Siberische tijger met acute ondergang bedreigd

Als er niets gebeurt, is het met de Siberische tijger, het grootste katachtige dier ter wereld, binnen vijfjaar afgelopen, voorspelt Mike Day van de Tiger Trust. Deze Britse organisatie houdt zich sinds haar oprichting, drie jaar geleden, bezig met onderzoek naar het uitsterven van de tijger door stroperspraktijken en de florerende handel in tijgerprodukten. Via undercovermethodes probeert de Tiger Trust te achterhalen waar zich de handelscentra bevinden, wie daarin sleutelposities innemen en hoe de smokkelroutes lopen. Een van die routes loopt vanuit het Russische Verre Oosten, waar sinds het uiteenvallen van de Sowjet-Unie de illegale jacht op de Siberische tijger hand over hand toeneemt. Daarvandaan gaan de geschoten dieren naar landen als China, Korea en Taiwan, waar de botten en andere lichaamsdelen eeuwenoude basisingrediënten zijn voor de fabricage van traditionele medicijnen. Door de veronderstelde mystieke krachten die de tijger worden toegedicht, vormen de produkten van dit dier een remedie tegen allerlei aandoeningen, variërend van schurft, steenpuisten en reumatiek tot bezetenheid.

Steekpenningen
Het is moeilijk om de dieren te beschermen. Door geldgebrek is een groot aantal boswachters van het Russische reservaat naar huis gestuurd. De overgebleven wachters kunnen nauwelijks rondkomen van een uiterst karig salaris. In ruil voor wat steekpenningen wordt al gauw een oogje dicht geknepen. Volgens gegevens van de lUCN, de grootste natuur- en milieuorganisatie ter wereld, zijn een aantal van deze wachters betrapt op de verkoop van tijgerhuiden, die zelfs via de advertentiekolommen in lokale kranten in Wladiwostok openlijk te koop werden aangeboden. Hoewel de huiden nog steeds illegaal worden verhandeld, zijn ze minder waardevol geworden dan de botten. Day, die het gebied verschillende keren bezocht, vertelt dat hij ooit een tijgerkarkas vond waarvan alleen de poten ontbraken, terwijl het vel lag weg te rotten. Het smokkelen van de pels is uiteraard erg riskant door de herkenbaarheid. Botten daarentegen kunnen alleen door experts worden onderscheiden. Vaak gaan ze door voor beenderen van andere dieren, die legaal worden verhandeld voor de produktie van lijm, kunstmest of gelatine.

Makkeliike prooi
Alleen al het afgelopen jaar zijn er minstens zestig Siberische tijgers gestroopt. Vooral in de winter zijn de dieren een makkelijke prooi voor de stropers, omdat ze met hun voetafdrukken in de sneeuw zichzelf verraden. De schade van stroperij beperkt zich vaak niet tot het neergeschoten dier. De dood van een vrouwtje kan ook het verlies van vier welpen betekenen, die tot twee jaar na de geboorte op bescherming van hun moeder zijn aangewezen. Door de ongecontroleerde jacht is de kans groot dat de tijgerpopulatie in een bepaald gebied sterk uitdunt en de dieren door inteelt verzwakken en uitsterven. Samen met lokale milieu-organisaties heeft de Tiger Trust de afgelopen winter een antistropersprogramma opgezet. Het programma wordt erkend en ondersteund door het Russische ministerie van milieubeheer. De Tiger Trust zorgde voor acht jeeps en recruteerde zestien boswachters die een opleiding en training kregen voor boswachter. Zij zullen de kern gaan vormen van het antistropers initiatief

250 dollar per kilo
Deze anti-stropersbrigade moet een strak geleide organisatie worden, aldus Day. De leden surveilleren met jeeps door het reservaat, krijgen een uniform en wapens en volgen een zware training om zo het hoofd te kunnen bieden aan stropers. Met hulp van de Amerikaanse regering hoopt Day het programma de komende tijd verder uit te kunnen breiden met twaalf teams, zodat in oktober, wanneer de sneeuw begint te vallen, de Siberische tijger verzekerd is van een maximale bescherming. Toch heeft een verscherpt toezicht alléén weinig zin, als niet tegelijkertijd ook een eind wordt gemaakt aan de vraag naar tijgerbotten, die door de versoepeling van het grensver- > keer en de opening van de Russische markt alleen maar lijkt toe te nemen. Het geloof in de werking van de medicijnen en de bereidheid van rijke Aziaten om daar een hoop geld voor neer te tellen vormen een regelrechte bedreiging voor het overleven van de wilde tijger. Door het lucratieve karakter is de illegale jacht lastig te bestrijden. Een kilo botten levert de stropers namelijk al 250 dollar op, vertelt Day. Een bedrag dat op de zwarte markt al gauw kan oplopen tot 1500 dollar. Een enkele tijger levert tussen de zes en de elf kilo aan botten op.

Overal verkrijgbaar
Hoewel in de meeste landen een wettelijk verbod geldt op het doden van een tijger en op handel in tijgerprodukten, lijken deze produkten overal even gemakkelijk verkrijgbaar. Ook in Europa. Zo werden medicinale pleisters, die volgens het etiket tijgerbot zouden bevatten, door lUCN-leden in Genève en Rome aangetroffen. Tijgerbotwijn bleek ook in Londense Chinatown voorradig te zijn en op de schappen van een supermarkt in Birmingham signaleerde de Times in 1992 al flesjes tijgertinctuur. Overigens bleek uit laboratoriumonderzoek dat in sommige van deze produkten geen enkel bot was terug te vinden, in tegenstelling tot wat op de verpakking stond vermeld. China geldt als de voornaamste producent en exporteur van de tijgergeneesmiddelen. Volgens publicaties van de lUCN exporteren 24 ondernemingen geneesmiddelen die tijgerbot bevatten. Volgens de Chinese regering zijn alle botten die als grondstof dienen voor de produktie van medicijnen aangekocht voordat China in 1981 lid werd van CITES (VN-verdrag dat de interationale handel in beschermde planten- en dierensoorten verbiedt) en zouden daarom geschikt zijn voor de export. Het is niet bekend hoe groot die voorraad is. De meeste produkten zijn bestemd voor Hong Kong, Maleisië, Singapore en Thailand. In 1991 zou China ruim vijftienduizend doosjes tabletten hebben geëxporteerd, ruim vijfduizend kilo vloeibare medicijnen en ruim 31.o00 flessen tijgerwijn.

Beloning
In het land zelf is de tijger zo goed als verdwenen. In de jaren zestig werd de Zuidchinese tijger door de autoriteiten tot een plaag uitgeroepen en daarmee was het startsein gegeven tot een collectieve jacht. Voor iedereen die er in slaagde een tijger te doden stond een beloning te wachten. Als gevolg hiervan ontstonden allerlei bijprodukten die door fabrikanten in traditionele Chinese medicijnen als grondstof gretig werd gebruikt. Dit betekende een enorme herleving van de vraag naar tijgerprodukten. In 1977, toen de Zuidchinese tijger op punt van uitsterven stond, werd aan deze slachtpraktijken een halt toegeroepen. Nadat de medicijnvoorraden in de jaren tachtig waren uitgeput, moesten fabrikanten verder kijken en moesten de botten illegaal worden geïmporteerd. Daardoor werd een enorme zwarte markt gecreëerd die nu aan de vraag moest blijven voldoen. Door middel van een uitgebreid netwerk van tussenpersonen bestaat er nu een gevestigde smokkelroute door geheel Azië, die de zwarte markt in China, Zuid-Korea en Japan voorziet van tijgerprodukten.

Fokkerij
Hoewel China in 1981 het CITES-verdrag ondertekende, blijft de illegale handel in tijgerbotten nog steeds doorgaan. Daarnaast werd zeven jaar geleden vlak bij de Russische grens een Siberische tijgerfokkerij neergezet. Zo kon op een legale wijze toch aan de vraag naar tijgerbotten worden voldaan. Een idee waartegen internationaal protest werd aangetekend. Het tegenargument luidde dat met fokkerij en de daaraan verbonden produktie van tijgermedicijnen alleen maar een mythe in stand werd gehouden. Want voor de veronderstelde geneeskrachtige werking van tijgerbotten is nog nooit een wetenschappelijk bewijs geleverd. Bovendien zou de consument al gauw het verschil gaan waarderen tussen de gefokte tijgers en de wilde soortgenoot en zou daardoor de illegale jacht juist gaan toenemen. Onder internationale druk, met name aan de kant van de Amerikaanse regering die met handelssancties dreigde, stemden de autoriteiten in mei vorig jaar in met een binnenlands verbod op verkoop van tijgerbotten. Vanaf dat moment konden ook de dieren in de fokkerij niet meer worden gedood en verhandeld. Prompt daarop bevroren de Chinese banken hun leningen aan het experiment en dreigden de dieren van de honger om te komen. Mike Day, die in juli vorig jaar de fokkerij opzocht, deed daar in een uitgave van de Tiger Trust verslag van. Hij trof daar 69 verzwakte, ondervoede dieren aan. In afwachting van een oplossing moest de directeur de overheid 350.000 dollar vragen om de dieren van een voorlopige hongerdood te kunnen redden. Inmiddels heeft de directie de Chinese autoriteiten gevraagd om het verbod op verkoop van tijgerbotten en andere lichaamsdelen op te heffen. Een voorstel waartegen natuurbeschermingsorganisaties ongetwijfeld bezwaar zullen aantekenen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen