Rome en de nieuwe kerk in de hoofdstad

In onze musea en kerken worden van Rijkswege of op instigatie van het Rijk allerlei voorbereidingen getroffen voor bescherming van kunstschatten, zoolang oorlogsgevaar om ons rondwaart. In een mededeeling vanwege monumentenzorg wordt ook aangedrongen op beveiliging van kunstschatten, hetzij door opberging, hetzij door voorzorgsmaatregelen ter plaatse. En dan wordt het graf van Michiel de Ruyter in de Nieuwe Kerk met name genoemd.

Dit trekt de bijzondere aandacht weer eens naar het wel heel eigenaardig grafmonument op een plaats waar dit niet behoort. De Nieuwe Kerk aan den Dam is en blijft voor ons Katholieken een droeve bladzijde in ons nationaal leven en telkens wanneer een nationale gebeurtenis d a a r feestelijke uiting bekomt, moet er iets schrijnen in het hart van een rechtgeaard Katholiek Amsterdammer. Zoodat de vraag meermalen naar voren is gekomen of het niet beter ware nationale gebeurtenissen niet meer te doen plaats vinden d a a r , waar het verleden een beleediging blijft voor het Katho lieke gemoed.

Toen de jonge Koningin Wilhelmina in 1891 voor het eerst met Koningin- Regentes Emma in de Nieuwe Kerk kwam om de hulde van stad en land in ontvangt te nemen, toen was onder de genoodigden ook aanwezig mgr. B. H. Klönne en deze schreef daarover later de volgende ontboezeming:

„Eerst begaf ik mij naar het priesterkoor, naar de plaats van het hoogaltaar, waarin weleer de relieken van St. Catharina •— de patrona secundaria (de tweede patronesse) der kerk — bewaard werden. De beelden van den Verlosser, van zijn heilige Moeder, van St. Catha rina, van het zegevierend koor der Apostelen, van de profeten, van het blinkend heir der Martelaren, waren verdwenen; maar er was een ander hoogaltaar opgeslagen, het altaar van een zeeman, van den vlootvoogd de Ruyter. Zijn beeltenis prijkt er ten voeten uit. Waartoe — zoo vroeg ik mij zelf af — de beeldenstorm, als een nieuwe beeldendienst van den bedenkelijksten aard werd ingevoerd. Maar waardoor heeft hij en hebben onze an dere beroemde vlootvoogden de eer verdiend, om in het Heilige der Heiligen en op de altaren aan de vereering des vo'ks t j worden voorgesteld?"

Hebben andersdenkenden zich wel goed^Tngedacht wat deze plaats voor 'den Katholiek heeft beteekend. Hier stond het hoogaltaar. Hier daalde Jezus zelf neer om tot spijs en drank der Zijnen te dienen! Hier was het middenpunt van ons gelooven en van onzen eeredienst. Dit was 't heiligste. En deze plek is geschonden. Heel het inwendige is zoowel ar chitectonisch als geestelijk geschonden. Heel de gothische bouw van dit Godshuis getuigt voor iederen Katholiek van een heilig doel waarvoor eens dit gebouw werd opgericht. En daarom m o et telkens en telkens d e z e geschonden en misbruikte omgeving op elk katholiek gemoed — vooral op dat van den katho lieken Amsterdammer — een droevigen indruk maken. Neen: h i e r dienen geen nationale gebeurtenissen meer plaats te vinden, want nationale gebeurtenissen dienen ons te vereenen*moeten geen aanleiding voor velen zijn om zich te ergeren. Zoodra wij Katholieken een misbruikt kunstwerk als de Nieuwe Kerk of een verwaarloosd Godshuis als de Oude Kerk betreden, komt ons al het onrecht weer tegen uit de dagen der beeldstormerij toen boven het koorhek in de Oude Kerk zoo glorieus werd neergeschreven:

„Het misbruyek in Godts Kerck allencxkens ingebracht „Is hier weer afgedaen in 't jaer seventigh en acht" enz. Tot zoover de Maasbode. Buitengewoon leerzaam voor slapende Protestanten; tenminste wanneer we nog zoo gelukkig zijn hen uit hun jarenlange slaap te wekken en tot de werkelijkheid van ons Protestantsche volk terug te brengen.

Waarvoor brengt het Roomsche blac deze voor iederen Protestant onverkwik kelijke ontboezeming van den allang overleden priester nog eens in herinnering? Is 't om op een voorzichtige ma nier het pad te effen tot het straks weer in bezit nemen van onze oude kerkgebouwen ten einde ze dan van alle besmettina met evangelische kansels en nationale monumenten te reinigen en te vullen met altaren en beelden van heiligen? Ik vraag slechts. Een goed verstaander heeft maar eep half woord noodig. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen