Jongeren vragen naar de weg

Wat is eigenlijk occultisme?

Naar aanleiding van enkele lezingen die ik hield over occultisme en een reactie in het Reformatorisch Dagblad op een academische voordracht van prof. Stoffels over het onderwerp 'wonderen' kreeg ik heel veel vragen -voornamelijk van jongeren* over de wereld van het occulte. Letterlijk betekent het woordje 'occult': wat verborgen is, wat geheim is. En dan slaat het op allerlei verschijnselen die niet op een gewone, natuurlijke of wetenschappelijke manier te verklaren zijn. Zaken die onze zintuiglijke wereld en onze begrippen van ruimte en tijd te boven gaan. Op dit gebied dient zich ook veel boerenbedrog aan. We spreken echter van occultisme als het gaat om de verborgen en verboden wereld van satan en zijn demonen. Daar is onze wereld vol van. Luther zei al: de duivel is de aap van God.

Geen spelletje

Omdat ik verschillende keren de vraag kreeg of occultisme soms berust op inbeelding, begin ik met een voorbeeld, waarvan velen denken dat het gewoon om inbeelding gaat omdat ze er te nuchter voor zijn om er geloof aan te hechten. In zijn boekje 'Als een brullende leeuw' vertelt Robert Peterson, een Amerikaanse zendeling die op Borneo onder de Chinezen werkt, over de geweldige geestelijke strijd tegen de occulte machten. Hij vertelt hoe gevaarlijk het is om je op de een of andere manier met de duistere machten in te laten. Op een ogenschijnlijk ongevaarlijke manier kan er toch een poort geopend worden voor de invloed van demonische machten.

Het vertelt hoe hij zelf voor het eerst een heidens feest meemaakte waarbij de bevolking drakenfiguren tot voorwerp van aanbidding maakte. Met belangstelling had hij de afgodische ceremoniën gevolgd en gezien hoe de demonische machten bezit namen van de lichamen van de priesters, zelfs zo dat ze niet meer aan de zwaartekracht onderhevig waren en zwaarden en dolken dwars door hun lichaamsdelen staken zonder dat er een druppel bloed tevoorschijn kwam. Daar wilde hij wel een foto van maken. Hij kwam steeds dichterbij om de bezeten priester te fotograferen, tot de priester opeens grommend uit zijn draagstoel sprong en met zijn uitgetrokken zwaard naar hem uithaalde. En op dat moment nam een demonische macht bezit van de zendeling. Hij voelde opeens een verschrikkelijke duisternis over zich heenkomen. Thuisgekomen kon hij niet meer bidden en in de Bijbel lezen. In grote wanhoop wilde hij een eind aan zijn leven maken. Gode zij dank is hij mede door het gebed van enkele christenvrienden van deze demonische gebondenheid bevrijd.

Illusie of werkelijkheid?

Een volgende vraag die ik kreeg: Wordt occultisme nu alleen maar werkelijkheid in de beleving of is er objectief gezien werkelijk occultisme? De Bijbel ontkent de werkelijkheid van het occulte niet. De duivel vindt het prima als zijn bestaan wordt ontkend of de ernst van occulte machten gebagatelliseerd. Aan de andere kant moeten we niet een ongezonde belangstelling ervoor koesteren. Ik meen dat het occulte nog nooit zo veel aandacht heeft gekregen als in onze tijd. We denken aan New Age, medische astrologie, uittredingen uit het lichaam en dergelijke. In Lelystad kun je door de ramen van de New Age-tempel in het Sitadorp zien hoe mensen een halve meter boven de vloer zweven. Helderzienden kunnen soms op grote afstand via de telefoon aanwijzen waar een vermiste zich bevindt. Op veel plaatsen worden paranormale beurzen gehouden. Waarzeggers voorspellen de toekomst aan de hand van de vlucht van vogels of uit het onderzoek van de ingewanden van dieren. Op Irian Jaya voorspelde men de toekomst uit de levers van ratten of varkens. Is het allemaal zuivere koffie of koffiedik? Illusie of werkelijkheid? Ik geloof: allebei!

Niet alles berust op inbeelding. Afgoden worden door de mens gefabriceerd, dat is waar, maar demonen zijn gevallen engelen, en die zijn werkelijkheid. Het is trouwens ook zeer de vraag of onze tijd rijker aan occulte zaken is dan vroegere eeuwen. In de Oudheid kom je ook al verhalen tegen over medicijnmannen, toverpriesters en bovennatuurlijke krachten. In de Bijbel komen we heel veel occulte praktijken tegen en de Heere verbiedt het om je ermee bezig te houden. Er is echt niets nieuws onder de zon. De vraag is vooral of er krachten en gaven zijn die besteed mogen worden ten dienste van God en de naaste (alternatieve geneeswijzen), of dat we ons van al deze zaken verre moeten houden.

Verboden praktijken

Een volgende vraag: Wat wordt bedoeld met het acht geven op vogelgeschrei en wat zijn duivelskunstenaars? Wat is de werking van bezweringsformules? Nergens wordt in de Bijbel ontkend dat er tovenaars en waarzeggers zijn en mensen die op vogelgeschrei acht geven. Wel worden al deze 'gaven' in de Bijbel afgewezen, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament. Israël en ook de eerste christengemeente leefde in een omgeving waarin het occultisme bekend was en in praktijk werd gebracht. Maar de Bijbel verbiedt op zeer besliste wijze je met dergelijke praktijken in te laten. Het zich inlaten met de duivel en de demonen behoorde tot de heidense religies met hun occultmagische rituelen.

In Leviticus 19:26 lezen we: "Gij zult op geen vogelgeschrei acht geven, noch guichelarij plegen". Wat is op vogelgeschrei acht geven? Dat hield in het waarnemen van voortekenen in bijvoorbeeld de vlucht of het schreeuwen van de vogels, en op grond daarvan voorspellingen doen. Israël mocht daarmee niet experimenteren zoals de heidense volken dat deden. Het feit dat dit verboden wordt, betekent dat het ook bij Israël bekend was en door sommigen werd beoefend. Hetzelfde geldt van guichelarij'. Wat is dat? De kanttekening zegt ervan: "Het Hebreeuwse woord betekent: met verblinding der ogen toveren, waardoor men meent te zien wat er niet is". Zoiets dus als wat bij ons het werk is van een goochelaar. Andere vertalingen hebben hiervoor het woord 'toverij' gekozen. We zullen daarbij moeten denken aan een soort waarzeggerij aan de hand van de vormen van de wolken of van de sterrenbeelden.

Duivelskunst

In Leviticus 19:31 lezen we: "Gij zult u niet keren tot de waarzeggers, en tot de duivelskunstenaars; zoekt hen niet, u met hen verontreinigende; Ik ben de HEERE, uw God!" Israël moest God raadplegen en zijn vertrouwen op de Heere stellen en zich niet inlaten met die ijdele duivelskunst. Hoe scherp de Heere dit verbiedt en hoe zwaar Hij het straft lezen we verderop in hoofdstuk 20: "Wanneer er een ziel is, die zich tot de waarzeggers en tot de duivelskunstenaars zal gekeerd hebben, om die na te hoereren, zo zal Ik Mijn aangezicht tegen die ziel zetten, en zal ze uit het midden haars volks uitroeien. Als nu een man en vrouw in zich een waarzeggenden geest zal hebben, of een duivelskunstenaar zal zijn, zij zullen zekerlijk gedood worden; men zal hen met stenen stenigen; hun bloed is op hen" (vers 6 en 27). Uit dat woordje 'nahoereren' kunnen we opmaken hoe ernstig de Heere het zich inlaten met waarzeggers en duivelskunstenaars opneemt. Het is niet minder dan afgoderij en geestelijke hoererij. Zowel de beoefenaars van deze occulte praktijken als de 'klanten' moeten gedood worden.

Bezweringsformules

Bij de reeds genoemde vormen van occultisme, zoals op vogelgeschrei acht geven, toverij, waarzeggerij en duivelskunstenarij, voegt Deuteronomium 18 ook het uitspreken van bezweringsformules. In de verzen 9-14 krijgen we een overzicht van allerlei verleidingen die Israël te wachten staan als het in het beloofde land komt. We lezen daar uitvoerig over de gruwelen van de Kanaanitische heidense volken: "Wanneer gij komt in het land, dat de HEERE, uw God, u geven zal, zo zult gij niet Ieren te doen naar de gruwelen van dezelve volken. Onder u zal niet gevonden worden, die zijn zoon of zijn dochter door het vuur doet doorgaan, die met waarzeggerijen omgaat, een guichelaar, of die op vogelgeschrei acht geeft, of tovenaar. Of een bezweerder, die met bezwering omgaat, of die een waarzeggende geest vraagt, of een duivelskunstenaar, of die de doden vraagt. Want al wie zulks doet, is den HEERE een gruwel".

Wat moeten we verstaan onder de hier genoemde 'bezweringen'?

Bezweringen zijn toverspreuken waardoor een bepaalde dreiging het medium wordt waardoor de demon spreekt. Het gaat hier over een werkelijke verbinding met het rijk van de duisternis. Deze waarzeggers zagen dingen in de natuur die voor hen een aanwijzing waren van de goden, zoals de vlucht of het geluid van de vogels, het vallen van een schaduw of de toestand van de ingewanden of de lever van een geslacht dier. Deze vorm van animisme (het geloof dat alle dingen bezield zijn) zijn we in Papoea (Irian Jaya) vaak tegengekomen. Het Hebreeuwse woord voor bezweren betekent ook 'fluisterend bidden', bidden of spreken tot de geesten. Als het gaat over de 'mediums' van de geesten van doden of waarzeggende geesten komen we de kenmerkende woorden tegen van 'raadplegen' of 'ondervragen'. Op die manier wordt het contact tot stand gebracht met de dingen uit de onzichtbare wereld.

De hulp van een paragnost?

Occultisme is bittere werkelijkheid. Gods Woord haalt er de schouders niet over op. De Bijbel zegt dat die machten en krachten er gewoon zijn. En de Bijbel wijst het beoefenen van deze praktijken ten zeerste af.

Heel moeilijk is het soms zelfs de grens te trekken bij bijvoorbeeld sommige alternatieve geneeswijzen. Van iemand met occulte genezingsgaven mag je geen hulp vragen. Wie in contact komt met mensen die hun 'gaven' in strijd met Gods Woord beoefenen, kan occult belast worden. Een christen die bemerkt dat hij paranormale gaven heeft, zal ze niet willen aanwenden. Mag een paragnost de mens niet helpen in moeilijke situaties? Mag de recherche gebruik van zo iemand maken? zo luidt de vraag van een jongere. Worden we door hen van God en Zijn Woord afgetrokken? Vertwijfelde mensen zoeken vaak hun houvast bij paragnosten. De Bijbel leert ons dat de toekomst en wat daarin verborgen ligt in Gods handen zijn. We moeten niet nieuwsgierig in de toekomst willen kijken en ook niet in het verborgene willen doordringen. Het is juist een grote zegen dat we niet in de toekomst kunnen zien. Je zou toch geen dag en uur rust meer hebben als je precies wist wat er in de toekomst met jou zou gebeuren. Laten we ons leven iedere dag maar overgeven in de zorgende handen van de Heere.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen