Een rapport over het ambt I

NA 18 JAAR

Onder de wat populaire titel Wat is er aan de hand met het ambt? is door de generale synode van de Nederlandse Hervormde Kerk een studierapport over het ambt aangeboden. In haar vergadering van 18 februari 1969 besloot de synode tot deze publikatie, die met een aanhangsel en twee bijlagen 96 pagina’s telt. Böekencentrum ’s-Gravenhage gaf het uit. Prijs ƒ 4,90.

De populaire titel verraadt de verlegenheid waarin de synode met de studie over het ambt gekomen is. Vanaf 1951 is een commissie bezig geweest met een studie over het ambt. Aanleiding was de vraag van enkele predikanten of het ambt niet dan alleen geldigheid had, wanneer het via een ononderbroken lijn van wijdingen in verband stond met de apostelen. Dit is de z.g. apostolische successie, die als garant voor de continuïteit met de apostelen de Paus van Rome nodig heeft.

Toen in 1965 eindelijk de resultaten van een studie door een commissie onder voorzitterschap van de onlangs overleden prof. van Ruler werden aangeboden, kon de Raad voor zaken van Kerk en Theologie, aan wie deze zaak inmiddels was toevertrouwd, niet achter het rapport gaan staan. Na verschillende besprekingen is men tot de volgende gedragslijn gekomen: één man zou een rapport schrijven over het ambt; hij zou daarin bijgestaan worden door een aantal hoogleraren en predikanten. Die ene man was prof. H. Berkhof. De commissie van assistentie blijkt niet zo geweldig gefunctioneerd te hebben, want toen het rapport uitkwam ontmoette het juist van de zijde van verschillende leden der assisterende commissie nogal kritiek. Ook in de synode zelf vond het geen onverdeelde instemming. Integendeel, er kwam nogal wat verschil van mening openbaar. In twee zittingen werd erover gesproken.

Het merkwaardige van dit rapport is, dat het sterk pleit voor een functionele visie op het ambt. De elatie tussen gemeente en ambt wordt sterk benadrukt. Het pleit voor allerlei nieuwe ambten, zelfs op regionaal, landelijk en oecumenisch niveau. Men heeft zelfs wel gesproken van een socio-logisering van het ambt. De commissie begon precies aan de andere kant: de apostolische successie. Men noemt dat ook wel de hoogkerkelijke kant. Het resultaat komt uit bij de laagkerkelijke visie: de verhouding ambt en gemeente wordt zo benadrukt dat de relatie van ambt en Woord en ambt en Christus naar achteren verschuift. Ze verdwijnt niet. Maar de accenten worden wel anders gelegd dan in de reformatorische theologie. Niet alleen de gereformeerde bonders, maar ook de confessionelen hebben met dit rapport-Berkhof grote moeite.

Wat heeft de synode nu gedaan?

Het rapport kon onmogelijk de kerk ingestuurd worden als een herderlijk schrijven van de synode. Daarvoor was er te veel verschil van mening. Nu heeft men besloten het rapport-Berkhof als een studierapport aan de kerken aan te bieden. In een van de bijlagen vindt men een aantal kritische vragen, die bij de discussie in de synode gesteld zijn.

Ik vind deze gang van zaken niet onbedenkelijk. Ik kan men ook goed voorstellen, dat enkele synodeleden er behoefte aan hadden, dat tegelijk met dit rapport het rapport-Van Ruler aan de kerken ter overweging was aangeboden. Een voorstel van die strekking werd afgestemd. Dit rapport komt nu in de discussie zonder dat er een behoorlijk tegenwicht is. Dat alles heeft de synode verstopt achter de onschuldig, zelfs wat naief klinkende vraag: Wat is er met het ambt aan de hand?

Tenville van de ruimte moet ik het hierbij laten. Ik hoop de volgende keer dieper op dit rapport in te gaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen