Onderdak bij pantera; Afgedankte roofdieren

`Het is natuurhjk enig om in de dierentuin jonge tijgertjes te zien. En de dierentuinen maar vertellen dat ze deze dieren fokken om ze straks terug te zetten in de vrije natuur. Maar dat is een pertinente leugen", zegt Arno van der Valk van roofdierenopvangcentrum Pantera beslist. „Want bij katachtige roofdieren die in gevangenschap geboren zijn, kan dat ten enen male niet. Vleeseters als leeuwen, poema's, panters, tijgers, lynxen en jaguars leren namelijk jagen van hun ouders. Een proces dat ongeveer twee jaar duurt. Alleen dan kunnen deze dieren trachten te overleven in de natuur. Het spreekt voor zich dat daar in dierentuinen geen gelegenheid voor is. Er is geen sprake van jagen om te overleven. Je kunt ze dat domweg niet leren. Bovendien zijn de dieren in dierentuinen aan mensen gewend. Je moet ze dus eerst ontwennen. Hoe wou je dat klaarspelen? Ze zien de mens als degene die het voer geeft. Zodra je ze terug zet in de natuur en ze zien mensen, dan gaan ze ernaartoe. En dan heb je de poppen aan het dansen. Vandaar dat herintroductie en restockings-programma's voor katachtige roofdieren uit den boze zijn."

Overcompleet
Van der Valk weet waar hij over praat. Ruim vijfjaar runt hij het roofdierenopvangcentrum Pantera op het Friese platteland. Op vijf mei bestond Pantera vijfjaar. Bewust opgericht op bevrijdingsdag. Zo'n vijfentwintig mensen zijn de hele week in de weer om beren, panters, gifslangen en tijgers te verzorgen. Ze bouwen daarnaast kooien, doen de boekhouding, versturen folders, voeren reparaties uit en geven medische zorg. „Probleem is dat 'overcomplete' dieren en beestjes 'waar wat mee is' afkomstig uit dierentuinen, circussen en de handelswereld ergens moeten blijven. Vaak eindigt zo'n leven in het slachthuis en is alleen de huid nog interessant vanwege het financiële plaatje. Veel pas geboren dieren worden gebruikt als reclamemateriaal. In de zin van: kijk eens hoe goed we het doen, want we kunnen zelfs met bedreigde diersoorten fokken. Pantera maakt zich er sterk voor dat er structureel iets gebeurt aan het teveel aan dieren in dierentuinen en daardoor ook in de handel", legt Van der Valk gedreven uit.

Fokverbod
„De structurele oplossing zou moeten zijn: een voorlopig fokverbod voor alle katachtige roofdieren binnen de dierentuinen. Er mag slechts gefokt worden wanneer er een aanvraag is. Stel, er is een aanvraag voor twee jaguars, vanuit een dierentuin in Israël en een uit Braziüë. Dan wordt binnen Europa een dierentuin aangewezen die ze mag fokken. Er komen drie jongen. Prima, niks aan de hand. Het derde jong komt in een officieel goedgekeurd en gecertificeerd opvangcentrum. Zodra er een nieuwe aanvraag is, wordt er eerst in het 'magazijn' gekeken of daar nog dieren zitten. Die krijgen voorrang voordat er weer een fokopdracht gegeven wordt." En wie houdt daar toezicht op? „Niemand", meent Van der Valk. „Dierentuinen zijn zelfstandige commerciële organisaties, dus dat zou een regeringsopdracht moeten worden". „Kijk, antilopejongen die ze in de dierentuin niet kwijt kunnen, kunnen ze altijd nog laten slachten om aan roofdieren te voeren. Maar vleesconsumptie van tijgers en leeuwen bestaat niet. Je zult deze dieren dus op een andere wijze kwijt moeten raken. Ik vind dat het niet te tolereren is dat je dieren afmaakt slechts vanwege het feit dat er geen plaats voor ze is. Sterilisatie is een ander verhaal. Alle dieren die bij ons binnenkomen, worden gesteriliseerd. Als ze hiervandaan herplaatst worden, gaan ze alleen voor educatieve doeleinden weg en niet om mee te fokken. Das duidelijk. Het moet natuurlijk niet zo zijn dat het wild in dierentuinen uitsterft. Dan gaan ze weer dieren uit het wild halen! Er mag dus best een populatie in gevangenschap blijven bestaan. Dierentuinen en circussen kunnen heel goed een educatieve functie vervullen. Maar niet meer dieren op de wereld zetten dan strikt nodig is. Anders krijgen we een modern soort slachthuis", zegt Van der Valk fel.

Europees
Hoe komt opvang eigenlijk tot stand? „Na een melding ga ik kijken en inventariseren. Daarbij gelden enkele criteria. Een daarvan is dat het dier waar het om gaat op het punt staat afgespoten te worden. Als er een andere goede oplossing is, gaat die voor. Punt twee is: het op te vangen dier moet Europees geboortig zijn. We nemen geen dieren op die uit wildvang afkomstig zijn. Die moeten terug naar de natuur. Zo simpel ligt dat. Dan gaan we rekenen of het budgettair haalbaar is. Dat is altijd passen en meten, want we krijgen geen subsidie. We hebben donateurs die ons steunen. Voorts moeten we het hebben van legaten, erfstellingen en giften. Voor deze mensen zijn we zaterdagsmiddags open, zodat ze met eigen ogen kunnen zien wat we met hun geld doen. Maar, let op, wij zijn absoluut geen toeristische attractie. Alleen donateurs zijn welkom." „Soms lukt het om dieren te leiding van een begeleider van Pantera vliegen de dieren naar het land van plaatsing. Nadat ze overgedragen zijn, blijft de verzorger een dag of tien tersen. Ik ga ter
plekke kijken waar de dieren terechtkomen. Enige weken geleden zijn er drie bruine beren naar Pakistan afgereisd. Ze zijn terechtgekomen in een compleet nieuw berenbos. Het Wereld Natuurfonds heeft zevenentwintig interne projecten in dat land waar ze heel goed bezig zijn met "wild life conservation". Deze drie beren doen dienst als speerpunt in de actie "Tegen Het Vechten Met Beren". Ze zullen daar dus een educatieve rol spelen. Er wordt daar nog steeds op beren gejaagd. En dan zijn er nog de dansende beren en het gruwelijke beren onderling laten vechten. Educatie is dus broodnodig. „Bij een transport komt heel wat kijken", zegt Van der Valk. „We beginnen met het bouwen van transportkisten volgens de plekke als begeleider. De kosten van transport en dergelijke komen voor rekening van de ontvanger. De dieren zelf kosten natuurlijk niets. Het klinkt gek, maar wij geven ze gratis", lacht hij. „Wij hebben dan weer plaats voor nieuwe dSlen..." Blijvertjes „We kunnen lang niet alle dieren kwijt. Bovendien zijn er nogal wat dieren die niet geschikt zijn voor herplaatsting. En dan zijn er nog beestjes die zoveel veterinaire zorg nodig hebben, dat we ze niet Wijt willen. Neem nou tijgerin Mira", verzucht Van der Valk. „Ze heeft artrose van het schouderblad en een forse hernia. Ze kan en moet hier nooit weg. En tijger Romeo, die iedere winter z'n voedsel niet binnen kan houden. Hij heeft een soort tijgerziekte. Je begrijpt dat we hem niet aan z'n lot overlaten. Dan zijn er dieren die, hoe gek het ook klinkt, om cosmetische reden hier zitten. Een panter zonder staart is geen gezicht. Totaal niet interessant! En zonder staart kan een panter in de natuur niet overleven. Dit is nou een typisch voorbeeld van een dier dat in een dierentuin volkomen op z'n plaats zou zijn. Maar dierentuinen willen alleen maar gave dieren. Geen dieren waar wat mee is. De panter slijt z'n leven dus hier. Net als die leeuw die volkomen gestoord is. Die kan nergens naar toe. Niemand wil hem hebben. Dus blijft hij bij ons..."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen