IJsberen in Spitsbergen

Het in 1983 in Finland gebouwde ex-onderzoeksschip van de hydrometeorologische dienst uit het Russische Moermansk is sinds enige jaren een luxe toeristenschip. In de Europese zomer vaart de Professor Molchanov, een ijsbestendig schip, in de noordelijke arctische gebieden. In onze winter wordt het ingezet in Antarctica.
Spitsbergen is slechts zon vier uur vliegen vanaf Schiphol. Via het Noorse Oslo en Tromsø kom je aan op het internationale vliegveld Longyaerbyen. Dit is tevens de hoofdstad van de eilandengroep. Er wonen ongeveer 1200 mensen. Ze zijn werkzaam in onder meer de mijnbouw, onderzoekstations en het toerisme.

Strandschoonmaak
Spitsbergen, ook wel Svalbard genoemd, wordt bestuurd door Noorwegen. Toch is het niet echt Noors grondgebied. Ongeveer twintig landen, waaronder Nederland, hebben een convenant ondertekend dat er bijvoorbeeld voor moet zorgen dat niet ongebreideld de natuur ontgonnen wordt. Bijkomend voordeel is dat een Nederlandse reisorganisatie geen speciale vergunningen nodig heeft om te kunnen landen en aan te meren in de kleine haven van Longyaerbyen.
Men is zich erg bewust van de bijzondere natuur op Spitsbergen en er wordt zorgvuldig mee omgegaan. Iedere touroperator die actief is in dit arctische gebied is verplicht om tijdens een reis minstens éénmaal een stuk strand schoon te maken. Dan wordt scheepsafval, zoals visnetten en plastic kratten, verzameld en meegenomen.

Aan land
De Professor Molchanov kan ongeveer vijftig passagiers vervoeren. Tijdens de twaalfdaagse reis worden we vrijwel iedere dag een of twee keer aan land gezet met de zodiaks. Deze door Jean Jacq Custeau ontworpen rubberboten kunnen maximaal twaalf personen tegelijk vervoeren. Na een aantal dagen is het in- en uitstappen voor niemand meer een probleem. De bemanning heeft veel ervaring en steekt zonodig een helpende hand uit. Dat is wel zo veilig als je een zware fotorugzak draagt.
Aan land wordt doorgaans stevig gewandeld. Zo beleef je de ruige natuur het beste. De natuurfotografen onder de passagiers blijven vaak wat langer op een plek rondhangen om, naast het overweldigende landschap, ook de vele details te kunnen fotograferen. Zoals stenen in allerlei vormen, vaak met kleurige korstmossen en nietige plantjes.

Gewapende gids
Als we aan land zijn, is er altijd een gewapende gids in de buurt, die alle deelnemers continu moet kunnen zien. Dat is geen overdreven maatregel. De kans is immers heel groot dat je oog in oog komt te staan met een ijsbeer. Spitsbergen heeft relatief veel ijsberen en die kunnen erg gevaarlijk zijn. Zijn ze nieuwsgierig of hebben ze honger, dan is het noodzakelijk een waarschuwingsschot af te vuren.
Aan een ijsbeer kun je niet zien in welke stemming hij is. Het dier heeft geen gelaatsspieren en lijkt hierdoor altijd vriendelijk te kijken. Op eerdere tochten van onze gids is het regelmatig voorgekomen dat plotseling een ijsbeer het pad kruiste. Gelukkig is het nog nooit fout gegaan.
Dat kan ook anders. Twee jaar eerder maakten twee toeristen in de omgeving van Longyaerbyen een wandelingetje. Tegen alle adviezen en waarschuwingen in namen ze geen wapen mee. Een van hen is niet levend teruggekeerd in Longyaerbyen.

Door het ijs
Wij ontmoeten tijdens onze wandelingen geen ijsberen. We zien ze wel vanaf het schip. Dat is een stuk veiliger. Vanaf het dek heb ik een goed zicht op de omgeving. Ik kan heel wat dieren zien en fotograferen. Baardrob en ijsbeer poseren gewillig voor de camera op ronddrijvende ijsschotsen, zonder direct in het veilige water te springen. Tijdens de reis zien we vijf ijsberen, waarvan twee duidelijk en niet al te ver van het schip vandaan.
Spectaculair zijn de immense gletsjers, evenals de momenten dat het schip zijn weg door het ijs moet banen. Een Willem Barentsz-gevoel maakt zich dan van ons meester. Met diep respect voor de stoere overwinteraars van weleer nemen we afscheid van de Professor Molchanov.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen