Schotland: De schoonheid van de kustwateren

Highlands and Islands. Bij het woord Highlands denk je al gauw aan een woest hooggebergte. Toch reiken de meeste toppen van de Schotse hooglanden nog niet tot duizend meter. Schotland behoort tot de mooiste natuurgebieden van Europa, met zijn eenzame hooglanden, een wild romantisch berglandschap, talloze meren, steile rotsen en broedplaatsen van miljoenen zeevogels. Door zon, regen, vorst, hitte en golfslag is het uiterlijk van dit landschap voortdurend aan verandering onderhevig. Al naar gelang het uur van de dag en de stand van de zon, schildert de natuur steeds opnieuw beelden van dit wondermooie noordelijke landschap. Vandaag nog "ansichtkaartweer" met een prachtig blauwe lucht, morgen mist of een tot storm aanwakkerende wind die het water in beweging brengt.

Koud
Wie naar de Schotse kust rijdt om daar te gaan duiken, moet ook hartje zomer rekening houden met snel wisselende weersomstandigheden. De eerste Schotland heeft de mooiste natuurgebieden van Europa. Onder water vind je een boeiend en kleurrijk leven. duik bevestigt de informatie die ik voor het begin van de reis heb ontvangen. Ik kan het meteen aan den lijve ondervinden: Het water is ijskoud. Zelfs midden in de zomer klimt de watertemperatuur aan zowel de westals de oostkust nauwelijks boven de 12 graden. Een verdere bevestiging van mijn informatie is het zicht onder water; voor Schotland is het zicht in september slecht, mijn blik reikt tot tien meter. Dit is te wijten aan de algenbloei. De gemiddelde diepte rond de eilanden bedraagt tussen de zestig en zeventig meter. Hoe verder we in het noorden onze neus onder water steken, des te mooier worden de duiken. We duiken langs steile wanden, door tunnels, geulen en "overhangen". Het ruige onderwaterlandschap met diepe spleten, diepe canyons en hoog oprijzende rotspunten is adembenemend. Hoe dieper we afdalen, hoe donkerder het wordt. We doen onze lampen aan. Heremietkreeften verstijven in de lichtstraal. Een stukje verderop valt een grote heremietkreeft een kleintje aan, maar laat hem gaan als ik met de camera dichterbij kom. Op de zanderige bodem schrikken platvissen, grondels en palingen van het licht van mijn lamp. Een lichtschuwe strandkrab ontvlucht de straal en perst zich heel diep in een rotsspleet.

Wrakken
Ten noorden van het Schotse vasteland liggen de beide eilandengroepen van de Orkneys en de Shetlands. Scapa Flow, de grote baai tussen de zuidelijke Orkney-eilanden, fungeerde tijdens de beide wereldoorlogen als een belangrijk steunpunt voor de Britse marine. Hier liggen vele Duitse oorlogsschepen op de zeebodem. De schepen vormden de kern van de Duitse oorlogsvloot van t> de open zee en werden daar na het einde van de Eerste wereldoorlog geïnterneerd. Om ze niet in Britse handen te laten vallen, werden de schepen op bevel van schout-bij-nacht Ludwig von Reuter in juni 1919 door de bemanning zelf tot zinken gebracht. Vele van de nog in goede staat verkerende oorlogsbodems liggen in zeer diep water, te diep om te kunnen duiken. Andere werden in heel ondiep water tot zinken gebracht. Delen van hun romp en opbouw steken boven water uit.

Wandelende rots
Rondom de Orkneys en de Shetlands leven vele zeehonden en kegelrobben. De zeehonden zijn nieuwsgierige, maar ook voorzichtige makkers. Regelmatig trekken dolfijnen aan de kust voorbij, en bij rustig weer kan het zelfs voorkomen dat een school Belugawalvissen langs komt. Het water is helder. Grote netel- en oorkwallen zweven door het water. De compressor vult onze flessen, een laatste blik op de camera en we springen in het water. Op de modderige zeebodem leven, slechts enkele meters onder de zeespiegel, bodemvissen zoals hengelaarsvissen en zeeduivels. Halt! Wat is dit? Wiersherten hebben toch geen ogen? Het is een goed gecamoufleerde zeeduivel. De zeeduivel kan een lengte van twee meter bereiken en is een waar monster, dat dagenlang onbeweeglijk naar zijn prooi ligt te loeren. Deze lokt hij naderbij met een "hengel" in de buurt van zijn bek. Deze "hengel" is de beweegbare en een ver naar voren gestrekte eerste rugvinstraal. Aan het eind bevindt zich het zogenaamde aas. Als de "maaltijd" voldoende dichtbij is, spert de zeeduivel zijn enorme bek open en slurpt de prooi naar binnen. De brede kop lijkt wel de helft van het lichaam uit te maken. De zeeduivel laat zich nauwelijks uit zijn evenwicht brengen. Zelfs het flitsgeweld tijdens macro-opnamen van zijn grote ogen laat de gevreesde rover rustig over zich heen komen.

Stekelhuidigen
Verschillende zeesterren laten zich door mij op de gevoelige plaat vastleggen. Zij bedekken vaak de bodem van het kustwater in grote aantallen. De Noord-Atlantische vertegenwoordigers van deze diersoort worden gekenmerkt door hun opvallende mooie kleuren. Zeesterren grazen tussen de hoog oprijzende stelen van het wier. De gewone zeester behoort tot de roofzuchtige stekelhuidigen. Hij maakt in het bijzonder mossels buit. Met zijn vijf armen slaagt hij erin de schalen van de gesloten mosselen enigszins uit elkaar te trekken. Dan stulpt de zeester zijn maag naar binnen en verteert het mosselvlees langzaam. De tot 80 centimeter grote IJslandse zeester is de grootste en van de meeste wratten voorziene stekelhuidige van Europa. Hij is misschien de enige die de eetbare zeeëgel nog eet. Meesterlijk gecamoufleerd zijn de maskerkrabben en daardoor moeilijk te onderscheiden. Je kunt ze alleen ontdekken als ze zichzelf door een beweging verraden en plotseling een klein stukje rots begint te wandelen. Langzamerhand wordt het tijd om op te stijgen, de perslucht in de 12 liter-fles begint op te raken. Een blik op de camera: de film is bijna vol. Het resultaat kunt u op deze pagina's bewonderen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen