TER OVERWEGING

Ds. J.H. Kuiper (red.), Handboek 2011 van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Uitg. Scholma Druk BV Bedum 2011, 608 blz., € 13,95.

Traditioneel als eerste in de rij van Jaarboeken die er in de kerken waar de CGK een kerkelijke relatie mee onderhouden, verschijnen, is hier het Handboek van de Gkv. Niet zonder reden door de uitgever – en het geldt voor alle boekjes van deze snit – een ‘nuttig en uitgebreid naslagwerk, een bron van informatie over en voor het kerkelijk leven’ genoemd. De laatste jaren is er veel discussie in de GKv over de principiële koers van deze kerken. Het leidde tot enkele uittredingen en dat lijkt nog niet tot staan te zijn gekomen. In het jaaroverzicht wordt op deze zaken ingegaan. Overigens: die uitgetreden gemeenten blijken het onderling ook niet erg goed te kunnen vinden, zo kan iedereen constateren. Het ledental van de GKv staat, mede als gevolg van deze zaken, onder druk: opnieuw moet er een dating in ledental genoteerd worden, nu van ‘netto’ 407 leden (+ 106 belijdende, - 513 doopleden) (blz. 567). In het jaaroverzicht worden verder de uitkomsten weergegeven van een landelijk onderzoek dat in de kerken is gehouden over de vraag hoe er wordt omgegaan met de liturgie. De selectie van Opwekkingsliederen blijkt breed te worden gebruikt, maar dan meestal in ‘speciale’ diensten. Andere liederenbundels gaan minder vaak open (Joh. de Heer, Zingend geloven, Elly en Rikkert). De kerken maken ruim gebruik van de onderscheiden muzikale gaven in de gemeente; opvallend vond ik daarbij het aantal gemeenten dat koperblazers inschakelt: ruim 100! Dat kom ik bij ons zelden tegen, maar misschien bezoek ik de verkeerde diensten? Het gebruik van ‘alternatieve’ versies van de Wet blijkt behoorlijk ingeburgerd: 149 gemeenten. Zo komt er nog veel meer voorbij. De schrijver eindigt met de vraag: ‘Kunnen we een balans vinden tussen vrijheid en eigen invulling enerzijds en verantwoord omgaan met de liturgie anderzijds’ (blz. 523)? En dat zal altijd en niet alleen in de GKv een spannende vraag blijven.

Dr. W.H. Velema, Op weg naar het einde.

R.M. McCheyne e.a., Vergoten voor u. Meditaties rondom het Heilig Avondmaal. Uitg. De Banier Apeldoorn 202011, 71 resp. 70 blz., ieder € 10,90.

De verbinding tussen deze twee boekjes ligt om te beginnen in de buitenkant: ze zijn precies even groot en passen in een klein handtasje of in de binnenzak van een colbert, om zo maar bijv. tijdens een reis even ter hand te nemen. De omvang (beten beknoptheid) van de stukjes nodigt daar ook toe uit. Het boekje van de hand van prof. Velema wordt als geschenkenboekje aangeduid, maar ook het andere zou als zodanig niet misstaan. Maar de verbinding ligt ook in de binnenkant, ik bedoel de inhoud: prof. Velema is zoals bekend veel bezig met de geestelijke praktijk van het ouder worden. Vanuit eigen mentale en geestelijke ervaring zoekt hij zijn weg in de Schriften en geeft gedachten door, waard om overwogen te worden. Het gaat erom vanuit de Bijbel te horen in Wie en waar men steun en houvast mag vinden op weg naar het einde. Voorbereiding op het naderende afscheid op aarde, wanneer het moment komt dat we de Here moeten ontmoeten – zijn we bereid? Maar… dat zijn in wezen ook de vragen van het tweede boekje, dat teksten biedt rond het Avondmaal. Kan ik de Here ontmoeten aan het eind van mijn leven – dat laat zich immers ook weergeven door de vraag of ik Hem kan ontmoeten aan zijn tafel? Opdat ieder zal gaan uitroepen, wat op het eind beschreven staat: ‘Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus?’ Zelfs de dood niet…

Oliver Le Gendre, Biecht van een kardinaal. Waarover de kerk zwijgt. Uitg. Kok Kampen 2010, 368 blz., € 25,-.

In dit boek wordt een fictieve kardinaal, zich bewegend binnen het Vaticaan, ten tonele gevoerd en hem legt de auteur kritische gedachten en dromen in de mond die hijzelf koestert over de macht in het bolwerk van het rooms-katholicisme. Zodoende lezen we over de gang van zaken rond de benoeming van Paus Benedictus XIV (althans… zoals de auteur die vermoedt…), van de stroperigheid van kerkelijke beslissingen in een snel verandernde samenleving en – en dit gedeelte spreekt nog het meest aan – van de droom van de auteur om een kerk te zijn midden in de modder waar haar leden (moeten) leven. Voor dat gedeelte moet men achterin zijn, in het derde deel, dat gesitueerd is in Zuid-Oost-Azië. Eén zin bleef mij daar in het bijzonder bij, op blz. 359: ‘U hebt mij geleerd dat de Kerk te vinden is waar mensen knielen aan de voet van de wereld en niet op tronen van macht en praal.’

Ds. J.T. Doornenbal, Levenskracht. Troost uit de Psalmen.

Charles Haddon Spurgeon, Liefde en trouw. Uitg. De Banier Apeldoorn 2010, 72/88 blz., ieder € 10,90.

Maarten Luther, Gij dan, bidt aldus. Het Onze Vader.

Arnoud Proos, Tijd. Uitg. Den Hertog Houten 2010, 61/84 blz., ieder € 6,50.

Een jaar met Kohlbrugge. 366 teksten. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2010, € 9,90.

John Bunyan, Gij hoort hen die Uw heil verwachten. Bijbels dagboek. Uitg. Den Hertog Houten 2010, 374 blz., € 12,90

Zes boekjes uit vertrouwde geestelijke kring. Dat is de geestelijke verbinding. Er is nog een andere verbinding: men kan ze in de binnenzak van een colbert stoppen en ze zo er even uitpakken om een stukje ervan te lezen en op zich in te laten werken (al is het boekje van Bunyan daartoe aan de dikke kant). En zo zijn ze ook bedoeld, als kleinood – gecentreerd rond de woorden die in de (onder)titels staan. Het boekje van Proos is speciaal toegesneden op jongeren; de auteur is jeugdwerkadviseur bij de Jeugdbond Geref. Gemeenten.

Arjan Markus, Adieu God. Over het afscheid van de persoonlijke God. Uitg. Meinema Zoetermeer 2010, 123 blz., € 13,50.

De predikant van de Jacobikerk in Utrecht (waar zoals bekend een gereformeerd geluid wordt gehoord vanaf de kansel) hield gesprekken met twijfelaars en zoekers over de zaak die in de titel is verwoord. Hij neemt daarbij zijn gesprekspartners volstrekt serieus en weegt hun argumenten. Hij toont ook in zijn betoog dat hij zich er rekenschap van geeft hoeveel er in deze tijd voor te zeggen is om afscheid te nemen van die persoonlijke God; is die God immers nog in te passen in onze zelfontplooiing, in het lijden van deze wereld enz.? Nee, in te passen is God nooit; en toch… en zo komt Markus tot zijn tegenover, al tastend en zoekend. Hoe lastig de materie blijft, bleek uit een gesprek in de kerk waarin hij zijn preken houdt na het uitkomen van zijn boek: twee ex-leden van de CGK zagen er geen reden in hun afscheid van deze God nog eens te heroverwegen…

Jan Hoek, Stefan Paas e.a. (red.), Praktijkgericht. Handboek voor de hbo-theoloog. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2010, 176 blz., € 16,50.

Er is bij het groeiend aantal hbo-theologen een duidelijke behoefte aan een richtinggevend boek wat betreft werkveld, verhouding tot kerkenraden, verhouding tot collega-theologen zoals predikanten enz. De hbo-theoloog is duidelijk niet meer weg te denken in kerk en samenleving. In die behoefte is nu voorzien door de uitgave van dit boek. Het is vrucht van het bezinnend werk aan de Christelijke Hogeschool Ede, met name rond het lectoraat gemeenteopbouw. Het boek valt in vier delen uiteen: wie is de hbo-theoloog, waar kan hij/zij aan de slag, wat komt hij/zij in de praktijk tegen en wat zijn relevante adressen en gegevens? Het is echt een handig boek geworden! Bij deel 1 leest men o.a. over de professionaliteit, afgezet tegen de noodzakelijke ‘nabijheid’ van de werker in de praktijk, bij deel 2 kan men bijv. terecht voor de werkvelden, en bij deel 3 overziet men het mijnenveld (soms toch?) van rechtspositie, arbeidsvoorwaarden, loopbaanontwikkeling enz. Echt een handboek dus.

Ds. J.T. Doornenbal, Komt tot de wateren. Overwegingen uit Jesaja.

John Flauel, Christus aan de deur van het hart. Elf preken over Openbaring 3 vers 20. Dr. H.F. Kohlbrugge, Tevreden met het Lam. Zeven preken. Uitg. Den Hertog Houten 2010, 126/300/100 blz., € 14,50/26,90/14,90.

Een drietal boeken met meditatieve teksten (Doornenbal) en preken. Ds. Doornenbal (1090-1975) was zeer bekend als predikant, en niet alleen in Oene en omgeving. Zijn wijze van preken maakte hem geliefd: hij raakte de harten op een bijzondere manier. Dat blijkt opnieuw, nu uit deze 13 meditaties, waarin Gods eenzijdige liefde en trouw jegens een schuldig en ontrouw volk als een rode draad door de tekst heenloopt.

Flavel, de bekende puriteinse predikant, preekte 11 keer over alle aspecten van het woord: ‘Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop…’. Dat gebeurde in 1687, toen hij net de herdersstaf weer had opgenomen: eerder had de overheid hem het spreken ontnomen. Daarna klonk de bazuin helder, zoals tevoren. De vreugde over de herkregen vrijheid klinkt erin door, alsook de ruime nodiging van Christus en de verantwoordelijkheid van de mensen. Als verbinding tussen die twee krijgt het werk van de Geest de plaats die deze toekomt.

De preken van Kohlbrugge zijn eigenlijk de echo van diens antwoord aan de Here, op het moment dat deze hem vroeg: ‘Zijt gij met Mijn Lam tevreden?’ Als eerste reactie daarop kwam de bekende preek over Rom. 7:14 tot stand – in dit boekje als eerste opgenomen. Daarna ging de echo voort, en men kan daar vandaag nog door gezegend worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen