Mededeling en approbatie

Het huwelijk is een zaak van de burgerlijke ordening van het leven. Het valt onder het beleid van de overheid. Tijdens een kerkdienst wordt het huwelijk bevestigd. In die dienst mag Gods Woord verkondigd worden passend bij die gelegenheid. En mag ‘s Heeren zegen gevraagd worden in het bijzonder over het huwelijk van deze twee jonge mensen. (Het kan natuurlijk ook twee - wat - oudere mensen betreffen).

In de protestantse lijn denken wij hier anders over dan in de rooms-katholieke lijn. In de roomse gedachtegang is het huwelijk allereerst een kerkelijke aangelegenheid. Het wordt door hen immers een sacrament genoemd. Daar spreekt men dan ook van de inzegening van het huwelijk. Zo spreken wij er nadrukkelijk niet over. In de kerk wordt het huwelijk niet gesloten, ook niet ingezegend, maar bevestigd. In andere landen, in Noord-Amerika bijvoorbeeld, is dit anders geregeld. Maar daar gaan we nu aan voorbij.

Twee keer afkondigen

Waarom wordt de huwelijksafkondiging twee keer gedaan? We kunnen dit aardig vinden naar het jonge stel en de familie. Maar feitelijk heeft het duidelijk een kerkelijke functie. Het kerkelijk huwelijk valt namelijk onder het approbatierecht van de gemeente. Dat betekent dat het kerkelijk huwelijk door de gemeente wordt goedgekeurd. Zo gaat het ook als er ambtsdragers verkozen zijn en bij openbare belijdenis des geloofs. Dan heeft steeds de gemeente het recht van approbatie. De gemeente keurt deze zaken stilzwijgend goed. Immers, als er belangrijke, wettige bezwaren zijn dan kunnen deze tijdig bij de scriba van de kerkenraad schriftelijk worden ingediend. Als deze bezwaren niet komen, keurt de gemeente goed. Dan mag de gemeente verblijd zijn dat deze kerkelijke handelingen hun beslag kunnen krijgen. Dan mag het gebed gedaan worden, ook het persoonlijke en huiselijke gebed, of de Heere deze kerkelijke handeling voor de betrokkenen en voor de gemeente tot zegen wil stellen.

Dat is ook de achtergrond van het tweemaal afkondigen van een huwelijk. Als er wettige bezwaren zijn, kunnen deze tijdig worden ingediend. Als er stilzwijgende goedkeuring plaatsheeft, mag het kerkelijke huwelijk doorgaan. Onder de zegen des Heeren.

Is het nu verstandig het aanstaande huwelijk af te kondigen op de laatste twee zondagen voor de trouwdag? Het is goed daarover na te denken. Als er nu eens een echt bezwaar zou komen? (Gelukkig komt dat bijna nooit voor, maar ik heb het helaas toch twee keer meegemaakt). En als dat eens na de tweede afkondiging ingediend werd? Hoeveel tijd is er dan nog om één of mogelijk enkele gesprekken te voeren ter opheldering en hopelijk ter oplossing? Of moet dan ter wille van noodzakelijk onderzoek de huwelijksdienst uitgesteld worden?

We voelen wel aan dat, als er echt iets aan de hand is, dit geen goede gang van zaken is. Is het daarom niet beter dat de eerste afkondiging bijvoorbeeld al vier weken voor de trouwdatum plaatsheeft. Met daarbij dat wettige bezwaren binnen twee weken bij de scriba ingediend kunnen worden. De tweede afkondiging kan dan zijn op de zondag voorafgaand aan de trouwdag. En dan hoeft dat er niet meer bij gezegd te worden.

Formeel is dit laatste minder juist. Maar het huwelijksformulier spreekt niet over twee afkondigingen vooraf zoals de bevestigingsformulieren dat wel doen. En als deze gang van zaken in de gemeentegids vermeld wordt, is het ieder duidelijk.

Kerkelijke overkomst

Soms komen er mensen over uit een ander kerkverband. Vaak is er dan sprake van belijdenis voor de kerkenraad. Nu kwam de vraag of deze belijdenis eerst moet plaatshebben en daarna de afkondiging moet gebeuren, of dat de volgorde juist andersom moet zijn. De goede volgorde is dat eerst de afkondiging gebeurt. Immers de approbatie moet voorafgaan aan de belijdenis. Dat is ook zo als er openbare geloofsbelijdenis wordt afgelegd.

In dit verband is het goed het verschil te benoemen tussen een attestatie en een bewijs van lidmaatschap. Van een bewijs van lidmaatschap is sprake bij overkomst vanuit een ander kerkverband. Dan is ook de belijdenis voor de kerkenraad aan de orde. Bij overgang binnen hetzelfde kerkverband wordt een attestatie afgegeven en wordt men bij inlevering automatisch lid van de ontvangende gemeente.

ds. P. Mulder, Geldermalsen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen