BOEKBESPREKINGEN

1. De drie gezellinnen op de pelgrimsreis door Prof. G. Wisse.

De meesten uwer, aldus de schrijver in een inleidend hoofdstuk: Geloof-Hoop-Liefde, zullen wel kennen de bekende plaat, waarop staat afgebeeld een kruis, het zinnebeeld des geloofs; een anker, zinnebeeld der hoop, een een brandend hart, zinnebeeld der liefde. Het zijn de attributen der drie christelijke deugden, gelijk deze met elkaar een eenheid in trits vormen in de openbaring van Gods genadewerk in ons. In deze drie toch functioneert (is werkzaam) het nieuwe leven, dat der wedergeboorte, in ons. Zij vormen het wezen, de inhoud, de openbaring, de kracht en geur der godzaligheid. Zij vormen saâm de schriftuurlijke godsvrucht. Zo treffend schoon is dit uitgebeeld in deze bekende schilderij dat dit drietal liefelijke gestalten; de beminnelijke als ook noodzakelijke gezellinnen op de pelgrimsreis: het geloof, omklemmende het kruis, de hoop, steunend op het betrouwbaar anker, de liefde, met het brandend hart in de hand. Onafscheidelijk aan elkaar verbonden staan zij daar. Niet een van haar is onmisbaar. En.......... wie de ene kent als zijn reisgenote, mag ook de andere aan zijn zijde vinden.

Het is een zeer lezenswaardig werkje, zoals Wisse er verschillende heeft geschreven. Het breedst handelt hij over de liefde. Die alleen blijft.

Het boekje telt 121 blz. en kost gebonden ƒ 14,90.

2. De navolging van Christus door Thomas a Kempis.

Het boekje bestaat uit 4 delen:

1. Vermaningen, bevorderlijk voor het geestelijk leven,

2. Vermaningen strekkende tot opwekking van een geestelijk leven,

3. Over de inwendige vertroosting,

4. Godvruchtige opwekking tot deelneming aan het Heilig Avondmaal.

In een Woord Vooraf zegt de uitgever o.a.: Het „gulden boekske”, zoals het sedert eeuwen heet, beveelt zichzelf genoegzaam aan. Wie het leest, gevoelt, ook bij de bezwaren die zo nu en dan bij hem mogen opkomen, dat hier spreekt oprechte vroomheid, die voortvloeit uit de ervaring en beoefening van de gemeenschap met de levende God. „Met waakzaamheid en geduld heeft Thomas de ogenblikken afgewacht, dat er een straal van Gods licht vloog door zijn ziel en wat hij toen zag, heeft hij vastgelegd op het papier”.

Het lijkt me goed iets te vermelden van wat Prof. Dr. S. van der Linde in de Chr. Encyclopedie schrijft: Dit boekje heeft een ereplaats onder de zeer vele ermee verwante verkregen. Het werd na de Bijbel het meest gedrukte (en gelezen?) boek ter wereld, daarin gevolgd door het ermee wel verwante, maar toch weer verschillende boekje van Bunyan: De Pelgrimsreis.

Prof. van der Linden zegt dat het auteurschap ervan al spoedig een bron van onenigheid is geworden. En verder; De Imitatio (Navolging) vond gerede ingang bij zeer verschillend ingestelden. Uiteraard allereerst in R.K. kring, hoewel ook daar wel werd opgemerkt, dat K.’ mystieke instelling gevaar loopt verschillende kerkelijke instellingen uit te hollen. Ook onder Protestanten heeft het niet ontbroken aan waardering. Voetius noemde het een gulden boekje, al had hij er wel kritiek op. Hans de Ries, Doopsgezind leraar, leefde erin. De Groninger richting ten onzent vond o.a. hier haar ideaal van een „gemoedelijke, echt Nederlandse” vroomheid. Willem Kloos gaf er een vertaling van, waarop intussen nogal kritiek loskwam. Het bovenstaande doet vermoeden, dat al deze beoordelingen niet op de hele en werkelijke Imitatio betrekking hadden, maar op de met de beschouwingen der critici corresponderende capita. De mystieke, individualistische, onhistorische en onculturele sfeer, waarin K. leefde, staat stellig in sterke spanning met het „bijbels realisme”, zoals de Reformatie dat kent. Het scherp afwijzende oordeel, dat Calvijn over de verwante Theologia Deutsch velde, moet ook de Imitatio wel enigszins aangaan; Voetius was in zijn aanvaarding-met-veel- voorbehoud wat onkritischer dan Calvijn. Ook de Groningers waren wat te gretig, om zich een soort stamboom te. verschaffen. Met dit al blijft de Imitatio, welk aandeel Thomas er dan in moge hebben gehad, een stichtelijk boek, waarnaar elk, die met cultuur-optimisme en ontkenning van de eeuwige achtergrond van het mensenleven bedrogen uitkomt, gaarne grijpt.

Tot zover Prof. Van der Linde. Er staat veel goeds in het boekje, maar het is wel nodig met onderscheidingsvermogen te lezen.

Het telt 162 blz. en kost gebonden ƒ 18,75.

3. Hollandse Geloofshelden door H. Florijn. Dit boek bevat levensbeschrijvingen van tien bekende Nederlandse oudvaders door henzelf of door hun tijdgenoten beschreven.

Deze tien oudvaders zijn Theodorus à Brakel, Jacobus Borstius, Jodocus van Lodenstein, Willem Sluiter, Jacobus Koelman, Wilhelmus à Brakel, Abraham Hellenbroek, Kasparus Alardin, Justus Vermeer en Petrus van der Velden. Zij hebben allen geleefd in de 17e eeuw en ten dele ook in de 18e eeuw. Zij hebben een belangrijke plaats ingenomen en spreken nog nadat zij gestorven zijn.

Na elke levensbeschrijving volgt een overzicht van de geschriften van de genoemde oudvaders, voorzover zij wat nagelaten hebben, en een toelichting, waarin we allerlei gegevens vinden. Verder is er een literatuurlijst opgenomen, wat het werk ten goede komt. Dat geldt nog meer van het register van namen, waardoor het werk toegankelijk wordt wanneer men het wil raadplegen.

In het voorwoord zegt Florijn o.a.: In deze uitgave van Hollandse Geloofshelden worden tien biografieën gegeven van Godge leerden, die een zekere bekendheid door hun geschriften en hun leven gekregen hebben. Ook is getracht om door de keuze een beeld van de tijd waarin zij leefden te geven. Zodoende zal men niet alleen predikanten van grote steden en bekende schrijvers aantreffen zoals Wilhelmus a Brakel, Abraham Hellenbroek en Jodocus van Lodenstein, maar ook dorpsdominees zoals Willem Sluiter en Petrus van der Velden. Mannen wier moeilijkheden soms op een heel ander gebied lagen, maar die daarom toch zeker niet minder belangrijk geweest zijn voor de verkondiging van het Evangelie in ons land. De conventikelvoorganger krijgt gestalte door de beschrijving van Justus Vermeer. Samensteller en uitgever hebben er goed aan gedaan dit boek te laten verschijnen. We leven in een andere tijd waarin het gevaar zo groot is, dat vergeten wordt hoe onze vaderen geleefd en gewerkt hebben. Zij hebben het Woord Gods gebracht en wij, ouderen en jongeren, zijn geroepen het Woord te bewaren en het weer over te leveren aan een volgend geslacht. Daartoe is nodig dezelfde Geest, Die hen aangordde en dreef.

Het boek telt 281 blz., is voortreffelijk uitgegeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen