Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Door alle eeuwen heen zorgde de Heere Zelf voor Zijn Woord

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Door alle eeuwen heen zorgde de Heere Zelf voor Zijn Woord

De mummie vloog in stukken en.... daar lagen de langgezochte papyri

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het myk omstreeks 1900 dat twee jonge geleerden. Grenfell en Hunt. samen met een groep archeologen in het Egyptische Eayum gingen graven op zoek naar beschreven stukken papyrus. Hel enige waar zij echter op stootten was.... een krokodiUenkerkhof. Op zich was dat heus niel zo vreemd. Krokodillen werden in Egypte als heilige dieren vereerd. Na hun dood vernietigde men deze dieren niet. maar ze werden keurig opgezet en begraven. En op zo 'n begraafplaats waren de geleerden gesloten. Week na week werd niet anders gevonden dan krokodillen.

Omdat Grenfell en Hunt op zoek waren naar andere zaken, bevalen zij tenslotte te stoppen met graven. Eén van de arbeiders, juist met een nieuw graf bezig, gooide verontwaardigd zo'n opgezet beest tegen de rotsen. De mummie vloog in stukken en daar lagen de lang gezochte papyri. Men had het beest ermee opgestopt. Haastig ging men nu ook de andere krokodillen onderzoeken en ze bleken allemaal vol papyri te zitten, sommige tot zelfs in hun bek toe.

Een grotere schat hadden de geleerden bijna niet kunnen vinden. Geen schat in dc zin van geld of goud. maar wel een schat aan informatie. Van alles zat er tussen de gevonden papieren: boekdelen van schrijvers, koninklijke besluiten, verzoekschriften, kontrakten. partikulicre brieven. schuldbekentenissen. bekend niet kingen. kwi tan lies cn ga zo maar door.

Duizenden cn nog eens duizenden papyri van de meest uiteenlopende soort kwamen uit de krokodillen. Ook boekdelen uit het Nieuwe Testament.

Zo zijn we met dit verhaal midden in de archeologie terecht gekomen, maar ook midden in het historisch onderzoek naar het Nieuwe Testament. Een onderzoek dat op zich niets nieuws is. maar al enkele eeuwen plaatsvindt.

Historisch onderzoek

Niemand van jullie heeft ooit met de hand geschreven brieven van Paulus gezien, of het originele exemplaar van het Evangelie van Mattheüs. Markus of Lukas. De originelen van de nieuwtestamentische boeken zijn immers nooit gevonden'?

Er zijn mensen die zeggen: nou. waarom zouden we dan in hel Nieuwe Testament geloven. Wie weet wat cr aan veranderd is. Wie zal zeggen wat cr vroeger aan dat Nieuwe Testament is aangepast. omdat dat beter in het straatje paste? Andere mensen. zelfs geleerden, zeiden: als de mensen die in het jaar 200 leefden ons Nieuwe Testament zouden lezen, dan zouden ze wel heel erg verbaasd zijn. Zij hadden misschien wel een heel ander Nieuwe Testament.

En daarom gaan we wat in het verleden graven. En dan zullen we zien dat hel Nieuwe Testament helemaal niet veranderd is. We zullen zien dal. juist omdat die mensen in het Egyptische zand groeven, ons veel meer duidelijk is geworden van de Nieuwe Testament. Weet je wat we eigenlijk juist gaan zien? Hoe de HEERE door de eeuwen heen Zelf voor Zijn Woord heeft gezorgd. En daarom kon het niet veranderen. En daarom kon het zeker niet verdwijnen.

Papier en inkt

In het begin van onze jaartelling waren er nog geen typemachines. Laat staan beeldschermen met automatische tekstverwerking. In die tijd schreef men nog met de hand. Hoofdzakelijk op papyrus en perkament. Zo zullen ook de apostelen en evangelisten het hebben gedaan. Johannes bijvoorbeeld. daarvan weten we dat hi j schreef op papyrus. Hi j zegt dat zelf in zijn rondzendbrief: k heb veel aan ulicden te schrijven, doch ik heb niet gewild door papier en inkt. (2 Joh. 1:12).

Maar papier is zwak. Het kan makkelijk worden aangetast door vocht en licht. Dc originele brieven en Evangeliën. die men gewoonlijk autographa noemt, zijn niet bewaard gebleven. Wij moeten ons dus tevreden stellen met afschriften en vertalingen. Dc kans dat die autographa nog gevonden worden is klein. In Israël cn de omliggende landen is het klimaat tc vochtig. Alleen in Egypte zouden ze de tijd overleefd kunnen hebben.

Maar geen van de zendbrieven bijvoorbeeld was gericht aan een gemeente in Egypte. Gelukkig werden de Evangelieën cn brieven al vrij snel overgeschreven. Zo verspreidden dc boeken van het Nieuwe Testament zich over de toen bekende wereld.

Het zoeken naar die handschriften en vertalingen

is op zich mot verkeerd Hoe ouder hel handschrift is, hoe ilichtct hij het origineel, dus hij die brief van l'aulus die hij zeil met eigen hand schreef Of bij die rondzendbrief die IVtrns met zij eeltige visscrshantl m rondborstige taal zat tc .schrijven. I n hoe dichter bij het origineel, hoe minder fouten. Fouten door bijvoorbeeld verschrijvingen bij het overschrijven, of het vergeten van een woord of van een zin. Of. en ook dat kwam voor. opzettelijke veranderingen, omdat dat beter uitkwam.

Oudere teksten

In de loop van de eeuwen zijn steeds oudere teksten gevonden. Die handschriften vond men soms bij opgravingen. soms ook in eeuwenoude bibliotheken van kloosters. En nu gaan we niet al die vondsten op een rij zetten. Het zijn er inmiddels zo'n vijfduizend. Interessant is tc weten hoe die oudste handschriften waren geschreven. Zij bestonden bijvoorbeeld alleen uil hoofdletters. En lussen de woorden zaten geen witruimtes. Alles stond dus in hoofdletters direkt achter elkaar. In het eerste vers van het Nieuwe Testament stond: HFTBOEKDESGESLACHTSVANJEZUS. In de tekst stonden bij voorbeeld ook geen komma's en punten.

Vertalen moeilijk

Je begrijpt wel hoe ontzettend moeilijk het is een teksl te vertalen, die alleen uit achter elkaar geschreven hoofdletters bestaat, zonder komma's en punten. Wat een karwei hebben die statenvertalers in 1618-1619 gehad. Uit allerlei vroege handschriften en vertalingen met allerlei kleine onderlinge verschillen moesten zij de goede zoeken. En de oudste handschriften die zij tot hun beschikking hadden, dateerden uit ongeveer 1100.... Je kunt zelf wel nagaan wat dat betekent. Er zat ruim duizend jaar tussen het moment dat dc schrijvers van het Nieuwe Testament hun werk op papier zetten en het toen oudst bekende handschrift. Wat kon cr in die tussentijd allemaal wel veranderd zijn. Zij zullen vaak hebben moeten wikken en wegen. En nog vaker zullen zij hebben gebeden.

gezucht of de Heere licht wilde geven over Zijn Woord, zodat ze de juiste vertaling maakten. En. wij durven dat in 1990 zeker zeggen, de Heere heeft dat gebed verhoord. De drie wijze mannen Wafaeus. Hommius en Rolandus hebben een vertaling gemaakt die nog nooit overtroffen werd door ceri betere. En dat. ondanks dat er in de loop van de eeuwen steeds meer en steeds oudere handschriftenwerden gevonden. Steeds oudere, dus dat betekent, steeds dichter bij het origineel.

Geplakte blaadjes

Een hele belangrijke vondst lichten we er even uit: de Syro-Sinaiticus. Het gaat om een vertaling van dc Evangeliën in het Syrisch. Dit handschrift werd nu eens niet gevonden door wijze, geleerde mannen, maar door vrouwen. Twee vrouwen reisden in 1892 door Egypte. In Cairo vroegen zij aan de aartsbisschop toestemming om de bibliotheek van het Catharinakloostcr te bezichtigen. Beide dames beheersten het Grieks, Syrisch en Arabisch, zodat ze niet voor een kleintje vervaard waren.

Tussen al de eeuwenoude handschriften vonden zij ook werken, die met de bladen tegen elkaar geplakt waren. Op de voorste tekst stond het levensverhaal van een vrouwelijke ..heilige". Toen de vrouwen dc geplakte blaadjes echter lospeuterden zagen zij direkt dat er zeer oude handschriften onder zaten. Het bleek een volledige Syrische vertaling tc zijn van de Evangeliën uit het jaar 150 na Christus. Kun je nagaan. In een klap was dc kloof tussen dat origineel van de evangelisten en het oudste handschrift teruggebracht tot nog geen honderd jaar. Steeds dichter kwamen we bij de bron....

Inmiddels zijn er zo'n vijfduizend handschriften of stukjes daarvan gevonden en in laboratoria onderzocht. En weet je wat dan opvalt? Dat er een verbijsterende eenheid is in al die geschriften. Er staan in al die handschriften geen grote verschillen. Nu weten we zeker dat die Egyptische boer in het jaar 200 na Christus precies hetzelfde Nieuwe Testament heeft gelezen als wij doen. Ondanks zoveel vertalingen in het Grieks. Syrisch, Koptisch en Aramees. Ondanks alles toch een ontstellende eenheid. De HEERE zorgde Zelf voor Zijn Woord....

Onderzoek nuttig

Maar waarom moet je dan zo in het verleden graven? Je hoeft de Bijbel toch niet te bewijzen? Die is toch waar, gewoon, omdat je dat gelooft? Dat is zeker. Natuurlijk mag archeologie niet gedaan worden om daarmee de Bijbel te bewijzen. Trouwens archeologie en ander onderzoek kunnen ook nooit iemand het geloof schenken. Dat kan alleen de Heilige Geest.

Toch is onderzoek ook heel nuttig. Juist door opgravingen kunnen uitdrukkingen uit de Bijbel, die we voordien niet I begrepen, duidelijk worden. ' Voor een voorbeeld daarvan gaan we weer terug naar die Statenvertalers in 1618-1619. Deze geleerden vertaalden uit het Grieks in het Nederlands. Het grote probleem was j echter dat alleen het klassieke | Grieks bekend was. Dat Grieks waarin grote schrijvers cn dichters al vier eeuwen eerder schreven. In vierhonderd jaar verandert een taal echter ingrijpend. Ga maar eens na in het Nederlands. Als iemand nu zou spreken zoals dat vier eeuwen geleden gebeurde, zou je vreemd opkijken. Veel woorden van toen bestaan nu niet meer. Of woorden hebben een totaal andere betekenis gekregen. Wie weet nog wat in de Bijbel met buidel cn male bedoeld wordt (portemonnee cn reiszak)? Of I wanneer gezegd wordt van de Heere Jezus dat Hij heilig, onnozel cn onbesmet was, dan betekent dat woord onnozel iets heel anders dan tegenwoordig.

Je kunt dus wel nagaan dat het vertalen van dat Grieks op zich al erg moeilijk was. Nog moeilijker werd het omdat dat Nieuwe Testament niet geschreven was in dat mooie afgepaste klassieke Grieks, maar in een heel

ander Grieks, een «. preekgrieks. ook wel Koiné ; genoemd. Het was de taal die in het begin van onze jaartelling in het hele Romeinse rijk gesproken word. Maar van dat Koincgrioks was maar heel weinig hekend. Veel woorden kenden we toen nog niet /o moesten de Statenvertalers soms zinnen vertalen, waar ze zelf eigenlijk niet goed dc betekenis van wisten

Terug naar Fayum

Nu komen we weer terug op de plaats waar we begonnen zijn. in de woestijn van het Egyptische Fayum. De opgravingen daar en de vondst van die papyri in de krokodillen was daarom zo belangrijk, omdat al die papyri in dat spreekgrieks waren geschreven. Toen wc dat Koiné beter kenden, werd een aantal uitdrukkingen uit het Nieuwe Testament duidelijker. Maar wat ook duidelijk werd. was dat Walaeus. Hommius en Rolandus een uitzonderlijke prestatie hadden geleverd met hun getrouwe Statenvertaling. Het is niet overdreven om te stellen dat zij gesteund moeten zijn geweest met kracht cn licht van de Heilige Geest.

Toch konden na de vondst onduidelijke plaatsen in dc Bijbel verklaard worden. Ook daarvan een voorbeeld: iedereen kent wel het bijbelgedeelte waarin de Heere Jezus de farizeeërs scherp veroordeelt. Die farizeeërs gaven aalmoezen, vastten lange tijden en baden op de hoeken van de straten. Maar niet omdat zij de Hccre vreesden. Zij wilden van dc mensen gezien worden en gchoogacht. De Heere Jezus veroordeelt dat en zegt:

„Voorwaar zeg Ik u. zijhebben hun loon weg". Maar wat bedoelde de Heere Jezus nu precies met die uitdrukking: zij hebben hun loon weg? Dezelfde uitdrukking die de Hecrc Jezus hier gebruikt, werd ook gevonden in dc papyri, en dan vooral op kwitanties. En daar betekende het: reeds betaald. Nu wordt ook dc uitspraak van Heere Jezus duidelijk. Die farizeeërs, die geveinsden, hoeven er niet op te rekenen dat zij iets van de Vader in de hemel zullen ontvangen. Het was hen toch om dc eer van mensen te doen? Welnu, die eer hadden zij gekregen, zij waren dus reeds betaald...

Verwondering

Als we nu dit hele verhaal terugzien, welke konklusic moeten wc dan trekken? Niet dat we nu alles in het werk moeten stellen om te proberen nog dichter bij de originele bron te komen. Ook niet dat de echtheid van de Bijbel cn het bestaan van de Heere Jezus nu toch maar mooi bewezen zijn.

Als we terugkijken dan moet onze mond wel openvallen van verbazing... cn van verwondering. Dat dc HEERE zo goed zorgde voor Zijn Woord. Dat dat Woord in zo korte tijd zo vaak werd overgeschreven. En dat in zo weinig tijd er al zo veel vertalingen waren. De HF.F.RE zorgde Zelf voor Zijn Woord. Want die kleine, christelijke kerk moest groeien, snel groeien. En dat Woord moest over de hele wereld verspreid worden. En dat is de les in dit verhaal. Door alle valse dwaalleringen. door alle verdrukking, door alle vervolgingen, door alle geesteloze tijden heen zorgde de HEERE voor dat rijke Evangelie, waardoor mensen bekeerd kunnen worden. Het is precies zoals Luther dat al geleerd had:

Gods Woord houdt stand in eeuwigheid, en zal geen duimbreed wijken....

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 januari 1990

Daniel | 32 Pagina's

Door alle eeuwen heen zorgde de Heere Zelf voor Zijn Woord

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 januari 1990

Daniel | 32 Pagina's