Lange zoektocht of gekoesterde wens

Kiezen van een beroep

Het gesprek heeft plaats met de heer B. D. Pleiter, decaan voor het VMBO en mevrouw H. Paul, decaan voor HAVO en VWO. Zij reageerden op stellingen en enkele vragen over dit thema. Arianne, Erwin, Esther, Ferdinand, Gerard, Harmke en Rick gaven hun reactie; «ra**

Tegenwoordig zijn er veel verschillende opleidingen en beroepen. Bovendien is veel informatie te verkrijgen. Jongeren 'zien door de bomen het bos niet meer'.

Pleiter: Aan het begin van de vorige eeuw waren er zo'n 580 geregistreerde beroepen. Dit zijn er nu tien keer zoveel. Je spreekt overigens niet meer over beroepen, maar over functies.

Paul: Daarbij komt dat functies minder inzichtelijk zijn geworden. Vraag maar eens aan iemand wat zijn vader doet. Dan krijg je bijvoorbeeld te horen: "Precies weet ik het niet, maar hij doet iets met computers en is veel onderweg naar bedrijven." Ook worden er veel Engelse termen gebruikt, zoals consultant. Om de kramp er bij leerlingen uitte halen, zeg ik dat het voorai gaat om je niveau van denken en niet alleen om wat je in je vooropleiding precies gedaan hebt. Wij zitten in de situatie dat we bij veel functies waarschijnlijk ons. hele leven cursussen moeten'lSlijven volgen. Daarom staat in klas? ' twee of drie wekelijks op het les-vh„, rooster: loopbaan - of beroep'ehoriëntatie.

Scholen doen er alles aan om leerlingen te krijgen. Overal zie je aankondigingen van Open Dagen. Zonder het bezoeken van zo'n Open Dag of het praten met iemand die de opleiding doet of al gedaan heeft, kom je er niet.

Paul: Heel erg mee eens. Vanaf klas 4 moeten HAVO-en VWO-leerlingen ook verplicht twee Open Dagen per .. jaar bezoeken. De presentatie is vaak . wel wat opgeklopt, maar je krijgt op " , zo'n dag een goed overzicht van watje, allemaal met een bepaal-

DIPLOMA MIDDELBAAR PIENS1VliR!.hNflSGS-EN GEZONDHEIDSZORGONDERWIJS Afdeling: Verzorging (m.ü.g.o.-VZ) __ — de opleiding kunt doen. Meeloopdagen organiseren met iemand die de opleiding al doet, moetje zeker doen. Je proeft dan de sfeer op een school. Voel ik me hier thuis? Je kunt merken of je ergens 'naar toe trekt' of juist niet. Dat laatste kan óók belangrijk zijn. bij je keus. Er vallen dan richtingen af. pleiter: Ja, het kan teleurstellingen . voorkomen. Wat ook positief is, is dat ditje kan helpen al vroeg een keus voor een bepaalde opleiding te maken. Dan kun je je in de examenklas vooral

richten op het examen. Dit kan rust geven. Je ziet ook vaak dat jongeren er meer voor gaan als ze weten waarvoor ze leren.

Het gaat niet goed met de economie. In het onderwijs en in de zorg ontstaan steeds grotere tekorten. De bevolking vergrijst. Als je voor een opleiding op beroep moet kiezen, is het goed je door zulke ontwikkelingen te laten sturen.

Pieiter: Dat vind ik niet. Ik zeg altijd: weet jij zeker dat je een bepaalde richting in wilt, zorg er dan voor dat je zo goed mogelijk bent. Niemand kan bij de start van je vervolgopleiding zeggen hoe de situatie er na een paar jaar uit ziet. Doe je eerst een MBO-opleiding en daarna een HBO-studie, dan ben je zo acht jaar verder. Twijfel je tussen twee keuzes, dan zou je het wel kunnen (aten meewegen. m s

Paul: Kijk allereerst waar je motivatie en interesses liggen. Ben je ergens niet geschikt voor, dan word je er alleen maar ongelukkig van. Je kunt het wel meenemen in je overwegingen en de mogelijkheden bekijken. Denk je bijvoorbeeld aan de landbouw, realiseer je dan datje je waarschijnlijk op het buitenland moet richten, omdat je in Nederland nauwelijks meer iets kunt starten. Je zag de laatste tijtfdat veel j o n ge n s voo r d e ICT-secto r kozfep .Juist daarin vallen nu veel cntslagen'tfè, moet je dus ook niet te veel op 'möcffestudies' richten. '-"/ • fj

Hel kiezen van een beroep kunnen jongeren niet zonder hun ouders. Zij zijn de belangrijkste personen die meedenken en dragen ook verantwoordelijkheid voor de gemaakte keus. Bovendien kennen ouders hun kind het best. Jongeren hebben behoefte aan een actieve rol van hun ouder(s) bij het maken van hun keus.

Pleiter: Mee eens. Soms kunnen ouders een keus beter inschatten dan de jongere zelf. Over het algemeen vind ik het positief wat ouders op dit punt doen. Ik heb ook het idee dat er vrij veel meegaan naar Open Dagen. Ik zeg vaak tegen ouders: wil je zoveel mogelijk problemen over keuzes voorkomen als je kind in de examenklas zit, dan moet je je betrokkenheid bij het keuzeproces vanaf het begin tonen door mee te denken en mee te doen. Maar, er is ook een andere kant. Ouders moeten niette snel willen dat hun kind tot een keus komt. Je moet er wel rijp voor zijn.

Paul: In principe maak je met je ouders je keuze. Ouders kennen zowel je positieve als je negatieve eigenschappen. Het is goed daar met elkaar over te praten en de dingen die je ouders noemen te combineren met wat vrienden, docenten en anderen van je vinden. Die kennen je vaak weer op een andere manier. Ben je slordig in het opruimen van je kamer, dan wil dat nog niet zeggen datje niet geschikt bent voor bijvoorbeeld een administratieve baan. Het is positief als ouders hun kind kennen en een duwtje in de richting kunnen geven. Wat niet moet gebeuren is dat zij hun kind in een richting sturen die zij vroeger zelf hadden willen doen. In het algemeen zou ik tegen jongeren willen zeggen: ben je er nog niet uit, betrek dan je familie, d ocenten en anderen er actiever bij!

L Wilt u een reactie geven op de volgende begrippen: beroepskeuze - leiding van de Heere - vrienden - (karaktereigenschappen - dienstbaarheid aan God en de naaste.

Paul: Als je aan leiding denkt, kun je allereerst kijken naar je karakteren vaardigheden om te weten wat bij je past. Daarnaast is het belangrijk om biddend en in afhankelijkheid van de Heere hierin je weg te zoeken. Bid en werk. Ik zie dat jongeren zich nogal eens laten leiden door geld. Dan stel ik de kritische vraag of veel geld verdienen is wat de Heere van je vraagt. Pas las ik nog dat de kerk altijd de zorg voor zieken en armen op zich heeft genomen. Houd datje nog bezig? Of

vind je een pak, een mobieltje, een auto van de zaak het belangrijkst? Pleiter: Ik denk dat het nadenken over Gods leiding in het begin niet zo bewust leeft bij leerlingen. Ook merk ik dat het grootste deel van de jongeren zich laat Ietden door economische motieven. Soms denken ze dat het moeilijker is om de leiding van de Heere te zien als ze een baan in bijvoorbeeld de computerwereld te vinden. Maar dat hoeft helemaal niet. Overal waar je werkt, heb je met mensen te maken. Je kunt ook mensen beschermen tegen gevaren die aan bepaalde dingen zitten. Je kunt als christen laten zien dat je een christelijke levenswandel hebt. Het is ook mogelijk datje later in de gemeente diaken, ouderlingpf leider van een vereniging wordt.-Dan kun je door deze ervaringen heel dienstbaar zijn voor jongeren.

Paul: Je hoeft het ook nu niet helemaal vast te leggen voor de komende tien of twintig jaar. Dat denken jongeren wel vaak. 'Als ik nu een foute keus maak, zit ik ervoor mijn hele leven aan vast'. Binnen je studie kun je nog veel kanten op. In een gesprek probeer ik leerlingen welde keus te laten de aks voor drie maanden weg moet. Of, wat stelt een leèrfin'g zfèh' ; Vöbr-: bij de leefwereld in het leger? De invloed die vrienden kunnen hebben, stel ik ook wel aan de orde. Iemands eigen keuze kan daardoor namelijk in het gedrang komen. Denk alleen al aan het kiezen naar welke Open Dagen je gaat.

Wie heeft er tegenwoordig geen bijbaantje! Je mag al op je dertiende betaald werk doen. Jong zijn en een bijbaantje hebben kan zowel positief als negatief uitwerken ais hei gaat om hei nadenken over je toekomst. Pleiter: Ik vind het positief als leerlingen werken, als het maar niet te veel uren kost. Soms vertelt een leerling me dat hij zestien uur in de week werkt. Dan denk ik: " Dat is puur voor het geld." Het positieve aan een bijbaantje vind ik vooral datje dan zowel de leuke als de minder leuke kanten van het werken kunt ervaren. Hoe ga je er bijvoorbeeld mee om als de radio de hele dag aanstaat op de bouwplaats? Je ziet vaak ook dat bedrijven positief reageren op jongeren die al werkervaring hebben. Dan wordt er gedacht: "DaL zijn de aanpakkers, de doorzetters." Ik vind het met name positief als leerlingen een bijbaantje zoeken in de richting waarin ze verder willen. Het hebben van een bijbaantje geeft dan ook wel eens de mogelijkheid om daarin door te groeien naar een vaste baan als je je opleiding hebt afgerond.

Paul: Dooreen bijbaantje verdienen leerlingen al vroeg vrij veel geld. De verleiding om snel meer te verdienen kan dan ten koste gaan van een hogere opleiding die iemanu zou kunnen volgen..Positief aan het hebben van een bijbaantje vind ik datje kunt leren van je eigenschappen. Een mogelijkheid is ook om vakantiewerk te zoeken in de richting die je opwilt, bijvoorbeeld ais secretaresse, in een winkel of in een verzorgingstehuis.

Decaan zijn is een mooi vak! Je vervult een onmisbare rol bij het richting geven aan de toekomst van een leerling. Je bent ook dienstbaar aan de maatschappij en besteedt vooral aandacht aan die beroepsgroepen waarbij in de huidige samenleving grote tekorten dreigen te ontstaan.

Paul: Als decaan moet je onafhankelijk zijn. Je mag wel wijzen op iemands verantwoordelijkheid, vooral de verantwoordelijkheid die je als.christen

hebt. Maar, als decaan probeer ik allereerst te zoeken naar interesses en capaciteiten vanljerlingen. Anders kun je niet goed begeleiden. Pleiter: Een onmisbare rol? Dat geiat misschien bij sommige leerlingen. Aan de andere kant moetje je rol als decaan zeker niet overschatten. Als decaan wil je leerlingen niet te veei sturen, maar wel stimuieren. Je wilt hen het gevoel geven dat het best wel zai lukken. Zij moeten echter zelf op pad gaan. Als decaan denk ik bijvoorbeeld niet: "Ik moet veertig procent van mijn leerlingen binnen het onderwijs zien te plaatsen, dus moet ik deze jongen extra stimuleren om de PABO te gaan doen." Ik probeer uitte gaan van het karakter, , de voorkeuren dergelijke van de leerling. Het gesprek moet komen op de vragen: "Waar ben je goed in? Waar liggen je interesses? " Blijkt dat het onderwijs iets voor deze leerling is, dan zal ik da.t wel aanmoedigen. Ik geloof dat het op voorhand stimuleren van een bepaalde richting heel slecht kan zijn.

Een slotopmerking?

Paul: Probeer eerst helder te krijgen waar je interesses en capaciteiten liggen. Ga ook je motivatie goed na. 'Mismaakte doelen geven immers een mismaakt ieven': laatje niet leiden door geld en goed. Ken je verantwoordelijkheid, ook als christen. Nogmaals: bid en werk!

Pleiter: Laatje bij je keuze leiden door •. drie vragen: wat wil ik? wat kan ik? wat mag ik? Leg het ook voor de Heere neer in je gebed. Ken Hem in al uw •wegen en Hij zal uw paden recht maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen