Jongeren in de knel wie?

Jeugd is een kostbaar goed! Wie zal dat ontkennen? De huidige samenleving evenwel ontgroent en vergrijst. In de toekomst zal echter een steeds groter beroep op de solidariteit van de jeugd worden gedaan ten behoeve van de ouderen. Er worden vandaag hoge eisen aan de jongeren gesteld, terwijl zij opgroeien in een tijd waarin veel snel verandert. Sommige jongeren kunnen dit alles bijbenen, anderen niet. Jongeren leven in een 'ik'-tijdperk, waarin ze voor zichzelf moeten opkomen en moeten knokken voor hun positie. Ze leven in een 'mediacultuur', waarbij geweldig veel informatie op hen afkomt, waaruit ze kunnen kiezen. Jongeren leven in een tijd van openheid en mondigheid. Alles mag (moet) gezegd worden. Ook leven jongeren in een tijd van doemdenken (nihilisme), van weinig toekomstperspectief vanwege o.a. de grote werkloosheid, de milieucrisis en de economische teruggang.
Er zijn jongeren, die hun eigen zaken niet kunnen oplossen, die tussen de wal en het schip vallen. Die door allerlei oorzaken en omstandigheden in de knel zijn geraakt en hulp nodig hebben. Jongeren in knelsituaties lijken evenwel een geweldig groot probleem te zijn voor ouderen die zoeken naar mogelijkheden om deze knelsituaties op te heffen. Hardnekkige problemen zoals drugs- en gokverslaving zijn haast onoplosbaar. Ook blijken maar moeilijk oplossingen te vinden voor zaken als vandalisme en criminaliteit bij sommige groepen jongeren. En telkens duiken weer opnieuw problemen op zoals sexueel gebruikte jongeren (incest), dakloze jongeren, jongeren onder vluchtelingen, weggelopen minderjarigen en rascisme onder jongeren.

Oorzaken van knelsituaties
Wat zijn nu de oorzaken van knelsituaties waarin verschillende jongeren terecht zijn gekomen c.q. kunnen komen? Uit een rapport van de Stichting Jongeren Advies Centrum te Tiel wordt een aantal specifieke probleemgebieden genoemd. Allereerst wordt genoemd, dat één van de meest opvallende fenomenen van deze tijd is de destabilisatie van het gezin. Dit uit zich ondermeer in de toename van het aantal echtscheidingen. De meest recente gegevens geven zelfs al een echtscheidingspercentage aan van 41%! Het aantal jeugdigen dat hierbij betrokken is, wordt geschat op 35.000.
Een tweede fenomeen is de individualisering als een maatschappelijk verschijnsel. Dit verschijnsel zal ongetwijfeld ook van invloed zijn op de positie van de jeugd. Er is sprake van een verschuiving van waarden en normen. Een situatie die opvoedingsonzekerheid bij ouders met jonge kinderen met zich brengt en die kan omslaan bij de ouders in onmacht als de kinderen de puberteit bereikt hebben en met alle mogelijke risico's geconfronteerd worden. Vervolgens zegt het rapport dat het sociaal-economische van de jeugd verslechtert.
Dit druist in tegen de verwachting dat zij steeds jonger zelfstandig moeten functioneren en eigen beslissingen moeten nemen. Deze positieverslechtering wordt zichtbaar door afnemende inkomsten in verband met de verlaging van het minimum jeugdloon, uitkeringen en studiebeurzen.
Uit onderzoeken blijkt vervolgens, dat er onder 'meiden' op het terrein van scholing en onderwijs een achterstand te constateren is. 'Meiden' breken in vergelijking met jongens eerder de schoolopleiding af en onder hen is een groter percentage werkloos. Tenslotte worden de migrantenjongeren genoemd. Een kleine 10% van de Nederlandse jeugd wordt hiertoe gerekend. Het zijn de jongeren die gemangeld worden tussen twee culturen, die relatief oververtegenwoordigd zijn in de jeugdhulpverlening, een beperktere en vaak onafgemaakte scholing hebben en vandaaruit minder kansen op de arbeidsmarkt.

Uit de hierboven geschetste probleemgebieden kunnen bepaalde gedragingen voortkomen (risicogedrag) die jongeren in de knel brengen zoals b.v. het alcoholgebruik. Tweederde van de jongeren van 10-18 jaar drinkt zo nu en dan alcohol (86% van de 18-jarigen). Eén op de vijf jongens drinkt per keer meer dan negen glazen. De gevolgen zijn gezondheidsrisico's op langere termijn, verkeersmisdrijven en vandalisme. In Nederland gebruiken 10.000 jongeren onder de 25 jaar drugs. Het verslavingspercentage neemt nog steeds toe. Naast de drugsverslaving zijn te noemen de gok- en telefoonverslaving. Andere vormen van risico-gedrag zijn zelfdoding, spijbelen op school, criminaliteit en zwerfgedrag. Jaarlijks worden er op dit moment 3000 gevallen van kindermishandeling geregistreerd en het aantal meldingen neemt nog steeds toe.

Diakonaat voor jongeren
Hetgeen bovenstaand is opgesomd is een registratie van feitelijke gegevens. Het is droevig te moeten constateren, dat heel veel jongeren het risico lopen om vanuit een kwetsbare positie in allerlei problemen terecht te komen. Helaas komen de probleemgebieden ook voor binnen de christelijke gemeente. Sommige jongeren haken af en keren de kerk de rug toe. Zij vinden geen warmte en ruimte om hun vragen en problemen te delen met anderen. Jongeren hebben net als ouderen last van de secularisatie. In een samenleving, waar nauwelijks oog voor elkaar is en niemand echt om zich heen ziet, worden mensen en jongeren, die aan de kant van de samenleving staan, niet gezien. Zij dreigen weg te zinken in het moeras van hun hopeloosheid. Er zijn anderzijds gelukkig heel veel instellingen en instanties, die hulp verlenen. Er zijn kerkelijke initiatieven, die al of niet gezamenlijk de handen ineenslaan om ontmoetingsplaatsen op te zetten voor jongeren. Ook zijn er particuliere en kerkelijke instellingen alsmede initiatieven, die verslaafden een kans willen geven om van hun verslaving af te komen. Er is tevens de laatste jaren vanuit het diakonaat een toenemende behoefte om naast dejeugdouderling een jeugddiaken aan te stellen, met als taak het zoeken naar jongeren in knelsituaties en het scheppen van mogelijkheden voor jeugdopvang. Soms worden werkgroepen jeugddiakonaat ingesteld, die zich speciaal bezighouden met hulp aan jongeren, maar ook op preventieve manier jongeren voorlichten over allerlei zaken, die risico-gedrag kunnen veroorzaken. Daarnaast zijn er groepen die zich bezighouden met het diakonaat vormen van jongeren, zodat zij oog krijgen voor de nood van de medemens.
Jongeren-ontmoetingscentra, die vanuit de kerk(en) worden opgezet blijken in een behoefte te voorzien, zo is uit verschillende berichten van enkele centra te vernemen. Waar vooral binnen de christelijke gemeente ook behoefte aan is zijn pleeg- en/of gastadressen, waar jongeren tijdelijk kunnen verblijven. Ook wordt vanuit het jeugddiakonaat wel gestimuleerd 'openhuiskameravonden' te organiseren waar jongeren welkom zijn.
Iemand schreef eens over de diakonale taak van de kerk ten aanzien van jongeren in de knel: 'De kerk kan geen zelfgenoegzame samenkomst van gelijkgelovende mensen zijn, zij heeft een taak in de wereld. Vooral daar waar mensen een kwetsbare positie hebben zal de kerk, in navolging van haar Heere, aanwezig moeten zijn om te dienen. Dienstbaarheid vanuit oprechte bewogenheid moet daarbij het hoofdmotief zijn.
De toekomst lijkt voor sommige jongeren dicht te zitten en voor anderen bestaat, ondanks al hun jeugdigheid, hun verleden vaak uit één en al verdriet. Om dienend aanwezig te zijn, kwetsbaar onder jongeren, hard-rockers, Marokkaanse jongeren, studenten, minder validen is durf en moed nodig.
We neigen er vaak sneller toe de aanval in te zetten met onze boodschap, met onze woorden, dan om er gewoon te zijn, dienend en kwetsbaar. Een weg van vallen en opstaan'.
Een diakonale weg... Een weg met mogelijkheden óók voor jongeren in de knel!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen