TER OVERWEGING

Meister Eckhart., Het boek van de goddelijke troost, vertaling Jan Calis, Bruno Nagel, Theo van Veithoven, inleiding Maarten J.F.M. Hoenen, Bruno Nagel, uitg. Kok Agora - Kampen 1996, 17 blz. f 29,90.

In de Agora-serie verschijnen Sleutelteksten van schrijvers uit de oudheid, de middeleeuwen en de moderne tijd. De redactie weet bekwame schrijvers aan te trekken, die commentaar geven op de oorspronkelijke tekst en deze vertalen. Dat gebeurt, zoals hier, door een team van specialisten. Bovendien wordt een inleiding gegeven waarin het boek in zijn tijd en naar zijn herkomst wordt gesitueerd. Al met al zijn er vijf scribenten bij dit boek betrokken. Nu verschijnt het traktaat ‘Het boek van de goddelijke troost’ voor het eerst in het Nederlands. Het wordt terecht getypeerd als een combinatie van wijsgerige diepgang en pastorale bewogenheid. Een samengaan van existentieel en spiritueel denken, voelen en schrijven. Eckhart was een mysticus van eigen signatuur en statuur. Hier kan men met zijn werk kennismaken. Dit boek is voor de in mystiek geïnteresseerde lezer een aanwinst.

Allster McGrath, Ik twijfel. Een eerlijke bespreking, Uitg. Boekencentrum - Zoetermeer 1997, 125 blz. f 21,50. Allster McGrath Wat heeft dat kruis te betekenen? Uitg. Kok Voorhoeve - Kampen 1997, Verbo-serie, 119 blz. f 19,90.

Beide boeken zijn van dezelfde schrijver. Ze verschijnen in vertaling bij twee verschillende uitgevers. Ik bespreek ze in één keer. McGrath verwijst in het tweede boek twee keer naar het eerste. Ik moet zeggen dat ik door die korte verwijzingen de bedoeling van ‘Ik twijfel’ beter heb verstaan. Eerst het boek over de twijfel. Het is erg breed opgezet. Pas na dertig bladzijden komt de auteur op wat twijfel eigenlijk is. De grondstelling is: door twijfel kan het geloof juist groeien. Het is nog net niet zo, dat de auteur zegt: twijfel hoort bij het geloof. Wel vindt hij twijfel een fase die tot versterking van het geloof leidt. In elk geval betekent dit een positieve benadering van de twijfel. ik moest denken aan de opvattingen van prof. Tümke. De positieve aanpak heeft zijn waarde. Toch vind ik dat wat Jakobus schrijft (1:5-8) niet voldoende tot zijn recht komt. Het boek is wat snel geschreven lijkt me. De ondertitel ‘Een eerlijke bespreking’ suggereert dat er nogal wat oneerlijke besprekingen over twijfel worden geschreven. Een redenering die ik niet vind passen bij het werk van McGrath. Het boek is de uitwerking van enkele lezingen. Dat is merkbaar. Er wordt mijns inziens te veel bijgehaald, om het boek toch vooral te vullen. Ook het tweede boek is uitwerking van een lezing. Dit geschrift vind ik beter. Het is systematischer opgezet. De schrijver neemt de lezer op de dag van de kruisiging mee naar Jeruzalem. ook verder is hij met de lezer in gesprek. Hij ontdekt aan de boodschap van het kruis verschillende aspecten. Ze worden in verschillende beeiden onder woorden gebracht. We moeten ze goed bij elkaar houden. Ze vullen elkaar immers aan. Het boek is een zeer populair geschrift. Het geeft een heldere boodschap door.

Dr. R.P. Bos, Geboeid door Plato. Het christelijk geloof bekneld door het glinsterend pantser van de Griekse filosofie, Uitg. Kok - Kampen 1996, 180 blz. f 34,90.

Dit is een verhelderend en erudiet boek. De auteur gaat in op de vraag of de kerkvaders zich door de Griekse filosofie hebben laten meenemen, dan wel of de Griekse filosofie het van de christelijke leer in hun werk heeft gewonnen (ik gebruik mijn eigen formulering van het thema). Beide standpunten zijn verdedigd. Prof. Bos geeft heldere overzichten van voor en tegen. Hij beheerst de literatuur daarvan en laat de lezer daarin delen. Zijn Stelling is: kerkvaders hebben niet voldoende oog gehad voor het dualisme in de Griekse wijsbegeerte. Lichaam en ziel, aards en hemels stonden daarin tegenover elkaar. Dat is niet onderkend noch bestreden. Bovendien heeft de Griekse filosofie uit die tijd het denken verabsoluteerd en daarmee vergoddelijkt. Gevolg daarvan is dat de geschapen werkelijkheid, met name ons denken, niet als aan God onderworpen wordt getekend. Het denken gaat zijn eigen weg. Met behulp van categorieën van de Reformatorische wijsbegeerte wordt op de kerkvaders (inclusief Augustinus) kritiek geleverd. Het is geen eenvoudig boek, maar een genoegen het te bestuderen. Eigenlijk zou iedere predikant en theologische student zich de boodschap van dit boek eigen moeten maken. En daarna met belangstellende gemeenteleden in één of twee avonden de inhoud moeten bespreken. Een boek dat waardering verdient.

Liever Turks dan Paaps? De visies van Johannes Coccejus, Gisbertus Voetius en Adrianus Relandus op de islam, vertaald, ingeleid en toegelicht door dr. J. van Amersfoort en dr. W.J. van Asselt, Uitg. Boekencentrum - Zoetermeer 1997, 172 blz. f 32,50.

Drie toonaangevende theologen hebben zich tussen 1625 (Coccejus), 1648 (Voetius) en 1715/17 (Relandus) over de islam uitgelaten. In dit boek vindt men de Latijnse tekst, een vertaling met toelichting en noten, een inleiding over het Latijn van de vertaalde teksten. Prof. Jongeneel schrijft een Woord vooraf. Het is een actuele, goed verzorgde bundel die inzicht geeft in het denken van de drie theologen. Er zijn onderlinge verschillen en tegelijk ook overeenkomsten. Voor wie in de islam van toen en nu geïnteresseerd is een prachtbundel.

Dra. M.A. van der Feen, R.E. van der Feen, De pijn voorbij. Een weg van trauma naar kracht, Uitg. Stichting Petra, Middelburg en Buijten & Schipperheijn - Amsterdam 1997, 288 blz. f 39,--.

Het echtpaar Van der Feen helpt in Middelburg (Stichting Petra) incestslachtoffers. Zij hebben voor gemeenschappelijke verantwoordelijkheid verslag gedaan van de hulp die zij aan slachtoffers bieden. Daarmee doen ze tegelijk verslag van de door hen behandelde slachtoffers. De auteur wekt de indruk dat zij bij voorbaat de slachtoffers gelooft en geheel volgt. De therapie is christocentrisch: vertrouwen wekken door trouw te zijn aan de slachtoffers, opdat deze weer leren vertrouwen. De echtgenoot zegt: We moeten eerst luisteren, dus niet met vergeving beginnen. De schuld moet openbaar komen. Dan pas kan er over vergeving worden gesproken. Dr. J. van der Wal heeft bij zijn waardering voor dit boek tegelijk vak-inhoudelijke en principiële kritiek geuit. Van het gebed wordt een verkeerd gebruik gemaakt. Aan de verhalen wordt geen begrenzing gesteld, emoties en Symptomen worden niet ingeperkt, hetgeen de behandeling niet ten goede komt. Mijn indruk is: het is een sympatiek boek, overvol, nog wel eens herhaalde gegevens, waarin de lezer zelf zijn weg moet zoeken. Waardering heb ik voor de intentie en de inzet van de schrijvers. Het boek bevredigt me niet in alle opzichten. Ik denk dat een beperking van de stof het lezen zou vergemakkelijken.

Dr. J.A. Boersema, Huwelijksbetalingen. Een antropologisch-ethisch onderzoek naar de bruidsprijs op Oost-Sumba, Uitg. Boekencentrum - Zoetermeer 1997, nummer 21 in de serie Mission, 270 blz. f 45,--

De auteur is predikant in de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) in Apeldoorn. Van 1979-1988 was hij zendeling-docent op Oost-Sumba. Daar is het alsof niet betalen van de bruidsprijs een omstreden gebruik is. De schrijver belicht het vraagstuk van veel kanten. Ook andere gebieden uit het Oosten worden besproken. Eveneens de geschiedenis van de conflicten om de houding van kerken tegenover de bruidsprijs. Zo bevat dit boek tevens een stukje zendings-/kerkgeschiedenis van Sumba. De auteur onderzoekt de bijbelse gegevens over de bruidsprijs en opvattingen van geleerden over de situatie op Sumba. Uiteindelijk komt hij tot een voorzichtige aanvaarding van de bruidsprijs. Hij is een versterking van de maatschappelijke orde en daarmee een bescherming van het huwelijk. De beschouwingen over contextualisatie zijn boeiend, maar komen op mij over als een soort aanhangsel, al bedoelt de schrijver dat niet. Ik kan een heel stuk met hem meegaan. Wel lijkt me een bredere bespreking gewenst. Een interessant proefschrift, waarmee we de auteur en de promotor (prof. Douma) gelukwensen.

Ds. C. den Boer (eindredactie), Onbegonnen werk? Pastorale handreiking ten dienste van de ouderling, Uitg. Kok Voomoeve - Kampen 1996 (vijfde druk), 195 blz. f 27,90.

Van dit boek, een instructie voor ouderlingen, is veel goeds te zeggen. Dat hebben we gedaan bij het verschijnen van de eerste druk in 1982. Nu verschijnt de vijfde druk - met twaalf hoofdstukken. Het blijft een goed boek. Toch vind ik het vreemd dat er na vijftien jaar geen enkele aanvulling of verandering is aangebracht. Zo statisch is het ouderlingenwerk toch niet, dat er niet wat meer en wat nieuws gezegd kan worden. Bovendien zijn er jonge krachten gekomen, die ook iets te zeggen hebben. Voor wie dit voorbehoud geen hindernis vindt: om zijn inhoud hartelijk aanbevolen.

Bijbels Dagboek 1998. Kracht voor elke dag, Uitg. De Vuurbaak - Barneveld 1997, f 17,80. De (vrijgemaakt) gereformeerde pendant van ons dagboek “Goede moed”. Twaalf scribenten (bekenden, onbekenden) hebben hun best gedaan voor elke dag kracht te geven. De keus van de teksten is willekeurig. De maand Oktober behandelt hoofdstuk V van de Dordtse Leerregels. Een goede greep. De verscheidenheid van prediking in de (vrijgemaakt) Gereformeerde Kerken wordt weerspiegeld in dit boek. Veel stukjes las ik met genoegen. Soms zou ik andere accenten leggen.

Alister McGrath, Uitleggen wat je gelooft, Uitg. Kok Voorhoeve - Kampen 1997, 144 blz. f 24,90. De schrijver is in Nederland zeer bekend geworden. Hij heeft een aantal waardevolle boeken geschreven. Dit boek bestaat uit drie delen: I. De voorbereiding (van het uitleggen), II. Vragen over Jezus, De opstanding, Redding, God, III. Het evangelie en de moderne culturen, met aandacht voor de vraag of vrouwen in het Christendom onderdrukt worden. De schrijver is van mening dat gelovigen zelf moeten weten wat ze geloven en dat aan anderen moeten (kunnen) uitleggen. Dit boekje biedt daarvoor goed bruikbaar materiaal. De inhoud van dit boekje vindt men ook in zijn andere geschriften. Het aardige van dit boekje is, dat het alles netjes op een rij wordt gezet. Daarom: bruikbaar voor het hoofddoel.

Hans Bouma, Een droom die een droom blijft. Leven zonder kinderen, Uitg. Kok - Kampen 1997, 72 blz. f 17,50.

Dit is een fijnzinnig boekje over leven zonder kinderen. Hoogte en diepte, lengte en breedte van dat gemis komen aan de orde - meer horizontaal dan verticaal - als u begrijpt wat ik bedoel. De auteur biedt een handreiking voor verwerking op een bijzonder subtiele manier. De gedichten tussen de hoofdstukken vragen om emotionele verwerking. Ze zijn niet altijd gemakkelijk. Ze raken de diepte van het hart. Een apart boekje.

Henk Veldkamp, Vrijmoedig op pad. Gesprekspartner in het pastoraat, in de serie Pastoraat en gemeenteopbouw, Uitg. Kok - Kampen 1997, 111 blz. f 19,90.

Een handzaam formaat en een praktische reeks. Ik heb zeker al vier boeken uit deze reeks besproken. De schrijver wil hulp bieden aan mensen die (al of niet ambtelijk) pastorale gesprekken voeren. Hij wil de kramp van zo’n gesprek wegnemen. Je mag fouten maken en leert vanzelf als je maar wilt. Een ontspannen toonzetting. Een aantal aspecten van een gesprek wordt behandeld, zoals gaan, komen, zijn, ontvangen, geven, verstaan en doen, gevolgd door drie voorbeelden van gesprekken in verschillende situaties. Het gaat meer over de buitenkant, de vorm van en de houding bij het gesprek, dan over de inhoud. Voor wie met gesprek voeren niet vertrouwd is, is het een aardige, eerste inleiding.

Jac. Lelsz, Een lichte vleugelslag, Uitg. Buijten & Schipperheijn - Amsterdam 1997. f 19,50.

Een fijnzinnige bundel gedichten (enkele zijn eerder verschenen). Met moeite weerhoud ik de drang om er enkele af te drukken. Neem en lees. De dichter is lid van onze gemeente in Apeldoorn-Oost. Er zouden door elke gemeente minstens tien exemplaren moeten worden afgenomen.

Thuiskomen in de kerk. Mensen met een verstandelijke handicap in de kerkelijke gemeente, (Eind)redactie J. de Jong e.a.;Philadelphia/Dit Koningskind, Uitg. Kok - Kampen 1996, 64 blz. f 15,--.

Een eenvoudig, instructief boekje over verstandelijk gehandicapten: hun plaats in het gezin, een tehuis, kerk en samenleving. Vooral aan de kerken worden belangrijke tips gegeven om deze leden in haar midden voluit een plaats te geven. Criteria voor en gesprek tussen ouders en gemeenteleden - ambtsdragers besluiten het boekje; en een lijst met adressen. Ambtsdragers die zorg voor verstandelijk gehandicapten hebben, moeten dit boekje zeker lezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen