valt en eventueel aktiviteiten kan ontplooien. Maar nog kunnen de synodeleden het niet eens worden. Uiteindelijk zet de voorzitter een punt achter de diskussie door alle synodeleden, hoofd voor hoofd, te vragen waar zij voor zijn. De uitslag is 17 voor een deputaatschap en 23 voor een sektie van het Deputaatschap voor de Zending. Het wordt dus een sektie die in de komende drie jaar de praktische mogelijkheden voor zending onder de Joden zal onderzoeken. Een nieuwe belangrijke stap in de richting van zending onder Israël is genomen. Een historisch moment voor de Gereformeerde Gemeenten.

Dominees en de media

Hierna wordt nog een aantal 'instrukties' besproken. Zo is er een vraag of de stem van een ambtsdrager meer gewicht heeft dan die van een gemeentelid. wanneer ze in een bepaalde zaak tegenover elkaar staan. Het blijkt geen eenvoudige vraag te zijn. Verschillende afgevaardigden zijn ervoor geen uitspraak te doen.

Uiteindelijk vat de voorzitter de diskussie samen: ..In principe wel. maar dit geldt niet voor alle gevallen".

Verder is er een vraag over handoplegging bij de bevestiging van nieuwe predikanten, de toerusting van leerkrachten uit onze gemeenten en het spreken van predikanten in omroepprogramma's. De laatste vraag is van Partikuliere Synode Oost. Zij stelt voor niet alleen het deelnemen aan programma's door ambtsdragers te verbieden, maar ook het lidmaatschap van een omroep. Ds. Honkoop wijst er echter op dat de toezicht op de predikant een taak is van de kerkeraad en niet van de synode.

Bovendien waarschuwt hij voor het maken van teveel geboden. ..Als we zo wetten gaan maken, moeten we straks op huisbezoek een lijst meenemen en vragen: bent u daar lid van en daar...." Uiteindelijk besluit de synode een vermaning naar de gemeenten te sturen waarin opgeroepen wordt tot een 'getrouwe levenswandel naar Gods Woord' en waarin gewaarschuwd wordt voor invloeden van buitenaf.

De synode ten einde

Omstreeks 5 uur kan de voorzitter tevreden vaststellen dal alle zaken aan de orde zijn geweest. Traditiegetrouw staat zijn 'buurman', de scriba van de synode op om de voorzitter te bedanken voor de goede leiding van dc vergadering. Daarna sluit ds. Honkoop de vergadering.

Even later is de kerk gevuld mei handenschuddende mannen. Hier en daar wordt nog een agenda getrokken, waarschijnlijk om een predikbeurt of een vergadering te regelen. In de hal weten enkele aanwezigen nog wat overgebleven broodjes te bemachtigen voor onderweg. Je zou nog maar helemaal naar Terneuzen moeten, of Groningen....

Tussen de vertrekkende mensen schuift een van de scriba's met een zware aktetas naar de zaal achter de kerk. Zijn werk begint nu pas goed....

Wim Polinder

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 februari 1993

Daniel | 32 Pagina's

„Jonge kerkverlaters gaan meestal mee met hun ouders

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 februari 1993

Daniel | 32 Pagina's