KERKEN EN NETWERKEN

LICHT EN ZWAAR

Onlangs hebben de termen ‘licht’ en ‘zwaar’ een nieuwe kerkelijke dimensie gekregen. Godsdienstsociologen hebben vastgesteld dat mensen tegenwoordig de voorkeur geven aan ‘lichte netwerken’ boven ‘zware netwerken’.

KERKEN ALS NETWERKEN

In West-Europa is de maatschappelijke ontwikkeling gestempeld door dingen als emancipatie, verstedelijking, welvaart, mobiliteit en de elektronische snelweg. Daardoor hebben moderne mensen minder behoefte aan traditionele instituten en vaste langdurige verbindingen. Om deze reden hebben ‘zware gemeenschappen’ met strakke regels, normen en rituelen waar je in principe heel je leven aan verbonden bent, het moeilijk in de huidige samenleving. Veel beter scoren ‘lichte gemeenschappen’ omdat ze meer informeel, tijdelijk en minder veeleisend zijn. Het wil overigens niet zeggen dat ‘zware netwerken’ geen toekomst meer hebben. Kleine orthodoxe kerken kunnen het heel goed doen, maar zij hebben slechts aantrekkingskracht voor een beperkte groep die zich goed voelt in een ‘zwaar netwerk’. De tijd van de grote volkskerken in Nederland is echter voorgoed voorbij.

HOE LICHT OF ZWAAR

IS HET KERKELIJK NETWERK?

Sociologen kijken anders naar de kerk dan theologen. Het kerkvergaderend werk van Christus verloopt niet langs de lijnen van stijgende of dalende sociologische trends. In de Heidelbergse Catechismus Zondag 21 vraag en antwoord 54 wordt gewezen op de lijnen van uitverkiezing, de Heilige Geest en het Woord waardoor Christus zijn gemeente vergadert, beschermt en onderhoudt. Het wil niet zeggen dat we met zo’n theologische uitspraak achteloos voorbij kunnen gaan aan wat anderen signaleren vanuit hun blikveld. Ik denk niet dat de Chr. Geref. Kerken ooit in hun bestaan een periode hebben gekend waarin zij in staat waren een zwaar, solide netwerk te vormen dat het hele leven omvatte zowel kerkelijk, politiek als maatschappelijk. De hedendaagse trend van ‘lichte netwerken’ zie ik op een bepaalde manier wel terug in ons kerkverband. Binnen mijn blikveld zie ik mensen die lid zijn van een reformatorisch kerkgenootschap, maar toch ook naar evangelisch getinte jongeren- en familiedagen gaan, conferenties bezoeken waar heel anders wordt gesproken over het werk van de Heilige Geest dan in eigen kerkelijke gemeente en die liever niet de confrontatie aangaan over verschillende visies m.b.t. de doop. Kortom: lidmaatschap van de kerk is er nog steeds, maar daarnaast lopen er nog allerlei andere lijntjes in de persoonlijke netwerkjes - zeker als daar de vele internetsites bijgeteld worden waarop niet alleen jongeren actief zijn. Je voegen in bestaande structuren is niet vanzelfsprekend meer. Eigen netwerkjes met een scala aan (soms tegenstrijdige) opvattingen zijn heel gewoon - en waag het niet daar iets van te zeggen! Verder zijn er ook allerlei dwarsverbindingen met andere kerkgenootschappen om ons heen.

WAT BINDT SAMEN?

Als Paulus spreekt over de gemeente van Christus, vormen kerken nog lang geen ‘zware netwerken’. Christenen uit allerlei geledingen van de samenleving worden door doop en geloof samengevoegd in het ene Lichaam van Christus. Sociologisch misschien slechts een ‘licht netwerk’ - theologisch van eeuwigheidswaarde: niet te scheiden van Hem die mij liefheeft. Laten we in de kerk met elkaar vooral vasthouden aan de prioriteit van dat netwerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen