Ter gedachtenis

Vrijdag 9 juni stierf op de leeftijd van 86 jaar te Poederoyen Wijnand Bok, die vele jaren de gemeente daar als ambtsdrager gediend heeft. Met hem is een bekend figuur heengegaan. In bredere kring was hij gezien en vooral bemind. Het is niet onze bedoeling een overzicht van zijn leven te geven. Ook niet een opsomming van zijn arbeid. Voor hem gold het „wat hebt gij, dat gij niet hebt ontvangen?” Het belangrijkste is, dat deze eenvoudige man genade heeft gekregen om de Heere te vrezen in zijn leven. Is dat iets anders dan genade? En toch alleen in het licht van die genade is de gedachtenis van de rechtvaardige tot zegening. Zo wensen we in het kort iets te schrijven na zijn leven en sterven. Dan gaat het niet om hem, maar om Gods werk in zijn leven geopenbaard. Daarin alleen wordt de Heere verheerlijkt. Wat van de mens is valt weg. Het behoeft ook niemand vreemd te vinden, dat we deze regels schrijven in dit blad. Als er iemand zich verblijd heeft in dit blad, dan was het onze overleden broeder. Hij was gebonden aan de schriftuurlijk-bevindelijke prediking en beleefde het verval van het erfdeel van de kerk in de vreze Gods. Daarom hield hij zich verre van onwaardige strijdmethoden en verheugde zich in de mogelijkheid om te getuigen voor de waarheid en tegen de geest van onze tijd, die in ons blad gegeven is. Hij vond er met alle gebrek in terug, waarom het hem in zijn leven door Gods goedheid begonnen was.

De Heere werkt middellijk, al kunnen de wegen verschillend zijn. Het Woord van vrije genade had in het voorgeslacht van Wijnand Bok een plaats gekregen. We vinden zijn naam al in de geschiedenis van de kerk der afscheiding te Poederoyen. In het eerste stuk, dat ons melding maakt van de afscheiding daar ter plaatse, lezen we deze naam. De grootvader van de overledene wordt daar genoemd als diaken van de gemeente, die op 4 november 1834 ontstaan is. Hij wordt vermeld als Wijnant Bok, diaken van de „waare Gereformeerde Kerk in de gemeenten Pouderooijen en Brakel”. Het is opmerkelijk, dat de afscheiding te Poederoyen al enkele weken na die te Ulrum met Ds. de Cock en slechts enkele dagen na die van Doeveren,en Genderen met Ds. Scholte heeft plaatsgevonden.

Achter het huis van deze diaken werd wel gepreekt in de open lucht op een weiland. Van alle zijden stroomden dan de mensen toe om Gods Woord te horen. Het is daar gebeurd, dat op een warme zondag in Juli 1835 een schare van 400 gedurende drie en een half uur luisterde naar Ds. Scholte. Niet lang daarna kon gelukkig het kerkgebouw in gebruik genomen worden — onlangs van binnen gerestaureerd en nog altijd vergaderplaats voor de gemeente. Dit werd financieel mogelijk gemaakt door de gaven van een vrouw, die ook door huwelijk aan de fam. Bok verbonden was.

In die tijd en daarna heeft de Heere het werk van Zijn genade in deze omgeving geopenbaard. Reeds voor de afscheiding kwam het geestelijk leven naar voren en werden er gezelschappen onderhouden. De prediking van hen die in de latere jaren na Ds. Scholte veel in Poederoyen geweest zijn, sloot aan bij het wezenlijke, dat in die gezelschappen gevonden werd en gaf leiding uit Gods Woord. Hier kunnen de namen genoemd worden van Ds. Gezelle Meerburg van Almkerk en van Ds. H. M. Middel, die in Gorinchem zijn eerste standplaats had en bekend stond om zijn geestelijke prediking. Tot de dag van vandaag spreken deze namen nog. Reeds in de vorige eeuw ontstonden er naast de afgescheidenen allerlei nevenstromingen in de Bommelerwaard, waar meer voorliefde voor Ds. Ledeboer en anderen sprak. Het opvallende was echter, dat onder Gods kinderen in deze streek de band onder elkaar in de ontmoetingen bleef en beoefend werd.

Genade is geen erfgoed. God werkt naar Zijn welbehagen. Onze br. kon niet zalig worden met zijn voorgeslacht, hoezeer of het ook aan de zuivere waarheid gebonden was en Gods genade in het leven uitkwam van meer dan een. Toch sprak de leiding des Heeren. Reeds op jongere leeftijd liet de Heere Zijn werk openbaar komen. Het leven in de vreze Gods werd gekend van binnen en sprak naar buiten. Ieder, die hem gekend heeft en hem hoorde spreken kwam de eenvoud tegemoet. Het is hier niet de plaats om daar omstandig van te vertellen. Hij kende de verborgen omgang met God en getuigde daarvan tot anderen. Hij was oprecht voor God gemaakt en had voor anderen een gunnend hart. Hij wist, dat er maar één grond is in leven en sterven voor een arm zondaar om voor God te bestaan, maar kon het niet doen met een dode beschouwing daarvan. En het was ontroerend uit zijn leven te horen vertellen, hoe God hem daar licht in gegeven had. En toch bleef het strijd. Een nauw leven bracht een ruim sterven.

Wonderlijk was het in het leven van hem ten aanzien van de kerk, die hij diende. Wijnand Bok was een kerkelijk man. Veel jaren heeft hij als diaken en als ouderling gediend. Hij was meer een voorganger, die ook tal van jaren tot tweemaal toe preek las. Zelf heb ik er meermalen onder gezeten en geluisterd ook naar de catechismus van Gezelle Meerburg. De Heere had hem gaven gegeven en vooral met liefde bedeeld. Bijzonder kwam dat uit in zijn bezoeken en in zijn catechetisch onderwijs. Op classis en synode sprak hij tegen de vervlakking en vooral voor de beginselen der scheiding, die hem zo lief waren. En het opmerkelijke was, dat zelfs die het niet met hem eens was, vaak nog naar hem luisterde. Zijn spreken was gemengd met de vreze Gods en legde beslag.

En ziet, deze man, die de kerk diende naar de overtuiging van zijn hart, was tegelijkertijd ruim, als het ging over de vreze des Heercn. Velen kwamen in zijn huis die kerkelijk een andere weg gingen en aan wie hij zich geestelijk verbonden voelde. Niet alleen uit de omgeving, maar ook uit andere plaatsen waren er contacten. Gesprekken, waarin het „komt luistert toe gij Godsgezinden” beluisterd werd, waren niet vreemd. Het wonder van vrije genade bond samen.

De gemeente van Poederoyen zal veel in hem missen. Wij missen zulke broeders op het hele erf van de kerk. Er is vandaag veel, dat vreemd is aan de waarachtige beleving van de waarheid van vrije genade. We kunnen het naamkaartje dragen en in werkelijkheid de beginselen verloochenen. Ook is er een dode godsdienst, die wel de woorden gebruikt en dweept met de oude waarheid, maar van wie niets uitgaat. In onze overleden broeder zijn we geplaatst voor de beleving van de vreze des Heeren. Een grote verantwoordelijkheid is er voor het Woord, dat uit zijn leven sprak. De Schrift zegt: volgt hun geloof na! Anderzijds is dat Woord gebleven, opdat we in de wegen van Zijn inzettingen zullen wandelen. Graag willen we kerkeraad en gemeente van Poederoyen en niet het minst de familie sterkte toewensen voor de toekomst.

Een grote schare was aanwezig op de dag van de begrafenis. Dankbaar waren we, dat ook een dochter een maandenlang verblijf in het ziekenhuis onderbreken mocht om tegenwoordig te zijn voor de begrafenis van haar vader. Verschillende predikanten werden gezien. En dan: het was als in zijn leven, vele vrienden van allerlei „haren en snaren” waren gekomen.

„Let op de vrome en zie naar de oprechte, want het einde van die man zal vrede zijn”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen