Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

EEN SPAANS PREDIKANT OVER...

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

EEN SPAANS PREDIKANT OVER...

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

«Revelacion y teologia» een boek van professor E. Schillebeeckx

De bekende Spaanse publicist-dominee, José Grau, zond ons een artikel voor onze Spaanse editie. Het is een beoordeling van een boeit van prof. Schillebeeckx. Wij vonden echter dit artikel van zo grote waarde, dat wij er ook graag plaats voor willen maken in onze Nederlandse en Engelse editie. Het trof ons namelijk, dat ds Grau zo mild en zo positief is in deze recensie, terwijl wij toch weten dat de Spaanse protestanten het nog altijd moeilijk hebben, niet in het minst vanw6ege het nieuwe „Statuut van de godsdienstvrijheid".

Schillebeeckx behoort tot die groep van progressieve rooms-katholieken, die ernaar streven hun kerk te doen terugkeren naar de bronnen van het christendom. Met sympathie volgen wij deze beweging, maar ook vaak met verbazing. We worden meerdere keren voor vragen geplaatst en moeten dan wel een afwachtende houding aannemen.

Soms lijkt ons hun poging gedoemd tot mislukking: Hoe kunnen zij immers de officiële leer van Rome ooit in overeenstemming brengen met de leer van de Bijbel? De oprechte poging van deze theologen om meer bijbelse wegen te zoeken voor het rooms-katholicisme, valt te prijzen. Maar.... brengt dat hen er niet toe om soms allerlei goocheltoeren uit te halen, hetzij met de teksten van de Bijbel, hetzij met de r.-k. dogma's, die ze aan een herinterpretatie willen onderwerpen?

E. Schillebeeckx is professor in de dogmatische theologie van de r.-k. universiteit van Nijmegen. De gedachten van deze begaafde theoloog hebben voor een groot gedeelte het moderne en dynamische Nederlandse rooms-katholicisme geïnspireerd. Vooral aan hem is te danken, dat de oude term: „transsubstantiatie" plaats moest maken voor een veel gelukkiger formulering: „transsignificatie" en „transfinalisatie", waarin veel dichter de Bijbel benaderd wordt en die ook veel meer in overeenstemming is met de leer van de grote reformatoren over de wijze waarop Christus in het Avondmaal tegenwoordig is. Wel moeten we niet vergeten, dat Paulus VI deze beschouwing als vervanging van de vroegere leer uitdrukkelijk heeft afgewezen in zijn encycliek „Mysterium fidei" en dat deze paus zich in zijn „Credo" indirekt ook gekeerd heeft tegen veel uitingen van de Nederlandse progressieve theologie.

Schillebeeckx wil ervoor waken, dat aan de Openbaring op geen enkele wijze afbreuk wordt gedaan of dat zij in schemering of duisternis wordt weggetrokken. Dat is ook het streven van ons, evangelische christenen, althans van hen die zich onvoorwaardelijk willen buigen voor het gezag van de Schrift. De openbaring van God in de geschiedenis van Israël en in Jezus Christus, daar gaat het om. Wij moeten daarnaar luisteren met een opmerkzaam en gelovig hart. Achter de theologische bezinning, — als de levende inspiratie daarvan —, zien wij de mens, die de levende God zoekt en daarop wil antwoorden met zijn geloof. Dit verlangen om naar de stem van God te luisteren trekt als een verbindingslijn door heel dit boek heen.

De lezer bemerkt telkens het streven van de schrijver om de dogma's slechts vanuit de Bijbel te staven; hij doet dat zelfs ten aanzien van de Mariologie. De ongeschreven overlevering is voor hem niet genoegzaam; dil in tegenstelling met de officiële r.-k. leer. Ieder dogma, elk leerstuk, moet opborrelen vanuit die éne bron, de Bijbel. Alles wat de kerk verkondigt, moet althans impliciet in de Bijbel te vinden zijn. De kerk doet, in haar levende overlevering door de eeuwen heen, niets anders dan zich bezinnen op de inhoud van de Bijbel. Deze uitdrukkelijk uitgesproken bedoeling om zich te onderwerpen aan het gezag van de Schrift opent veel mogelijkheden voor het getuigende gesprek tussen protestanten en rooms-katholieken. De vraag stelt zich echter ook hier weer: In hoeverre vertegenwoordigt Schillebeeckx — en andere vooruitstrevende rooms-katholieke theologen — het rooms-katholicisme of gaat het hier eenvoudig om een school die straks toch zal moeten verdwijnen onder de druk van de traditionele stroming die nog altijd de meerderheid uitmaakt in de r.-k. kerk?

Maar hoe het ook zij, het is nodig dat wij kennis nemen van deze diep-evangelische tendensen bij deze r.-k. theologen. En dan zullen wij ons gesprek met hen allerlei punten van onze reformatorische visie aan hen kunnen duidelijk maken. Dan zouden we bv. aan de hand van de grote Nederlandse reformatorische theoloog, dr. G. C. Berkouwer, aan hen kunnen uiteenzetten, dat het bezwaar van de reformatie tegen de Mariologie niet voortkomt uit een docetische vervluchtiging, maar uit het klaarblijkelijke feit. dat de heerlijkheid van liet verlossende kruisoffer van Christus verduisterd en teruggedrongen wordt, wanneer daarin het werk van Maria zou zijn opgenomen. En het betreft hier niet maar een theologische kwestie, maar deze dingen raken ingrijpend het gebedsleven van de christenen. Ze hebben te maken met de kern van het Evangelie, dat de kerk moet verkondigen in alle helderheid, zonder dat het vermengd wordt met allerlei schaduwen.

Wij zullen aan hen moeten duidelijk maken, dat de reformatie niet elk ambtelijk gezag verwierp, toen zij de leer van de pauselijke onfeilbaarheid verwierp. Daarom vinden wij het jammer dat deze grote theoloog ons in zijn boek niet enigszins ontvouwt, hoe hij de spanning — dit op zijn zachtst gezegd — tussen de leer van de Bijbel en -de r.-k. kerk kan ondergaan en toch tegelijk rooms-katholiek blijven. Het gaat hier niet over gezag en gezagsloosheid, anarchie, maar over de aard van het gezag in de kerk. En achter deze vraag gaat een andere opvatting schuil over wat de kerk eigenlijk is. De reformatie is steeds van oordeel geweest, dat de kerk in al haar aspekten onderworpen moet blijven aan het geschreven Woord Gods en dat de kerk daarom steeds ter verantwoording mag en moet worden geroepen, wanneer de afzonderlijke gelovigen menen, dat de kerk begint af te wijken van de Schrift. En wij menen dat een onfeilbaar leergezag zich niet verdraagt met deze overmachtige plaats van de Schrift hier op aarde.

Nog een paar opmerkingen. Het is te hopen dat Schillebeeckx zich nog wat meer kritisch zal opstellen tegenover Bultmann en zijn theorieën. Vervolgens: dit boek kan eigenlijk alleen met vrucht gelezen worden door iemand die theologisch geschoold is. Daaruit blijkt opnieuw van hoe groot belang een goede theologische vorming is voor liet protestantisme in ons land. En alleen wanneer wij onszelf de moeite willen getroosten van wat diepere studie, kunnen wij dienstbaar zijn aan allen door het Woord Gods in zijn volle rijkdom te ontvouwen, door de verkondiging van „al de raad Gods".

Dit artikel werd u aangeboden door: In de Rechte Straat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 februari 1969

In de Rechte Straat | 32 Pagina's

EEN SPAANS PREDIKANT OVER...

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 februari 1969

In de Rechte Straat | 32 Pagina's