Natuurlijke mens - geestelijke mens

„Maar de natuurlijke mens begrijpt niet de dingen die des Geestes Gods zyn; ivant zij zijn hem dwaasheid en hij kan ze niet verstaan omdat zy geestelijk onderscheiden worden. Doch de geestelijke mens onderscheidt wel alle dingen, maar hij zelf wordt van niemand onderscheiden. Want wie heeft de zin des Heeren gekend, die Hem zou onderrichten? Maar wij hebben de zin van Christus." 1 Corinthe 2 : 14—16.

natuurlijke mens

De Geest Die uit God is, hebben wij ontvangen opdat wij zouden weten de dingen die ons van God geschonken zijn. De Geest doet weten. Ons weten hangt aan de openbaring van de Geest. Zonder de Geest weten en verstaan wij niet. Dat lezen we dan ook: maar de natuurhjke mens begrijpt niet de dingen die des Geestes Gods zijn. De natuurlijke mens, bedoeld is een mens die slechts een aardse ziel heeft. Het is de mens „die in zijn pure natuurstaat is gebleven" (Calvijn). Er staat letterlijk: de psychische mens (psuchikos anthropos). De mens zoals hij geboren is, geschapen werd. Waar God het leven in blaast. Die mens, die de Geest niet heeft ontvangen. Die nog leeft uit eigen beginsel, ja uit Adam. Die niet weet van een nieuwe geboorte van bovan af. Die mens begrijpt daarom niet de dingen die des Geestes Gods zijn. Blinden zien de zon niet. We zijn 'van nature' geestelijk blind. Doven horen de schoonste muziek niet, We zijn 'natuurhjk' doof.

De natuurhjke mens. Dat zijn niet de domme mensen of dwazen naar de maatstaf der wereld gemeten. Het kunnen mannen van naam en faam zijn. Mannen van diepgaande wetenschap en verfijnde cultuur. En toch: natuurhjke mensen. Hun denken en doen wordt beheerst door de wijsheid van deze eeuw en niet door de genade van de Geest die de ware wijsheid bekend maakt. De natuurlijke mens. De mens die God niet kent en erkent. Wellicht vroom en godsdienstig want daar ontbreekt het niet aan.

Het 'natuurlijk' hart heeft religieuze vaardigheden te over. Zijn mond loopt soms over van fraaie volzinnen die God lijken te verheerlijken. Maar hij begrijpt niet de dingen die van de Geest van God zijn. Hij bezit daartoe geen 'ontvangstvermogen'. Ze zijn hem dwaasheid. Het is niet zo dat hij er wel wat in ziet of soms even iets van ziet ophchten. Neen, ze zijn hem louter nonsens. „De leer van het Evangelie is alle mensen dwaas en smakeloos die slechts menselijke smaak hebben" (Calvijn), En hij gaat verder in zijn uitleg als hij stelt: het Evangehe wordt daarom veracht omdat het onbekend is. Het is daarom onbekend, omdat het zo verborgen en hoog is, dat het door der mensen verstand niet kan begrepen worden. Hij kan ze niet verstaan, aldus de apostel, omdat ze geestelijk onderscheiden worden. Het is dus niet slechts een kwestie van niet willen verstaan, maar ook van niet kunnen verstaan. Het is maar geen pure onwil maar tevens volledige onmacht. „Waaruit wij verstaan, dat het ge-

loof niet is in ieders eigen keus, maar dat het door God gegeven wordt".

De natuurlijke mens, wijs naar wereldse maatstaf gemeten, rijk aan inzichten kan 'de dingen die van de Geest van God zijn' niet verstaan. Niet maar omdat hij ze in strijd acht met het gezonde verstand. Maar ook omdat hij ze ziet als een bedreiging van eigen positie als zelfstandig denkend mens. „Hij heeft angst voor de weg van het kruis; hij mist het geloof in de beloften, die God uitspreekt over zichzelf verloochenende liefde" (Pop). Hij kan ze niet verstaan. Hij mist het orgaan er voor. Ze komen hem voor als een ontsporing en een afwijking. Ze zijn hem niet een onthulling van de ware wijsheid, de wijsheid die van God komt. Zie daar een scherp portret van de 'natuurlijke mens'.

geestelijke mens

Dat de dingen van de Geest toch door mensen wordt verstaan, komt bij de Geest Zelf vandaan. „Doch dc geestelijke mens onderscheidt wel alle dingen, maar hij zelf wordt van niemand onderscheiden". De geestelijke mens, letterlijk: de pneumatische mens. De mens vervuld van de Geest, in wie de Geest intrek nam, woning koos, door de Geest Gods wederomgeboren werd en wordt. Hij onderscheidt alle dingen, staat er.. Dat betekent niet alleen dat we door de Heere verlicht worden om de waarheid te zien, maar dat we ook 'met de Geest der onderscheiding begiftigd worden, opdat we niet tussen het ware en valse in twijfel blijven, maar tot oordelen bevoegd worden om wat we moeten volgen of vlieden' (Calvijn). De exegeet van Genève haast zich er direct aan toe te voegen dat we dit niet moeten zien als zouden zij die wederom geboren zijn een soort nieuw instinct ingebouwd krijgen waardoor ze steeds feilloos alles weten te onderscheiden, o neen. Wij vallen en struikelen zo menigmaal, dat geldt de allervolmaaksten. Wat is dan wel het geval? Voorzover we wederom geboren zijn, hebben we de gave ontvangen tot onderscheiding van wat God wil en niet wil, ieder naar de maat van de genade die hem gegeven is en niet verder. Met andere woorden, als Paulus verderop in deze brief de gave der onderscheiding noemt als één van de charismata van de Geest, dan bindt hij het hanteren van deze gave wel aan de leiding van de Geest in het leven van de gelovige. Dc gaven functioneren waar we uit de Geest metterdaad leven.

De geestelijke mens weet te onderscheiden. Hij beproeft en toetst alle dingen en weet het goede te behouden. Hij kan onderscheiden waar het op aan komt. Een belangrijk gegeven uit de Schrift dat we hier lezen. Komt dat tot zijn recht in uw leven, u die ervan weten mag een 'geestelijk mens' te zijn geworden, een mens door de Geest Gods geregeerd en beheerst? Is er temidden van een tere verborgen omgang met de Heere de beleving van deze gave der onderscheiding? Van het de weg weten èn zien die de Heere wijst ook door de doolhof van de moderne tijd? De Geest is door Christus aan Zijn gemeente geschonken als een Gids die verder leidt, die de volle waarheid aan het licht brengt. Hij doet ons niet verlegen staan. Merkt u het, mag u er de Geest om prijzen dat Hij zo getrouw u leidt als daar het gebed opklimt uit uw hart: Heere, maak mij Uw wegen door Uw Woord en Geest bekend? De geestelijke mens onderscheidt, beoordeelt de dingen om hem heen. Zelf wordt hij echter van niemand onderscheiden. De geestelijke mens wordt iemand die door de 'natuurlijke mens' niet meer wordt verstaan. Zijn diepste levensgeheim is door iemand die niet door de Geest Gods wordt geleid niet te vatten. Daar ligt de diepste oorzaak voor het vreemdelingschap van de geestelijke mens op aarde. Van de mens beheerst en geleid door de Geest Gods geldt dat men hem niet meer volgen kan. „Zulk een mens wordt in zekere zin een vreemde, een onbekende, anders dan de anderen... Hij gelooft ongewone dingen; hij verwacht ongewone dingen; hij doet ongewone dingen. Want hij gelooft en verwacht de dingen Gods... Hij doet de dingen Gods: hij gaat zelf de weg van het kruis, de weg van zelfverloochenende liefde. Wie hem in zijn geloven, hopen en liefhebben gadeslaat, kan hem niet begrijpen... Hij is geworden als de Geest die in hem woont en hem leidt. Hij heeft iets raadselachtigs dat er wel is, maar dat men niet kan thuisbrengen" (Pop). Niets bevreemdends heeft het daarom dat de 'wereld' deze 'geestelijke mens' voor een dwaas verslijt. Het hoeft ons niet te verbazen dat zij die hun wijsheid putten uit eigen menselijke bronnen, zich geringschattend soms geïrriteerd afkeren van hen die belijden door de Geest van God geleid te worden en hun wijsheid van Elders ontvangen. De 'geestelijke mens' heeft voor de 'natuurlijke mens' iets mysterieus, iets ongrijpbaars. Datzelfde geldt trouwens voor de Kerk in deze wereld. „In zover de kerk geestelijk is, is zij inderdaad een mysterie in deze wereld" (Pop).

de zin des Heeren

„Want wie heeft de zin des Heeren gekend, die Hem zou onderrichten? " We hebben hier te maken met een citaat uit Jesaja 40. Om de treurende ballingen in het vreemde land te troosten, neemt de profeet ze mee naar buiten en wijst hen op het machtige werk Gods in de schepping. Wie heeft dit alles gemaakt en wie was daarbij Gods adviseur? Niemand immers want God alleen weet het hoe en waarom van het werk van Zijn handen. Niemand kent de zin, het innerlijk overleg van de Heere waaruit dit wonderbare werk tevoorschijn is gekomen. Niemand kan dat recht beoordelen omdat ons daar ten enenmale de bevoegdheid en het vermogen toe ontbreekt.

„Maar wij hebben de zin van Christus". Wij, zijn dat de gelovigen of alleen de apostelen, de dienaren. Calvijn kiest voor het laatste. De dienstknechten des Heeren worden door het onderwijs van de Geest geleerd zodat ze vrijmoedig als uit de mond des Heeren mogen spreken. En die gave vloeit via hen bij graden en trappen tot de gehele gemeente. We menen dat de apostel het 'hebben van de zin van Christus' ziet

toebedeeld aan de geestelijke mens. De zin, het inzicht van Christus woont door de Geest in hen. Dat beheerst hun denken, doen en laten. Die zin van Christus leert ze achter Christus aangaan, Hem volgen en dienen in handel en wandel, doen en laten. Omdat ze de zin van Christus hebben en zich daardoor laten leiden, hebben ze met niemand te maken wat die ook van hem

zou zeggen. Wie werkelijk weten mag door het inzicht van Christus geleid te worden, heeft zich verder van niemand iets aan te trekken. We hebben ons leren uitleveren aan Christus immers, Die onze Meester werd. En de Geest neemt ons mee door ons vast te maken in Zijn Woord.

C.a.d.IJ.

J. M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen