Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De collectieve arbeidsovereenkomst (cao)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De collectieve arbeidsovereenkomst (cao)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

1. Wat is een cao en wat staat er in een cao?

In een cao staan collectieve afspraken tussen werkgever(s) en werknemers. Het gaat om arbeidsvoorwaarden zoals loon, werktijden, aantal vakantiedagen, proeftijd, opzegtermijn, of er en zo ja, welke pensioenvoorziening er is afgesproken binnen het bedrijf, onkostenvergoedingen, overwerktoeslagen, loondoorbetaling tijdens ziekte, arbeidsduur en werktijden enz.

De afspraken in de cao zijn vaak gunstiger dan die in de wet. Zo wordt in de cao vaak een hoger loon afgesproken dan het minimumloon, of meer vakantiedagen dan het wettelijke minimum. Maar de afspraken mogen nooit in strijd zijn met de wet, zoals het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. In de cao mag dus niet een lager loon staan dan het minimumloon, of minder vakantiedagen dan in het BW.

2. Wie sluiten een cao af?

Een bedrijfstak-cao wordt afgesloten tussen één of meer werkgevers(organisaties) en één of meer werknemers(organisaties).

Een voorbeeld van een bedrijfstakcao is de cao ziekenhuizen.

Een ondernemings-cao wordt afgesloten door één werkgever met één of meer werknemersorganisaties. Een voorbeeld van een ondernemings-cao is de cao van de NS, de cao van Siemens of de cao van de Rabobank.

Soms zijn de arbeidsvoorwaarden die worden vastgelegd zo uitgebreid, dat er aparte cao’s bestaan waarin bijvoorbeeld (pre)pensioen e.d. geregeld zijn.

3. Hoe weet ik of er een cao bij mijn werkgever van toepassing is?

In de cao is de werkingssfeer opgenomen; dus op welke werkzaamheden en op welke werknemers de cao van toepassing is.

4. Geldt de cao of de arbeidsovereenkomst?

De regels uit de cao gaan in principe voor de arbeidsovereenkomst. Bepalingen in de arbeidsovereenkomst die strijdig zijn met de cao zijn nietig. Toch kan er soms van de cao worden afgeweken. Dit hangt af van de vraag of het standaard cao is of een minimumcao. In een minimumcao mag van de cao worden afgeweken ten gunste van de werknemer. De voorwaarden uit de cao gelden dus als minimum. Is er een standaard cao, dan zijn afwijkingen niet toegestaan. In de cao zelf staat of het om een minimum- of standaardcao gaat.

5. Wat is het belang van een cao voor werknemers?

Een cao staat boven de individuele arbeidsovereenkomst van een werknemer en bepaalt daarmee een groot deel van de arbeidsvoorwaarden. Daarbij kunnen werknemers als groep betere afspraken afdwingen dan individueel.

Werknemers kunnen invloed uitoefenen door lid te worden van een vakorganisatie. Namens de leden fungeren de vakorganisaties als onderhandelingspartner. De onderhandelaars betrekken de leden bij het tot stand komen van de cao. De leden kunnen op verschillende momenten hun mening geven. En uiteindelijk zijn zij het die over het resultaat van de onderhandelingen stemmen.

6. Wat gebeurt er als de cao is afgelopen?

Als de cao is afgelopen dan is het niet zo dat de voorschriften uit de cao niet meer gelden. Veel cao’s hebben namelijk een nawerking. Dit betekent dat de afspraken uit de cao van kracht blijven totdat er een nieuwe cao is afgesloten. Cao’s die algemeen verbindend zijn verklaard hebben geen nawerking. Deze eindigen dus op het moment dat de looptijd is verstreken. Uitzondering op deze regel is dat er toch een nawerking mogelijk is, indien de werkgever lid is van een betrokken werkgeversorganisatie.

7. Kan in een bedrijf meer dan één cao van toepassing zijn?

Ja, het is mogelijk dat er meerdere cao’s van toepassing zijn. Als een bedrijf bijvoorbeeld groente –en fruit kweekt en dit ook weer verhandeld en vervoert naar de afnemers, dan kan de cao Aardappelen, Groente en Fruit van toepassing zijn, evenals de cao Beroepsgoederenvervoer.

Een werknemer kan ook met meerdere cao’s te maken krijgen. Bijvoorbeeld een uitzendkracht, die zowel onder de uitzend-cao valt als de bedrijfstak-cao. Om te bepalen welke cao gehanteerd moet worden, is de omschrijving van de werkingssfeer in de cao doorslaggevend: welke omschrijving past het beste bij de werkzaamheden van de betreffende werknemer.

8. Is een werkgever verplicht om een cao te volgen?

Een werkgever die de cao niet naleeft, kan door een betrokken werknemersorganisatie worden aangesproken tot nakoming van de cao. De werknemersorganisatie kan bovendien een vergoeding eisen wegens het niet nakomen door de werkgever aan zijn verplichtingen. Een werknemer kan ook zelf nakoming van de cao vorderen. Dat kan via een advocaat of een vakorganisatie.

9. Welke cao is bij mijn werkgever van toepassing?

Als u wilt weten of bij het bedrijf waar u werkzaam bent een cao van toepassing is, dan kunt u zich het best melden bij uw vakorganisatie. Zij kunnen voor u uitzoeken of uw werkgever gehouden is aan een cao en zo ja, welke cao van toepassing is.

10. Het bedrijf waar ik werk wordt overgenomen. Wat is de invloed op de cao?

Bij een overgang van een onderneming gaan alle rechten en plichten die voortvloeien uit de cao, over op de overnemende partij. De oude cao blijft dan van toepassing. Pas als de werkgever gebonden wordt door een nieuwe cao, veranderen zaken. Er zullen dan individuele afspraken worden gemaakt met de werknemers over eventuele afbouwregelingen van bepaalde arbeidsvoorwaarden die in de arbeidsovereenkomst opgenomen zijn.

Lianne Noordam

Tekst: Lianne Noordam

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorische Maatschappelijke Unie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 oktober 2008

RMU Contact | 32 Pagina's

De collectieve arbeidsovereenkomst (cao)

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 oktober 2008

RMU Contact | 32 Pagina's